Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Konularında Öğrencilerin Tarihe Dair Merakları

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 3, 477 - 500, 22.10.2022

Esra Kahraman , Zafer Tangülü

https://doi.org/10.33907/turkjes.1078599

Öz

Bu çalışmada, ortaokul son sınıf öğrencilerinin T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi konularına dair tarih merakları ve nedenlerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2020-2021 eğitim-öğretim yılı içerisinde Denizli ilinde MEB’e bağlı bir özel okulun ortaokul son sınıf öğrencilerinden oluşan 31 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen bulgulara bakıldığında öğrencilerin en çok merak ettiği kişiler; Mustafa Kemal Atatürk, Kazım Karabekir ve İsmet İnönü olmuştur. Ortaokul öğrencilerinin merak ettiği olaylar, sırasıyla Milli Mücadele dönemi savaşları ve TBMM’ye karşı çıkan isyanlar olmuştur. Öğrencilerin en çok merak ettiği yerler Milli Mücadele dönemi cepheleri, Selanik ve Çanakkale olmuştur. Öğrenciler tarafından en çok merak edilen dönemler, Milli Mücadele dönemi ve Atatürk’ün hastalık süreci ve ölümü olmuştur. Bu çalışmadaki elde edilen bulgulara bakıldığında erkek karakter daha fazla merak edilmiştir. Araştırma sonuçları incelendiğinde kadın karakter ihmal edilmiştir. Yine elde edilen bulgulara göre öğrenciler yaşadığı yerde ismi geçen karakterleri merak etmiştir. Ortaokul son sınıf öğrencilerinin askeri ve siyasi tarihe yöneldikleri görülmektedir. Ders konularının sosyal, dini, sanatsal-edebi, kültürel tarafı ihmal edilip genellikle konuların askeri ve siyasi çerçeve içine sıkıştığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Merak, T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük, tarihsel merak

Kaynakça

• Altun, A. (2014a). Sınıf öğretmeni adaylarının tarih merakına yönelik bir inceleme. Route Educational And Social Science Journal, 1(3), 16-32.
• Altun, A. (2014b). İlkokul ve ortaokul öğrencilerinin tarih merakının yörüngesi: olaylar, zamanlar ve yerler. [Sözlü sunum]. III. Uluslararası Tarih Eğitimi Sempozyumu, Sakarya.
• Altun, A. (2016). Tarih merakına yönelik bir inceleme: Fen-edebiyat fakültesi (AİBÜ) tarih bölümü öğrencilerinin tarihe dair merakları. Turkish History Education Journal, 5(2), 390-436. https://Dergipark.Org.Tr/En/Pub/Tuhed/İssue/26594/279933
• Altun, A. (2018). İlkokul ve ortaokulda tarihi karakterlere yönelik merakın yörüngesi ve tarih merakının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 43(193), 259-288. http://doi.org/10.15390/Eb.2018.4210
• Aslan, E. (2006). Neden tarih öğretiyoruz? Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 162-175.
• Barton, K. C. (2009). Tarihte birinci elden kaynaklar: efsaneleri / mitleri aşmak (Y. Doğan, Çev.). Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(5), 1407-1426.(Orijinal basım tarihi 2005)
• Barton, K. C. (2018). Historical sources in the classroom: Purpose and use. Hsse online. Research And Practice in Humanities And Social Studies Education, 7(2), 1-11. https://hsseonline.nie.edu.sg/journal/volume-7-issue-2-2018/historical-sources-classroom-purpose-and-use
• Demircioğlu, İ. H. ve Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi, 6(15), 69-88.
• Doğaner, Y. (2005). Yüksek öğretimde Atatürk ilke ve inkılâplarının öğretimi ile ilgili düşünceler. Saray, M. ve Tosun H. (Ed.) İlk ve ortaöğretim kurumlarında Türkiye cumhuriyeti inkılâp tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri içinde (s.281-286). Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. Ankara.
• Kaleli-Yılmaz, G. ve Metin, M. (Ed.) (2014). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (1. bs., s.261-285). Pegem Akademi. Ankara.
• Kashdan, T. B. & Silvia, P. J. (2009). Curiosity and interest: the benefits of thriving on novelty and challenge. C. R. Snyder ve S. J. Lopez (Ed.), handbook of positive psychology içinde (2. Bs. s. 367-375). Oxford University Press, New York.
• Kaya, R. ve Demirel, M. (2008). Lise 3. sınıf öğrencilerinin tarih derslerindeki ilgi alanları: Erzurum örneği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 163- 177.
• Kızılay, N. (2014). Arkeoloji konularının sınıf içi yaparak yaşayarak öğretiminin 6. Sınıf öğrencilerinin tarihsel düşünme becerilerini geliştirmeye etkisi üzerine bir eylem araştırması (Tez no. 316171) [Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Kızılay, N. (2019). İlkokul öğrencilerinin tarih merakı ve yörüngesi (Tez no.610550) [Doktora Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Koca, E. (2018). Pedagojik formasyon alan tarih bölümü öğrencileri ile eğitim fakültesi tarih eğitimi bölümü öğrencilerinin tarihe dair meraklarının karşılaştırılması (Tez no.527278) [ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Köstüklü, N. (2005). İlk ve orta öğretimde Atatürk ilke ve inkılâpları ve Türkiye cumhuriyeti tarihi nasıl öğretilmeli? Bazı tespit ve öneriler. Saray, M. ve Tosun, H. (Ed.), İlk ve ortaöğretim kurumlarında Türkiye cumhuriyeti inkılâp tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri içinde (s.43-50). Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. Ankara.
• Litman, J. A. (2005). Curiosty and the pleasures of learning: Wanting And Liking New İnformations. Cognition And Emotion, 19(6), 793-814.
• Okur-Berberoğlu, E. (2015). Historical empathy and perspective taking ın the social studıes (sosyal bilimlerde tarihsel empati ve bakış açısı kazanma). Turkish history education Journal, 4 (1), 216-226. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tuhed/issue/17721/185620
• Öztürk, C. (2005). İlk ve orta öğretim kurumlarında Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. Saray, M. ve Tosun, H. (Ed.) İlk ve ortaöğretim kurumlarında türkiye cumhuriyeti inkılâp tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri içinde (s. 51-58). Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. Ankara.
• Saray, Ş. (2005). İnkılâp tarihi dersi okullarda nasıl işlenmeli ve uygulanmalı? Saray, M. ve Tosun H. (Ed) İlk ve ortaöğretim kurumlarında Türkiye cumhuriyeti inkılâp tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri içinde (s. 101-108). Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. Ankara.
• Şimşek, A. (2004). İlköğretim okulu sosyal bilgiler dersi tarih konularının öğretiminde hikâye anlatım yönteminin etkililiği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4) , 495-509. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26126/275211
• Tokdemir, M. A.(2018). Tarih öğretiminde hipotetik soruların kullanılması ve değerlendirilmesi. Cumhuriyet International Journal Of Education, 7(1), 40–60. Doı: 10.30703/Cije.368832
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. bs.). Seçkin Yayıncılık. Ankara.
• Yıldız, Ö. (2003). Türkiye’de tarih öğretiminin sorunları ve çağdaş çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1(15) , 181-190. Https://Dergipark. Org.Tr/En/Pub/Erusosbilder/İssue/23748/253003.