KENTSEL YOL AĞAÇLARI ENVANTERİ VE KARBON TUTMA KAPASİTESİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 516 - 535, 31.10.2021

Atila Gül , Mahmut Tuğluer , Fatma Gözde Akkuş

https://doi.org/10.32328/turkjforsci.979778

Cited By: 3

Öz

Kent ağaçları karbon salınımını azaltmaya yönelik karbon depolayan ve tutan en önemli karbon havuzlarındandır. Karbon depolama ve tutma oranı her bir ağacın ağaç türü, boyu, yaşı ve yaprak biyokütlesi ve sağlıklı durumuna bağlı olarak doğrudan ilişkilidir. Bu çalışmada; kentsel yol ağaçlarının ağaç yaprak yüzeyi ve yaprak biyokütlesinin hesaplanmasında Nowak (1996) tarafından geliştirilmiş formül, yapraklardaki karbon depolama tahmini için ise Tuğluer (2019) tarafından geliştirilen KARBİYOSİS (Karbon Depolama ve Biyokütle Hesaplama Sistemi), programı ile gerçekleştirilmiştir. Sonuçlara göre, Adnan Menderes Bulvarında yol ağaçlarının yaprak yüzeyi karbon depolama değeri toplamda 3820 kg, ağaç başına iseortalama 26,16kg olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte ağaç tür bazında Cedrus libani, 4,87 kg, Morus alba 4,68 kg, Pinus nigra subsp. pallasiana 3,88 kg, Cupressus arizonica 3,47 kgyaprak yüzeyinde karbon tuttuğu belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Yol ağaçları, Karbon tutma, Yaprak biyokütlesi, Adnan Menderes Bulvarı. Isparta

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK ve BAP

Proje Numarası

110Y301 ve 3730-YL1-13

Teşekkür

Bu makalede, ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. Çalışmada Etik Kurul izni gerekmemiştir. Bu çalışmada kullanılan ağaçların envanter verileri TÜBİTAK 110Y301 numaralı “Kent Ağaçları Bilgi Sistemi Modeli adlı projenin ArcGIS ortamında sayısal ağaç envanteri verilerinden ve SDÜ BAP 3730-YL1-13 nolu proje verilerinden yararlanılmıştır. Verilerin elde edilme aşamasındaki desteklerinden dolayı TÜBİTAK'a ve Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi’ne teşekkürlerimizi sunarız.

URBAN STREET TREES INVENTORY AND DETERMINATION OF CARBON SEQUESTRATION CAPACITY

Öz

Urban trees are one of the most important carbon pool that store and retain carbon in order to reduce carbon emissions. The carbon storage and retention rate is directly related to each tree's tree species, height, age and leaf biomass and health status. In this study; The formula that developed by Nowak (1996) is used for calculating the tree leaf surface and leaf biomass of urban street trees . For the above-ground carbon storage estimation using the KARBIOSIS (Carbon Storage and Biomass Calculation System) program, software developed by Tuğluer (2019). According to the results, it was determined that the leaf surface carbon storage value of the street trees on Adnan Menderes Boulevard was 3820 kg in total and 26.16 kg per tree.However, the tree species that storage the most carbon are listed as follows; Cedrus libani, 4.87 kg, Morus alba 4.68 kg, Pinus nigra subsp. pallasiana 3.88 kg, Cupressus arizonica 3.47 kg and so on.

Anahtar Kelimeler

Street trees, Carbon sequestration, Leaf biomass, Adnan Menderes Boulevard. Isparta.

