Attention! Children in an Earthquake: Metaphorical Perceptions of BİLSEM Students towards the Concept of Earthquake

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 3, 255 - 273, 30.12.2024

Cemal Aküzüm , Leyla Aküzüm , Necattin Dervişoğlu

https://doi.org/10.33907/turkjes.1504252

Öz

Anahtar Kelimeler

Child, earthquake, metaphor, natural disaster

Dikkat! Depremde Çocuklar Var: Deprem Kavramına Yönelik BİLSEM Öğrencilerinin Metaforik Algıları

Öz

Bu araştırmada BİLSEM öğrencilerinin deprem kavramına yönelik metaforik algılarını incelemek ve bu bağlamda öğrenciler yönetiminde depreme ilişkin teorik ve uygulama esaslı bilgi ve deneyimlerin paylaşımı ve deprem faaliyet programlarının düzenlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcı grubunu, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır ili Kayapınar BİLSEM’de öğrenim gören 86 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri, yarı yapılandırılmış açık uçlu soru formu aracılığıyla toplanmıştır. Formda öğrencilerin her birinden “Deprem ….. benzer, çünkü …..” cümlesini deprem algılarını ortaya çıkaracak şekilde tamamlamaları istenmiştir. Verilerin analiz edilmesi ve yorumlanmasında, içerik analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin algılarına dayalı olarak “Deprem” kavramına ilişkin 62 adet metafor üretilmiştir. Öğrenciler tarafından üretilen metaforlar incelendiğinde salıncak, kıyamet, beşik, canavar, gondol metaforlarının en çok ifade edilen metaforlar olduğu görülmektedir. Öğrenciler tarafından üretilen 62 adet metafor araştırmacılar tarafından Sarsıntı, Korku, Ani ve Yıkım olarak 4 kategori altında toplanmıştır. Çocukların duygusal sistemlerine bağlı olarak hayal güçleri, okudukları kitaplar, izledikleri filmler ve yakın çevrelerinin metafor temsillerine yansıdığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, deprem, metafor, doğal afet, Kahramanmaraş depremi

Etik Beyan

Bu araştırma, Dicle Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulunun 21.05.2024 tarih ve 709442 sayılı Olur'u ile uygun görülmüştür.

Teşekkür

İyi çalışmalar dilerim

Kaynakça

• AFAD (2019). Deprem nedir? (18/01/2024 tarihinde https://www.afad.gov.tr/deprem-nedir adresinden ulaşılmıştır).
• Aksoy, B. (2013). Depremi yaşamış olan 9. sınıf oğrencilerinin “deprem” kavramına yönelik algılarının nitel acıdan incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken, 5(1), 247-265.
• Alpaslan, S. (2007). Sanayi ve bilgi toplumu yönetim metaforlarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Aristoteles (1995). Retorik (Çev. Mehmet H. Doğan).
• Arslan, M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim, 35(171), 100-108.
• Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar (mecazlar) yardımıyla analiz. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Aydoğdu, F., & Fofana, A. (2023, February). Depremin küçük çocuklar üzerindeki etkileri ve müdahale programları. In International Conference on Trends in Advanced Research (Vol. 1, pp. 20-25).
• Başaran, Y. (2017). Sosyal bilimlerde örnekleme kuramı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(47), 480-495.
• Bosschaart, A., van der Schee, J., Kuiper, W., & Schoonenboom, J. (2016). Evaluating a flood- risk education program in the Netherlands. Studies in Educational Evaluation, 50, 53-61. https://doi.org/10.1016/j.stueduc.2016.07.002
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design choosing among five approaches (2nd Edition). California: Sage Pulications.
• Çubukçu, Z. (2008). İlköğretim ve ortaöğretimdeki öğrenci ve öğretmenlerin öğretmen kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. İnternational Conference On Educational Science ICES’08.
• Değirmenci, Y. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının “doğal afet” kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforların incelenmesi. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), (39), 83-94.
• Demirkaya, H. (2007a). İlköğretim 5. 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin depreme yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(3), 37-49.
• Demirkaya, H. (2007b). İlköğretim öğrencilerinin deprem kavramı algılamaları ve depreme ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 68-76.
• Doğan, M., Nacaroğlu, O., & Ablak, S. (2021). Sivrice depremini yaşamış ortaokul öğrencilerinin depreme ilişkin metaforik algılarının incelenmesi: Malatya ili örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(51), 384-402.
• Erkan, S. (2010). Deprem yaşayan ve yaşamayan okul öncesi çocukların davranışsal/duygusal sorunlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 55-66.
• Fetihi, L., & Gülay, H. (2011). Deprem bilinci arttırma programı’nın (DEBAP) 6 yaş çocukları üzerindeki etkisi. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 1-17.
• Gençoğlu, S. E. (2019). 6. sınıf öğrencilerinin doğal afetlere yönelik bilişsel yapılarının kelime ilişkilendirme testi (KİT) yoluyla incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Izadkhah, Y.O ve Gibbs, L. (2015). A study of preschoolers’ perceptions of earthquakes through drawing. International Journal of Disaster Risk Reduction 14(2), 132–139. Doi: https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2015.06.002
• Karabulut, D., Bekler, T. (2019). Doğal Afetlerin Çocuklar ve Ergenler Üzerindeki Etkileri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 368-376.
• Karakuş, U. (2013). Depremi yaşamış ve yaşamamış öğrencilerin deprem algılarının, metafor analizi ile incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(29), 97-116.
• Karakuş, U. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğal afet kavramlarına ilişkin algılarının kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 735-751.
• Kaya, H. (2010). Metaphors developed by secondary school students towards “earthquake” concept. Educational Research and Review, 5(11), 712-718.
• Kurt, E., & Gülbahçe, A. (2019). Van depremini yaşayan öğrencilerin travma sonrası stres bozukluğu düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3) , 957-972 .
• Masuda, K., & Yamauchi, C. (2017). The effects of female education on adolescent pregnancy and child health: evidence from Uganda’s Universal Primary Education for fully treated cohorts. GRIPS Discussion Paper - National Graduate Institute for Policy Studies, (17/01), 49- pp. Retrieved from https://pdfs.semanticscholar.org/07f5/ebe91e3ac20179daae7d862ea50f8154f94e.pdf
• Morgan, G., (1986). Images of organization. Newbury Park, CA: Sage.
• Patton, M., Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çeviri Editörleri: M. Bütün-S. B. Demir). Ankara: Pegem A.
• Saban, A., (2008). Okula ilişkin metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (55), 459-496.
• Şahin, C., & Sipahioğlu, Ş. (2002). Doğal afetler ve Türkiye. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Şahin, C., & Sipahioğlu, Ş. (2002). Doğal Afetler ve Türkiye. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık Turizm Sanayi Ticaret Ltd. Şti. (Ümit Ofset Matbaacılık), Ankara.
• Tuladhar, G., Yatabe, R., Bhandary, N., & Dahal, R. (2015). Assessment of disaster risk reduction knowledge of school teachers in Nepal. International Journal of Health System and Disaster Management, 3(1), 20. https://doi.org/10.4103/2347-9019.147142
• Yazıcı, O. ve Kalın Ulu, O. (2018). “Doğal afet” için kavramsal metaforların karşılaştırmalı analizi. Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 25-40. URL-1. https://www.etimolojiturkce.com/ (Erişim Tarihi: 24.05.2024)