Sosyal Bilgiler Eğitiminde Okul Deneyimi Dersinin Öğretmenlik Mesleğine Etkisine İlişkin Öğretmen Adaylarının Görüşleri

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 361 - 386, 31.10.2021

Feyzullah Ezer , Selda Aksüt

https://doi.org/10.33907/turkjes.742519

Öz

Araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler eğitiminde okul deneyimi dersinin öğretmenlik mesleğine etkisine ilişkin öğretmen adaylarının görüşlerini belirlemektir. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden biri olan olgubilim deseni ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılı güz dönemi Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü, Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalında 4. sınıfta öğrenim gören 13’ü kadın, 17’si erkek toplam 30 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışma grubu amaçsal örnekleme yöntemlerinden biri olan kolay ulaşılabilir durum örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Araştırma verileri görüşme yöntemi ile yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmış ve verilerin değerlendirilmesinde nitel veri analiz programından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının okul deneyimi dersini yararlı ve gerekli bir ders, teorik bilginin uygulanması, deneyim ve tecrübe kazanma ve mesleğe atılan ilk adım olarak ifade ettikleri belirlenmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının görüşlerine göre okul deneyimi dersinin önemli görüldüğü ve öğretmenlik mesleğine olumlu yönde katkısının olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmen adayları okul deneyimi dersinde uygulama süresinin yetersiz olduğunu vurgulamıştır. Okul deneyimi dersine, eğitim öğretim sürecinde daha uzun süre yer verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler öğretmen adayı, Sosyal Bilgiler öğretmeni, okul deneyimi, öğretmenlik mesleği

The Views of Pre-Service Teachers on the Impact of the School Experience Course in Social Studies Education on Teaching Profession

Öz

The present study aimed to determine the views of pre-service teachers on the impact of school experience course on the teaching profession in social studies education. The phenomenology desing, a qualitative research approach, was used in the study. The study was carried out with 30 pre-service teachers, 13 of which were female and 17 were male, and the participants were senior students attending Fırat University, Faculty of Education, Department of Social Studies Education during the 2018-2019 academic year fall semester. The study group was selected with convenience sampling, a purposive sampling method. An interview form was used as the data collection instrument. Content analysis method was used to analyze the research data and qualitative data analysis software was used. In the study, pre-service teachers generally considered the school experience course as a useful and necessary course, where theoretical knowledge could be applied, experience could be gained and as the first step in the profession. In conclusion, it was observed that school experience course was considered important and its impact on teaching profession was positive according to the views of pre-service teachers who participated in the study. Furthermore, pre-service teachers emphasized that the duration of the implementation was insufficient. School experience course should be extended in education teacher training.

Anahtar Kelimeler

Prospective Social Studies teacher, Social Studies teacher, school experience, teacher profession