Proje Numarası

110Y301 ve 3730-YL1-13

Kaynakça

• Aslanboğa, İ., (1997). Kentlerde Yol ve Meydan Ağaçlarının İşlevleri, Ağaçlamanın Planlanması, Uygulanması ve Bakımlarıyla İlgili Sorunlar. Kent Ağaçlandırmaları ve İstanbul Sempozyumu, s, 7-12, İstanbul.
• Aslanboğa, İ., (2002). Odunsu Bitkilerle Bitkilendirmenin İlkeleri, Türkiye Cumhuriyeti Orman Bakanlığı, Ege Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, İzmir. s.111.
• Bilgili, B.C., Çorbacı, Ö. L. & Gökyer, E., (2012). Çankırı Kent İçi Yol Ağaçlarının Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2):98 107.
• Carpenter, P. L. & Walker, T. D., (1990). Plants in the Landscape. W.H.Freeman and Company. New York-Oxford, USA. 401 p.
• Cline, W. R., (1992). The Economics of Global Warming. Institute for International Economic, Peterson Institute, Washington, A.B.D.
• Çelem, H. & Şahin, Ş., (1997). Kent içi Yol Ağaçlarının Görsel ve İşlevsel Etkileri. Kent Ağaçlandırmaları ve İstanbul’96. Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 41-54.
• Fares, S. Paoletti, E., Calfapietra, C. Mikkelsen, T.N., Samson, R. & Le Thiec, D. (2017). Carbon Sequestration by Urban Trees. Chapter 4 In book: D. Pearlmutter et al. (eds.), The Urban Forest, Future City 7, p31-39. Springer International Publishing. DOI 10.1007/978-3-319-50280-9_4,
• Gezer, A. & Gül, A., (2009). Kent Ormancılığı, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Yayını No, 86, Isparta.
• Gül, A. Çatal Y., Polat, E. A., Çoban, H.O., Gülcü, S., Yılmaztürk &Topay, M., (2015). Kent Ağaçları Bilgi Sistemi Modeli. TUBİTAK 1001 Projesi, Proje No: 110Y301 (Başlangıç Tarihi 2011-Bitiş Tarihi 2015).
• Gül, A. & A. Gezer, (2004). Kentsel Alanda Kent Ormanı Yer Seçimi Model Önerisi ve Isparta Örneğinde İrdelenmesi, I. Ulusal Kent Ormancılığı Kongresi, 9-11 Nisan 2004, Ankara s, 365- 382.
• Gül, A., Gezer, A. & Kane, B., (2006). Multi-Criteria Analysis For Locating New Urban Forests: An Example From Isparta, Turkey.” Urban Forestry & Urban Greening, Volume 5, Issue 2, 57-71.
• Gül, A., & Küçük, V., (2001). Kentsel Açık Yeşil Alanlar ve Isparta Kenti Örneğinde İrdelenmesi, SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, A(2):27 48.
• Gül, A., Topay, M. & Özaltın, O., (2009). Küresel ısınma tehdidine karşı kent ormanlarının önemi. Uluslararası Davraz Kongresi, 24-27 Eylül 2009, Isparta, s.221-234.
• Gül, A., Çatal, Y., Çoban, H.O., Polat, E., Gülcü, S., Yılmaztürk, A. & Topay, M., (2015). Kent ağaçları bilgi sistem modeli. TUBİTAK 110Y301 Nolu Proje Sonuç Raporu, Isparta, s.742.
• Gülez ,S., (1989). Park-Bahçe ve Peyzaj Mimarisi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Ders, s, 174-177,Trabzon.
• Harris, R. W., Clark, J.R. & Matheny, N.P., (2004). Arboriculture. Integrated Management of Landscape Trees, Shrubs, and Vines. Pearson Education Inc., Upper Saddle River; New Jersey 07458 USA 578 p.
• Hertsgaard, M .,(2001). Yeryüzü Gezgini, Çevresel Geleceğimizin Peşinde Dünya Turu. TEMA Yayın No, 34, İstanbul.
• Idso, S. B., Idso, C. D., & Balling, R. C. (2002). Seasonal and diurnal variations of near-surface atmospheric CO2 concentration within a residential sector of the urban CO2 dome of Phoenix, AZ, USA. Atmos. Environ. 36, 1655–1660. doi: 10.1016/S1352-2310(02)00159-0
• Jo, H.K. & E.G. McPherson, (1995). Carbon storage and flux in urban residentialgreenspace. Journal of Environmental Management 45: 109-133.
• Kadıoğlu, M ., (2001). Bildiğimiz Havaların Sonu. Küresel İklim Değisimi ve Türkiye. Güncel Yayıncılık, No,110, İstanbul.
• Küçük, V. & Gül A., (2005). Isparta kentiçi yol ağaçlandırmaları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(3): 111-118.
