Konya İlinde Tıbbi ve Aromatik Bitki Satışı Yapan Aktarların Sosyo-Ekonomik Yapıları Üzerine Bir Araştırma

Year 2014, Volume: 1 Issue: 3, - , 10.11.2014

Yusuf Çelik

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Konya ilinde bulunan aktarların sosyo-ekonomik yapılarını incelemektir.
Çalışmanın ana materyalini Konya ili merkez ilçelerde bulunan 63 aktardan elde edilen veriler oluşturmuştur.
Ayrıca konu ile ilgili yapılmış araştırma ve ilgili istatistiklerden de yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre
ilde bulunan aktarların %39.7 gibi büyük bir kısmı 2000’li yıllarda kurulmuştur. İşletme yöneticilerinin eğitim
düzeyi farklılık arz etmekte olup üniversite mezunu olanların oranı %27’dir. İşletme yöneticilerinin %30.2 gibi
önemli bir bölümünün deneyim süresi 1-5 yıl arasındadır. İşletme yöneticilerinin %82.6’sı yaptıkları işten
memnundurlar. Aktarlarda satışı yapılan ürünlerin %65.7’si toptancılardan, %20.6’sı ise doğadan toplayıcılardan
temin edilmektedir. İşletme yöneticilerinin %93.7 gibi büyük çoğunluğu temin ettikleri ürünleri olduğu gibi veya
paketleyerek satarken, %6.3’ü ise değişik karışımlar yaparak satmaktadır. Ürünlerin %36.5’i ek gıda, baharat ve
enerji amaçlı, %32.4’ü doğal ilaç, %17.5’i diyet ürünleri ve %13.6’sı ise kozmetik amaçlı satılmaktadır. Yıllık
toplam satışların %36.7’si kış, %27.7’si sonbahar, %18.9’u ilkbahar ve %16.7’si ise yaz mevsiminde yapılmıştır.

