ASSESSMENT OF THE AREAS TO BE ALLOCATED FOR RECREATION SERVICE AND CREATING THE MANAGEMENT UNIT

Yıl 2023, , 91 - 109, 30.04.2023

Nuri Bozali

https://doi.org/10.32328/turkjforsci.1265883

Öz

People need activities that they do voluntarily by getting rid of work and activities, allowing them to renew themselves and rest. Social activities such as sports, mountaineering, trekking, fishing, photographing, folk dances, painting and sculpture, writing poetry, participating in cultural and historical trips provide peace and happiness to people, while providing the opportunity to socialize among themselves. As a result of globalization, priorities in the needs of the society, changes in the understanding of entertainment and recreation activities, and the reflections of popular culture should be carefully followed by forest managers and decision makers. In this study, while determining the areas to be allocated for recreation service, the aspects, the proximity to the road and rivers that affect the recreation demand criteria of the people, and the site index, altitude, temperature and precipitation values, slope and stand type characteristics were taken into account. The scores of each compartment in terms of different criteria were determined and the Recreational Suitability Values (RSV) were determined for all compartments and ranked from the highest to the smallest. For the recreation management unit, a 20-year period is foreseen during the 200-year rotation age, and how to implement an application in a sustainable manner in the periods has been revealed.

Anahtar Kelimeler

Recreaciton, Ecosystem Services, Management Unit, Ecosystem Based Multiple Use Forest Management Planning, Odayeri

REKREASYON HİZMETİNE AYRILACAK ALANLARIN BELİRLENMESİ VE İŞLETME SINIFININ OLUŞTURULMASI

Öz

İnsanlar, zorunlu iş ve etkinliklerden kurtularak gönüllü olarak yaptıkları, kendilerini yenileyebilmelerine imkan sağlayan ve dinlendirebilen akvitelere ihtiyaç duymaktadırlar. Spor, dağcılık, doğa yürüyüşü, balık tutma, fotoğraf çekme, halkoyunları, resim ve heykel yapma, şiir yazma, kültürel ve tarihi gezilere katılmak gibi sosyal etkinlikler insanlara huzur ve mutluluk verirken kendi aralarında sosyalleşme imkânı da sunmaktadır. Küreselleşmenin bir sonucu olarak, toplumun ihtiyaçlarındaki öncelikler, eğlenme ve dinlenme anlayışlarındaki değişimler ve popüler kültürün yansımaları yöneticiler ve karar vericiler tarafından dikkatle takip edilmelidir. Bu çalışmada rekreasyon hizmetine ayrılacak alanlar belirlenirken kişilerin rekreasyon talep kriterlerini etkileyen bakı değeri, alan değeri, yola yakınlık ve akarsulara yakınlık değerleri ile teknik kriterler olan bonitet değeri, yükseklik değeri, sıcaklık ve yağış değerleri, eğim ve meşcere tipi katsayısı özellikleri de dikkate alınarak her bölmeciğin değişik kriterler yönünden alacağı puanlar tespit edilerek tüm bölmecikler için Rekreasyona Uygunluk Değerleri (RUD) belirlenerek en büyükten en küçüğe doğru sıralanmıştır. Rekreasyon işletme sınıfı için 200 yıllık idare süresince 20 yıllık periyot uzunluğu öngörülerek periyotlarda sürdürülebilir bir şekilde nasıl bir uygulama yapılacağı ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Rekreasyon, Ekosistem Hizmeti, İşletme Sınıfı, Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Planlama, Odayeri

Teşekkür

Kıymetli görüş ve önerileri ile tez çalışmamı yönlendiren, karşılaştığım sorunların çözümünde her zaman yol gösterici olan, düşüncelerinden ve engin tecrübelerinden faydalanmayı her daim fırsat bildiğim sayın hocam Prof. Dr. Ünal ASAN’ a teşekkür ve şükranlarımı sunmayı bir görev sayarım. Ayrıca; tezin arazi çalışmaları aşamasında katkılarından dolayı Orman Genel Müdürlüğü Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığına çok teşekkür ederim. Bu çalışma, Nuri BOZALİ’ nin doktora tezinin bir bölümünü içermektedir.

