Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanarak Burdur İli Orman Yangını Risk Alanlarının Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 2, 169 - 182, 31.10.2017

Bora Bingöl

https://doi.org/10.32328/turkjforsci.319155

Cited By: 12

Öz

Orman yangınları
Akdeniz ülkelerinde başlıca doğal risklerden biridir. Orman yangınları, insan
aktivitelerinin ya da doğal kuvvetlerin neden olup olmadığına bakılmaksızın
gerçek bir yıkım olarak karşımıza çıkar. Yangın hasarlarının azaltılmasındaki
esas orman yangınlarının erken teşhisidir. Orman yangın risk alanlarını
haritalamak yangın sıklığını en aza indirir ve zararları önler.

Akdeniz bölgesindeki orman
yangınları bölgenin coğrafyası, iklim ve bitki örtüsü ile yakından ilişkilidir.
Bölgedeki yoğun nüfus hareketliliği ve yerleşim alanlarının orman içine ve
yakınına kurulmuş olması da bölgedeki orman yangılarının başlıca sebepleridir. Bu
çalışmanın amacı Burdur İli’nin başta insan faktörüne odaklanarak yangın risk
alanlarının haritalanmasıdır. Değerlendirilen parametreler yola ve yerleşime
olan mesafe, bakı, eğim ve vejetasyon türüdür. CBS bu parametrelerle ilgili
olarak gerekli olan analiz ve hesaplamalar için kullanılmıştır. Orman yangın
risk bölgeleri yangın duyarlılık ya da yangına sebep olma kapasitelerine göre
tüm katmanların sınıflarına subjektif ağırlıklar atanarak tarif edilmiştir.
Sonuç olarak Burdur İli’nin CBS tabanlı orman yangını risk modeli ortaya
konulmuş ve sonuçlar tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yangın Risk Analizi, Burdur, Orman Yangınları, CBS

Determination of Forest Fire Risk Areas in Burdur Province Using Geographical Information Systems

Öz

Forest
fires are one of the major natural risks in the Mediterranean countries. A
forest fire can be a real ecological disaster, regardless of whether it is
caused by natural forces or human activity. Early detection of forest fires is
essential in reduction of fire damage. Mapping forest fire risk zones minimize
the frequency of fire and avert damage.

Forest fires in the Mediterranean
region are closely related to the geography, climate and vegetation of the
region. The intensive population movement in the region and the fact that
settlements are built into and near the forests are the main causes of forest
fires in the region. The purpose of this study is to map the risk areas of
Burdur Province, focusing primarily on the human factor. The considered
parameters were distance from the road and residential areas, aspect, slope,
and type of vegetation. GIS was used for the analysis and calculations required
in regard with these parameters. Forest fire risk zones were delineated by
assigning subjective weights to the classes of all the layers according to
their sensitivity to fire or their fire-inducing capacity. As a result, Burdur
Province's GIS-based forest fire risk model is presented and the results are
discussed.

Anahtar Kelimeler

Fire Risk Analysis, Burdur, Forest Fires, GIS

Kaynakça

• Anonim (1996). DPT:2463, Burdur İli Raporu Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, 1996.
• Anonim (2006). T.C. Burdur Valiliği Tarım İl Müdürlüğü - T.C. Tarım Ve Köyişleri Bakanlığı, İl Tarım ve Kalkınma Master Planlarının Hazırlanmasına Destek Projesi Burdur İl Tarım Master Planı, 2006.
• Anonim (2012a). TMMOB Orman Mühendisleri Odası, Serbest Meslek Mensupluğu Hazırlama Eğitimi (SMM) Ders Notları, Koruma ve Orman Yangını, 2012.
• Anonim (2012b). T.C. Burdur Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Burdur İl Çevre Durum Raporu, 2012, Burdur.
• Anonim (2016a). T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Orman Yangınları ve Meteoroloji, http://www.mgm.gov.tr/arastirma/orman-yanginlari.aspx, (Erişim Tarihi: 12.08.2016).
• Anonim (2016b). T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Ormancılık İstatistikleri, http://www.ogm.gov.tr/SitePages/OGM/OGMDefault.aspx, (Erişim Tarihi: 05.08.2016).
• Anonim (2016c). Yerel Yönetimler Portalı, Burdur, http://burdur.yerelnet.org.tr/, (Erişim Tarihi: 15.08. 2016).
• Anonim (2016e). Burdur İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, İklim Durumu ve Nüfus Yapısı, http://burdur.tarim.gov.tr/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=13, (Erişim Tarihi: 20.08.2016).
• Anonim (2016f). T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Resmi İstatistikler, Burdur, http:/www.mgm.gov.tr/verideğerlendirme/il-Ve-ilçeler-istatistik.aspx?m=BURDUR, (Erişim Tarihi: 11.08.2016).
• Anonim (2017). Milliyet, Burdur Haberleri, http://www.milliyet.com.tr/burdur-da-10-yilda-346-orman-yangini-burdur-yerelhaber-1379201/, (Erişim Tarihi: 15.04.2017).
• Başaran, M., Sarıbaşak, H., Cengiz, Y., (2004). Yangın Söndürme Planı Temel Esaslarının Belirlenmesi (Manavgat örneği). Batı Akd. Orm. Arş. Müdürlüğü Teknik Bülten, No:18.
• Bilgili, E. (2014). Orman Koruma, Ders Notu, KTÜ.
• Bilgili, E. Sağlam, B., ve Başkent, Z. E. (2001). Yangın Amenajmanı Planlamalarında Yangın Tehlike Oranları ve Coğrafi Bilgi Sistemleri, Fen ve Mühendislik Dergisi, 4(2), 88-97.
• Doğanay, H. Doğanay, S. (2004). Türkiye’de Orman Yangınları ve Alınması Gereken Önlemler, Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt 9, Sayı 11, 2004. Erten, E., Kurgun, V., ve Musaoğlu, N. (2005). Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanarak Orman Yangını Bilgi Sisteminin Kurulması, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı-2005, Ankara.
• Jaiswal, K., Mukherjee, S., Mukherjee, K. D. ve Saxena, R. (2002). Forest Fire Risk Zone Mapping From Satellite Imagery and GIS, International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 4, pp.1-10.
• Joaquim, G. S., Bahaaeddin, A., ve E Josep, R. C. (2007). Remote Sensing Analysis to Detect Fire Risk Locations, GéoCongrès-2007, Québec, Canada. Karabulut, M., Karakoç, A., Gürbüz, M., Kızılelma, Y. (2013). Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanarak Başkonuş Dağında (Kahramanmaraş) Orman Yangını Risk Alanlarının Belirlenmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 24, 2013.
• Sharma, D., Hoa, V., Cuong, V., Tuyen, T. ve Sharma, N. (2009). Forest Fire Risk Zonation for Jammu District Forest Division, Using Remote Sensing and GIS, 7th FIG Regional Conference-2009, Hanoi, Vietnam.
• Sharples, J., McRae, R., Weber, R., Gill, A., (2009). A simple index for assessing fire danger rating. Environmental Modelling and Software, 24(6): 764-774.