Kaynakça

• Akgül, A. (2006). Fakülte-okul işbirliği programının müzik öğretmeni adayları tarafından değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Alkan, V., Şimşek, S. ve Erdem, A. R. (2013). Uygulama okullarındaki yönetici ve eğitici personelin okul deneyimi dersine ilişkin önerileri. e-Journal of New World Sciences Academy, 8(2), 245-260.
• Allen, J. & Wright, S. (2014). Integrating theory and practice in the pre-service teacher education practicum. Teachers and Teaching, 20 (2), 136-151.
• Altuntaş, S. (2007). Eğitimin temel kavramları. Z. Cafoğlu (Ed.). Eğitim bilimine giriş içinde (s. 13-44). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Avcı, M. (2008). Bilimsel araştırmalarda veri toplama. O. Kılıç ve M. Cinoğlu (Ed.). Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 145-170). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Aydın, S. ve Selçuk, A. ve Yeşilyurt, M. (2007). Öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 75-90.
• Aylar, F. ve Aksin, A. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz-yeterlilik inanç düzeyleri ve problem çözme becerileri üzerine bir araştırma (Amasya Örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 299-313.
• Aytaçlı, B. (2012). İlköğretim matematik öğretmenliği lisans programında yer alan okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Bilgin, N. (2014). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Büyükkaragöz, S. S., Muşta, M. C., Yılmaz, H. ve Pilten, Ö. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş (Eğitimin temelleri). Konya: Mikro Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Canbolat, C. (2014). Grafik ve görsel sanatlar öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersine yönelik görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demir, Y. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının okul deneyimi dersi kapsamında karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Erden, M. (2005). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B. L. & Allen, S. D. (1993). Doing naturalistic inquiry: A guide to methods. California: Sage Publications.
• Giebelhaus, C. R. & Bowman, C. L. (2002). Teaching mentors: İs it worth the effort?. The Journal of Educational Research, 95(4), 246-254.
• Hergüner, G., Arslan, S. ve Dündar, H. (2002). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin okul deneyimi dersini algılama düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1)11, 44-58.
• Kiggundu, E. & Nayimuli, S. (2009). Teaching practice: A make or break phase for student teachers. South African Journal of Education, 29(3), 345-358.
• Koç, C. ve Yıldız, H. (2012). Öğretmenlik uygulamasının yansıtıcıları: Günlükler. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37(164), 223-236.
• Koçak, G. (2005). Meslek olarak öğretmenlik. K. Keskinkılıç (Ed.). Öğretmenlik mesleğine giriş içinde (s. 1-57). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2016). Analizde ilk adımlar, A. Ersoy (Çev.). S. Akbaba Altun ve A. Ersoy (Çev. Ed.), Genişletilmiş bir kaynak kitap: Nitel veri analizi içinde (s. 50-89). 1994, Ankara: Pegem Akademi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Uygulama öğrencilerinin Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim öğretim kurumlarında yapacakları öğretmenlik uygulamasına ilişkin yönerge. Millî Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi, 81(2729), 2000-2046.
• Ogonor, B. O. & Badmus, M. M. (2006). Reflective teaching practice among student teachers: the case in a tertiary ınstitution in nigeria. Australian Journal of Teacher Education, 31(2), 1-11.
• Özbal, A. F. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersinin hedeflerine ulaşma derecesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Özmen, H. (2008). Okul deneyimi - I ve Okul deneyimi - II derslerine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 27-37.
• Özonay Böcük, İ. Z. (2014). Eğitim fakültelerindeki okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin bir model önerisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel mülakat yapma, M. Çakır ve S. İrez (Çev.). M. Bütün ve S. Beşir Demir (Çev. Ed.), Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri içinde (s. 339-428). 2000, Ankara: Pegem Akademi.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saratlı, E. (2007). Okul deneyimi-I dersi uygulamasında ilköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarına sunulan danışmanlık (mentoring) hizmetinin yeterliği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sivan, A. & Chan, D. W. K. (2003). Supervised teaching practice as a partnership process: novice and experienced student-teachers' perceptions. Mentoring & Tutoring: Partnership in Learning, 11(2), 183-193.
• Sünbül, A. M. (2004). Bir meslek olarak öğretmenlik. Ö. Demirel ve Z. Kaya (Ed.). Öğretmenlik mesleğine giriş içinde (s. 189-222). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Tural, A. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarına göre okul deneyimi dersinin öğretmenlik mesleğine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya.
• Türkmen, Ş. (2003). Uygulamada öğretmen. Ankara: Alp Yayınevi.
• Yeşilyurt, E. (2010). Öğretmenlik uygulaması öğretim programının standart temelli ve ihtiyaca cevap verici modeller ışığında değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldızlar, M., Kargı, E. ve Bozcan, E. Ü. (2011). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti anaokullarında “Okul Deneyimi” uygulamaları: Okul öncesi eğitimde iyi örnekler sorunlar ve çözüm önerileri. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 1-6.
• Yüksek Öğretim Kurumu (1998). Fakülte-Okul işbirliği kılavuzu. Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Yayınları.
• Yüksek Öğretim Kurumu (2008). Eğitim fakültelerinde uygulanacak yeni programlar hakkında açıklama. http://www.yok.gov.tr/egitim/ogretmen/aciklama_program.doc. adresinden 21.01.2019 tarihinde erişilmiştir.