Kaynakça

• Arriaza, M., Cañas-Ortega, J. F., Cañas-Madueño, J. A., & Ruiz-Aviles, P. (2004). Assessing the visual quality of rural landscapes. Landscape and Urban Planning, 69: 115-125.
• Bestard, A.B., & Font, A.R. (2009). Environmental diversity in recreational choice modelling. Ecological Economics. 68, 2743–2750.
• Bozali, N. (2013). Koruma ve Hizmet Amaçlı İşletilen Ormanların Optimal Kuruluşunun Belirlenmesi: Odayeri Planlama Ünitesi Örneği, İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Bozali, N. (2022). Hizmet amaçlı işletilen ormanlarda optimal kuruluşlarının belirlenmesi. Turkish Journal of Forestry, 23(2): 96-102.
• Casado-Arzuaga, I., Onaindia, M., Madariaga, I. & Verburg, P. H. (2014). Mapping recreation and aesthetic value of ecosystems in the Bilbao Metropolitan Greenbelt (northern Spain) to support landscape planning. Landscape Ecology, 29, 1393-1405.
• Cole, D. N. (1981). Managing ecological impacts at wildlerness campsites: An evaluation of techniques. Journal of Applied Ecology, 15, 86–89.
• Cole, D. N., & Monz, C. A. (2003). Impacts of camping on vegetation: Response and recovery following acute and chronic disturbance. Environmental Management, 32(6), 693–705.
• Chan, K. M., Shaw, M. R., Cameron, D. R., Underwood, E. C. & Daily, G. C. (2006). Conservation planning for ecosystem services. PLoS biology, 4: 379.
• Chhetri, P. & Arrowsmith, C. (2008). GIS-based modelling of recreational potential of nature-based tourist destinations, Tourism Geographies, 10, 233-257
• Çağlayan, İ., Yeşil, A., Cieszewski, C., Gül, F. K. & Kabak, Ö. (2020). Mapping of recreation suitability in the Belgrad Forest Stands. Applied Geography, 116: 102153.
• Çepel, N. (1994). Peyzaj Ekolojisi, İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın No: 429, İstanbul.
• Daniel, T.C., Muhar, A., Arnberger, A., Aznar, O., Boyd, J.W., Chan, K.M.A., Costanza, R., Elmqvist, T., Flint, C.G., Gobster, P.H., Gret-Regamey, A., Lave, R., Muhar, S., Penker, M., Ribe, R.G., Schauppenlehner, T., Sikor, T., Soloviy, I., Spierenburg, M., Taczanowska, K., Tam, J., & von der Dunk, A. (2012). Contributions of cultural services to the ecosystem services agenda. Proc. Natl. Acad. Sci. 109, 8812–8819.
• Destan, S.,& Bekiroglu, S. (2011). Evaluation of the territorial system of forest recreation by natural indicators: Belgrade forest example. African Journal of Agricultutral Research, 6: 212-223.
• Diaz, S., Pascual, U., Stenseke, M., Martin-Lopez, B., Watson, R.T., Molnar, Z., Hill, R., Chan, K.M.A., Baste, I.A., Brauman, K.A., Polasky, S., Church, A., Lonsdale, M., Larigauderie, A., Leadley, P.W., van Oudenhoven, A.P.E., van der Plaat, F., Schroter, M., Lavorel, S., Aumeeruddy-Thomas, Y., Bukvareva, E., Davies, K., Demissew, S., Erpul, G., Failler, P., Guerra, C.A., Hewitt, C.L., Keune, H., Lindley, S., & Shirayama, Y. (2018). Assessing nature's contributions to people. Science, 359, 270–272.
• Gülez, S. (1980). Doğu Karadeniz Kıyı Şeridinde Rekreasyon Potansiyelinin Saptanması ve Değerlendirilmesi, Doktora Tezi. K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Gülez, S. (1983). Ormaniçi rekreasyon planlaması, KTÜ Orman Fakültesi Dergisi, 6, 2, 288-317.
