OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN KÜLTÜREL OYUNLARA YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 181 - 206, 31.05.2022

Döndü Neslihan Bay

Öz

Kültürün önemli bir unsuru olan kültürel çocuk oyunları toplumlarda kültürün devamlılığını sağlamanın yanı sıra çocuklardaki kültürel gelişimi de sağlamaktadır. Gelişimin en hızlı olduğu okul öncesi dönemde kültürel oyunlar üzerine öğretmenlerin nasıl görüşlere sahip oldukları araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu bağlamda araştırmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin kültürel oyunlara yönelik görüşlerinin ortaya konulması olarak belirlenmiştir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı araştırmada amaçlı örneklem yöntemlerinden kartopu örnekleme yöntemine göre 22 okul öncesi öğretmeni araştırmaya katılmıştır. Açık uçlu sorulardan oluşan anket formu ile öğretmenlerden elde edilen veriler betimsel olarak analiz edilmiş ve belirlenen temalar öğretmenlerin ifadelerinden doğrudan alıntılarla birlikte verilmiştir. Araştırmanın sonucunda okul öncesi öğretmenlerinin 43 farklı kültürel oyun bildikleri ve bu oyunların çoğunluğunun çocuklara etkinliklerle kazandırıldığı belirlenmiştir. Öğretmenler tarafından bu oyunların okul öncesinde verilmesine yönelik “kültürel aktarım” ve “kültürel kimlik” temalarının vurgulandığı, kültürel oyunları çocuklar, program ve öğretmen açısından değerlendirildiğinde çocuklar açısından “eğlenceli”, program açısından “programda yer almalı”, öğretmen açısından ise “başarılı uygulayan” temalarının en fazla ifade edildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi, kültürel oyun, kazanım, gelişim, çocuk