• Lovett, G. M., Weathers, K. C., & Arthur, M. A. (2002). Control of nitrogen loss from forested watersheds by soil carbon: nitrogen ratio and tree species composition. Ecosystems 5, 0712–0718. doi: 10.1007/s10021-002-0153-1
• Mcpherson, E.G. (1993). Evaluating the cost effectiveness of shade trees for demand-side management. The Electricity Journal 6(9): 57-65.
• Mıller, R.H.& Miller, R.W. (1991). Planting survival of selected street tree taxa. Journal of Arboriculture 17(7): 185-191.
• Mund, M., Kummetzb, M., Heina, G.A. & Schulze, D.,(2002). Growth and carbon stocks of a spruce forest chronosequence in central Europe, forest Ecology and management.
• Nowak, D.J. (1994). Atmospheric carbon dioxide reduction by Chicago’s urban forest, chapter. In: McPherson, E.G.; Nowak, D.J.; Rowntree, R.A., eds. Chicago’s urban forest ecosystem: results of the Chicago urban forest climate project. Gen. Tech. Rep. NE-GTR-186. Radnor, PA: Northeastern Forest Experiment Station, Forest Service, U.S. Department ofAgriculture; 83-94.
• Nowak, D. J. & Crane, Daniel E. (2002). Carbon storage and sequestration by urban trees in the USA. Environmental Pollution 116 (2002) 381–389.
• Ode, A., (2003). Visual Aspects in Urban Woodland Management and Planning. (Doktora Tezi). SwedishUniversity of AgriculturalSciences. Department of Landscape Planning. Alnarp, Sweden, 36 p.
• Pamay, B., (1979). Park-Bahçe ve Peyzaj Mimarisi, İstanbul Üniversitesi Yayın No, 1640, Orman Fakültesi Yayın No, 164, İstanbul.
• Peichl, M. & Arain, M,A., (2006). Above and Belowground Ecosystem Biomass and Carbon Pools in an Agesequence of Temperate Pine Plantation Forests, Agricultural and Forest Meteorology, 140, 51-63.
• Polat, O., Polat, S. & Akça, E., (2012). Küresel Isınmada Ormanların Karbon Tutulumuna Etkisi: Tarsus Karabucak Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, Özel, (313-319).
• Russo,A.,Escobedo,F.J.,Timilsina,N.,Schmitt,A.O.,Varela, S., & Zerbe,S.(2014).Assessing urban tree carbon storage and sequestration in Bolzano, Italy. Int. J. Biodivers. Sci. Ecosyst. Serv. Manage. 10, 54–70.doi: 10.1080/21513732.2013.873822.
• Tak, A.A. & Kakde, U.B. (2020) ‘Analysis of carbon sequestration by dominant trees in urban areas of Thane city’, Int. J. Global Warming, Vol. 20, No. 1, p.1–11.
• Tang YJ, Chen AP & Zhao SQ (2016). Carbon Storage and Sequestration of Urban Street Trees in Beijing, China. Front. Ecol. Evol. 4:53. p. 1-8. doi: 10.3389/fevo.2016.00053
• Tanrıverdi, F., (2001). Peyzaj Mimarlığı Bahçe Sanatının Temel İlkeleri ve Uygulama Metotları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. p. 1-8. No, 291, Erzurum.
• TSE, (1990). TSE 8146/Mart 1990. Şehiriçi Yol ve Meydan Ağaçlandırma Standardı.
• Tuğluer, M., (2015). Kent Ağaçlarının Çevresel Etkileri ve Değerinin Belirlenmesinde UFORE Modelinin Kullanımı ve Isparta Örneğinde İrdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 110s, Isparta.
• Tuğluer, M., (2019). Bazı Kent Ağaçlarının Biyokütle ve Karbon Depolama Miktarını Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. 129s., Isparta.
• Tuğluer, M. & Çakır, M., (2019). UFORE Modeli'nin Kent Ekosistemine Hizmet Eden Bileşenlerinin İrdelenmesi. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi (MBUD), 4 (2), 193-200.
• Tuğluer, M. & Gül, A., (2018). Kent ağaçlarının çevresel etkileri ve değerinin belirlenmesinde UFORE modelinin kullanımı ve Isparta örneğinde irdelenmesi. Turkish Journal of Forestry, 19(3): 293-307. DOI: 10.18182/tjf.341054
• Ürgenç, I. S., (1998). Genel Plantasyon ve Ağaçlandırma Tekniği, İstanbul Üniversitesi Yayın No, 3997, Orman Fakültesi Yayın No, 444, 664s. İstanbul.