• Gülez, S. (1990). Ormaniçi rekreasyon potansiyelinin saptanması için geliştirilen bir değerlendirme yöntemi. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi. Seri A, Cilt 40, Sayı 2, S. 132-147.
• Hermes, J., Van Berkel, D., Burkhard, B., Plieninger, T., Fagerholm, N., von Haaren, C., & Albert, C. (2018). Assessment and valuation of recreational ecosystem services of landscapes. Ecosystem Serv., 31, 289–295.
• Hou, Y., Zhao, W., Hua, T., & Pereira, P. (2022). Mapping and assessment of recreation services in Qinghai-Tibet Plateau. Science of the Total Environment 838, 156432.
• Kalinauskas, M., Miksa, K., Inacio, M., Gomes, E. & Pereira, P. (2021). Mapping and assessment of landscape aesthetic quality in Lithuania. J. Environ. Manag. 286.
• Kliskey, A.D. (2000). Recreation terrain suitability mapping: a spatially explicit methodology for determining recreation potential for resource use assessment. Landscape and Urban Planning, 52, 33-43.
• Kuvan, Y. (1991). Rekreasyon planlaması ve modern kent yaşamı. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi. Seri B, Cilt 41, Sayı 1-2, S. 109-116.
• Lindgren, C.A. (1995). Forest aesthetics. multiple-use forestry in the nordic countries. METLA, The Finnish Forest Research Institute, Finland.
• Liu, M., Luo, X. & Li, Q. (2012). An integrated method used to value recreation land–a case study of Sweden, Energy Procedia, 16, 244-251.
• Marion, J. L., Arredondo, J., Wimpey, J., & Meadema, F. (2018). Applying recreation ecology science to sustainably manage camping impacts: A classification of camping management strategies. International Journal of Wilderness, 24(2), 16.
• Mancini, F., Coghill, G.M., & Lusseau, D. (2018). Using social media to quantify spatial and temporal dynamics of nature-based recreational activities. PLosOne 13.
• Özcan, M. (2009). Belgrad ormanı bentler serisindeki rekreasyon alanlarının orman amenajmanı açısından değerlendirilmesi, Yüksek lisans Tezi, İ.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özcan, M. & Destan, S. (2010). Belgrad ormanı bentler serisindeki rekreasyon alanlarının orman amenajmanı açısından değerlendirilmesi, Journal of the Facult of Forestry, İstanbul University, 60 (2): 17-31
• Paracchini, M.L., Zulian, G., Kopperoinen, L., Maes, J., Schaegner, J.P., Termansen, M., Zandersen, M., Perez-Soba, M., Scholefield, P.A., & Bidoglio, G. (2014). Mapping cultural ecosystem services: a framework to assess the potential for outdoor recreation across the EU. Ecol. Indic. 45, 371–385.
• Pehlivanoğlu, M.T. (1986). Belgrad ormanının rekreasyon potansiyeli ve planlama ilkelerinin tesbiti. Doktora Tezi, İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Wilson, J.P.& Gallant, J.C. (2000). Terrain Analysis, Principles and Applications, Jhon Wiley&Sons, Inc.USA
• Yıldızcı, A.C. (1990). Doğal kaynakların korunması saklama anlamına gelmemelidir, Yeşile Çerçeve Dergisi, Ekim-Kasım Sayısı, İstanbul.
• Zengin, H. (2009). Orman kaynaklarından fonksiyonel yaklaşım ile çok amaçlı faydalanmanın optimizasyonu, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.