Kaynakça

• Akçay, D., Özcebe, H. (2012). Okul öncesi eğitim alan çocukların ve ailelerinin bilgisayar oyunu oynama alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Çocuk Dergisi, 12(2), 66-71.
• Aksoy, H. (2014). Çocuk oyunlarının işlevleri: Sarıkeçili yörük çocuk oyunları. Milli Folklor, 26(101), 265-276.
• Alabay, E., Güder, Y. (2018). Changing face of plays: A comparative research of childhood plays of older adults and plays of today. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 237-259.
• Arslan, A. (2017). Geçmişten günümüze uzanan süreçte oyun ve oyuncaklardaki farklılaşmanın incelenmesi (Sivas ili örneklemi). International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 1(2), 69-87.
• Artar, M., Onur, B., Çelen, N. (2004). Çocuk oyunlarında üç kuşakta görülen değişimler: Kırsal kesimde bir araştırma. B. Onur ve N. Güney (Ed.). Türkiye’de çocuk oyunları: araştırmalar, içinde. (s. 124-130). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Arthur, J., Waring, M., Coe, R., Hedges, L.V. (2017). Eğitimde araştırma yöntemleri ve metodolojileri. (Çev. Ed. Erözkan A. ve Büyüköksüz, E.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Baker, F. S. (2018). Shaping pedagogical approaches to learning through play: A pathway to enriching culture and heritage in Abu Dhabi kindergartens. Early Child Development and Care, 188(2), 109-125.
• Başal, H. A. (2007). Geçmiş yıllarda Türkiye’de çocuklar tarafından oynanan çocuk oyunları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 243-266.
• Başal, H. A. (2010). Geçmişten günümüze Türkiye’de geleneksel çocuk oyunları. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Bay, D. N. (2018). Okul öncesi eğitimde bir kültür aktarımı: Millî oyunlar. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 82-104.
• Bay, D. N., Turan, S. (2019). Okul öncesinde kültürel eğitim modeli. Ankara: Nobel.
• Bay, D. N., Bay, Y. (2019a). Balkanlardaki çocuk oyunları. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 4(2), 200-223.
• Bay, D. N., Bay, Y. (2019b). Türk ve komşu topluluklarda kültürel çocuk oyunları. Electronic Turkish Studies, 14(7), 3631-3656.
• Bay, D. N. ve Bay, Y. (2020). Kültürel çocuk oyunları: Türk topluluklarında bir saha araştırması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(70), 657-670.
• Bay, D. N., Turan, Bay, Y. (2015). Türk dünyasında çocuk oyunları: Bir saha çalışması. I. Uluslararası Türk Dünyası Çocuk Oyun ve Oyuncakları Kurultayı 14-17 Mayıs 2015 (s 175-185). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye.
• Bay, D. N., Kocaoğlu, Bay, Y. (2015). Türk dünyasında aşık oyunları. I. Uluslararası Türk Dünyası Çocuk Oyun ve Oyuncakları Kurultayı 14-17 Mayıs 2015 (s 175-185). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye.
• Bazaz, B. S., Yaghobi Hasankala, Q., Shojaee, A. A., Unesi, Z. (2018). The effects of traditional games on preschool children’s social development and emotional intelligence: A two-group, pretest-posttest, randomized, controlled trial. Modern Care Journal, 15(1), 1-5.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 133-151. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/256394 adresinden alınmıştır.
• Corapci, F. (2008). The role of child temperament on Head Start preschoolers' social competence in the context of cumulative risk. Journal of applied developmental psychology, 29(1), 1-16.
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim araştırmaları nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi (H. Ekşi, Çev. Ed.). İstanbul: EDAM.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research method: Choosing among five approaches. California: SAGE Publications.
• Esen, M. A. (2008). Geleneksel çocuk oyunlarının eğitimsel değeri ve unutulmaya yüz tutmuş Ahıska oyunları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 357-367.
• Fırat, H. (2013). Çocuk oyunları-eğitim ilişkisi: Bezirgân başı örneği. Electronic Turkish Studies, 8(13), 885-896.
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş. (Çeviri Editörleri: A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Girmen, P. (2012). Eskişehir folklorunda çocuk oyunları ve bu oyunların yaşam becerisi kazandırmadaki rolü. Milli Folklor, 24(95), 263-273.
• Gökşen, C. (2014). Oyunların çocukların gelişimine katkıları ve Gaziantep çocuk oyunları. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 52, 229-259.
• Güneş, F. (2015). Oyunla öğrenme yaklaşımı. Electronic Turkish Studies, 10(11), 773-786.
• Lindberg, E. N. (2012). Çocuk oyunlarında iki kuşakta görülen değişim. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 395-410.
• Kaleli Yılmaz, G. (2015). Durum çalışması. M. Metin (Ed.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (ss. 261-285). Ankara: Pegem.
• Kovačević, T., & Opić, S. (2014). Contribution of traditional games to the quality of students’ relations and frequency of students’ socialization in primary education. Croation Journal of Education, 16(1), 95-112.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (1973). Milli eğitim temel kanunu. Ankara: Resmi Gazete, Tarih: 24.6.1973 Sayı: 14574. 10/10/2021 tarihinde https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf internet adresinden erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). Okul öncesi eğitimi programı. Ankara. 10/08/2021 tarihinde https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf internet adresinden erişilmiştir.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (S. Akbaba Altun & A. Ersoy, Çev. Ed.). Ankara: Pegem.
• Oğuz, Ö. ve Ersoy, P. (2005). Türkiye'de 2004 yılında yaşayan geleneksel çocuk oyunları. Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları:4.
• Onur, B., & Güney, N. (2004). Türkiye’de çocuk oyunları: Derlemeler. Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Öz Pektaş, H. (2017). Geleneksel çocuk oyunlarının modern eğitimde kullanılması. Journal of International Social Research, 10(49), 478-490.
• Özdemı̇r, S. (2015). Kıbrıs’taki geleneksel çocuk oyunlarının kübik öğretim programı temelinde okul öncesi eğitim ve bilişsel gelişim kazanımlarıyla ilişkilendirilmesi. Turkish Studies, 10(11) 1217-1230.
• Özden Gürbüz, D. (2016). Geleneksel çocuk oyunları ve eğitimsel işlevleri: Emirdağ örneği. Turkish Studies, 11(14), 529-564.
• Sağlam, T. (1997). Türk çocuk oyunlarında ritüel ögeler. Çocuk Kültürü, I. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi Bildirileri, (s.416-441).
• Sulistyaningtyas, R. E., & Fauziah, P. Y. (2019, June). The Implementation of Traditional Games for Early Childhood Education. In 3rd International Conference on Current Issues in Education (ICCIE 2018) (pp. 431-435). Atlantis Press.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Edt.). Ankara: Pegem.
• Taheri, L., & Chahian, G. (2015). Restoration of traditional children’s play in Iranian nomadic societies (Case study of Kohgilouyeh and Boyer Ahmad). Children, 2(2), 211-227.
• Taylor, M. E., & Boyer, W. (2020). Play-based learning: Evidence-based research to improve children’s learning experiences in the kindergarten classroom. Early Childhood Education Journal, 48(2), 127-133.
• Toksoy, A. C. (2010). Yarışma niteliği taşıyan geleneksel çocuk oyunları. Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, 2(1), 205-220. Tuğrul, B., Ertürk, H. G., Özen Altınkaynak, Ş., & Güneş, G. (2014). Oyunun üç kuşaktaki değişimi. The Journal of Academic Social Science Studie, 27, 1-16.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemi. (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.