Keywords

-

References

• Aksoy, Ç., Yücesan, S., Çiftçi, N., Tayfur, M., Akgün, B., Taşçı, N., 1988. Kanser hastalığında tedavi amacıyla kullanılan yöresel bitkiler. Beslenme ve Diyet Dergisi, 17/1: 11-120.
• Altun, M.L., 2012. Aktarlarla ilgili düzenlemelerin getirdikleri. Missed (27-28); 27-29.
• Anonim, 2012a. Ekonomi Bakanlığı 2012 Yılı Dış Ticaret Kayıtları, Ankara.
• Anonim, 2012b. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sektör Raporu. Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı, http://www.baka.org.tr.
• Anonim, 2014. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Konya İl Müdürlüğü Kayıtları, Konya.
• Atay, S., Güleryüz, G., Orhun, C., Seçmen, Ö., Vural, C., 2009. Dağlarımızdaki Zenginlik, Türkiye’nin 120 Alpin Bitkisi. Öbanet,
• Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri, İstanbul.
• Başer, H.C., 1990. Tıbbi bitki ve baharatların dünyada ve Türkiye'de ki ticareti ve talep durumu. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi, 53; 20-24.
• Başaran, A.A., 2012. Ülkemizdeki bitkisel ilaçlar ve ürünlerde yasal durum. Missed (27-28); 22-26.
• Bayram, E., Kırıcı, S., Tansı S., Yılmaz, G., Arabacı, O., Kızıl, S., Telci, İ., 2010. Tıbbi ve aromatik bitkiler üretiminin arttırılması olanakları. Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi11-15 Ocak, Bildiriler Kitabı-1; 437-457, Ankara.
• Bayramoğlu, M.M., 2007. Doğu Karadeniz Bölgesinde Tıbbi Bitkilerin Pazarı Üzerine Bir Araştırma. KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.
• Bayramoğlu, M.M., Toksoy, D., 2008. Aktarlar ve tıbbi bitki ticareti üzerine bir araştırma. Orman Mühendisliği (4-5-6); 34-39, Ankara.
• Baytop, T., 1999. Türkiye’de Bitkilerle Tedavi; Geçmişte ve Bugün. Nobel Tıp Kitapevleri İstanbul.
• Craker, L.E., Gardner, Z., Etter, S.C., 2003. Herbs in American fields: A horticultural perspective of herb and medicinal plant production in
• the United States, 1903–2003. Hort Science, 38:977–983.
• Craker, L.E., Gardner, Z.E., 2006. Medicinal plants and tomorrow’s pharmacy. p. 29–41. In R.J.
• Bogers, L.E. Craker, and D. Lange (eds.), Medicinal and aromatic plants. Proc. Frontis Workshop on Medicinal and Aromatic Plants, Wageningen, The Netherlands, 17–20 April 2005. Nucleus for Strategic Expertise Wageningen University and Research Centre, Wageningen.
• Craker, L.E., 2007. Medicinal and Aromatic Plants-Future Opportunities; New Crops and New Uses. J.Janick and A. Whipkey (eds). ASHS
• Press, Alexandria, VA. Çiçek, A., Erkan, O., 1996. Tarım Ekonomisinde
• Araştırma ve Örnekleme Metotları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 12, Ders Kitapları Serisi No: 6, Tokat.
• Ekim, T., Koyuncu, M., Erik, S., İlarslan, R., 1992. Türkiye'nin Tehlike Altındaki Nadir ve Endemik Bitki Türleri. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Yayın No: 18.
• Ersöz, T., 2012. Bitkisel ilaçlar ve gıda takviyeleri ile ilgili genel yaklaşım ve sorunlar. Missed (27-28); 11-21.
• Faydaoğlu, E., Sürücüoğlu, M,S., 2011. Geçmişten günümüze tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanılması ve ekonomik önemi. Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 11(1):52-67.
• Friedman, H.S., Adler, N.E., 2001. The history and background of health psychology. Health Psychology, www.oup.com/us/pdf/Friedman/ch1.pdf.
• Gürhan, G., Ezer, N., 2004. Halk arasında hemoroit tedavisinde kullanılan bitkiler-I. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 24/1:
• -55.
• Huff, P., 2006. Sales of herbal supplements soar but questions remain. Voice of America. www.voanews.com/english/archive/2006-10/2006-10-31-voa66.cfm.
• Kendir, G., Güvenç, A., 2010. Etnobotanik ve Türkiye’de yapılmış etnobotanik çalışmalara genel bir bakış. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 30/1: 49-80.
• Lubbe, A., Verpoorte, R., 2011. Cultivation of medicinal and aromatic plants for specialty industrial materials. Industrial Crops and Products, 34:785-801.
• Mukerji, A.K., 1997. Importance of non-wood forest products (NWFP) and strategies for sustainable development. Proceeding of the XI. World Forestry Congress,Vol. 3,
• Özhatay, N., Kültür, Ş., Aslan, S., 2009. Check-list of additional taxa to the supplement flora of Turkey IV. Turk Journal Botany, 33: 191-226.
• Öztürk, M., Özçelik, H., 1991. Doğu Anadolu'nun Faydalı Bitkileri. Siskav Yayınevi, Ankara.
• Şimşek, I., Aytekin, F., Yeşilada, E., Yıldırımlı, Ş., 2002. Anadolu’da halk arasında bitkilerin kullanılış amaçları üzerinde etnobotanik bir çalışma. 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, Bildiriler, 29-31 Mayıs, Eskişehir, Türkiye.
• Yağmur, C., Yücesan, S., Tayfur, M., Akgün, B., Taşçı, N., 1991. Sindirim sistemi rahatsızlıklarında kullanılan yöresel bitkiler. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6/1: 137-154.
• Yücecan, S., Akgün, B., Çiftçi, N., Aksoy, C., Tayfur, M., Taşçı, N., 1988. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde hipertansiyona karşı
• kullanılan yöresel bitkiler. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 8/1:23- 31.
• Zeybek, N., 1960. Türkiye’nin tıbbi bitkileri I: Kuzey-Doğu Anadolu Bölgesi, Bornova, İzmir.
• Zhukovski, P., 1951. Türkiye’nin Zirai Bünyesi (Anadolu), Türkiye Şeker Fabrikaları. (Çev.Ed.) C. Kıpçak, H. Nouruzhan, S. Türkistanlı, Ankara.