Arbutus unedo L. VE Phillyrea latifolia L. İÇİN AKTİF YANICI MADDE VE TOPRAK ÜSTÜ TOPLAM BİYOKÜTLE MİKTARININ TAHMİN EDİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 48 - 59, 30.04.2022

İsmail Baysal , Nuray Öztürk , Süleyman Akbulut

https://doi.org/10.32328/turkjforsci.977063

Öz

Bu çalışmada, kocayemiş (Arbutus unedo L.) ve akçakesme (Phillyrea latifolia L.) türlerinin bireylerinde aktif yanıcı madde ve toplam biyokütle miktarını belirlemeye yönelik arazi ve laboratuvar çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, toplam aktif yanıcı madde miktarı kocayemiş örneklerinde ortalama 396,5 g ve akçakesme örneklerinde ise 324,4 g olarak tespit edilmiştir. Toprak üstü toplam biyokütle miktarı kocayemiş örneklerinde ortalama 1379,7 g ve akçakesme örneklerinde ise 1435,3 g olarak tespit edilmiştir. Kocayemiş ve akçakesme türlerine ait bireylerde aktif yanıcı madde miktarı ve toprak üstü toplam biyokütleyi tahmin etmeye yönelik regresyon modelleri geliştirilmiştir. Geliştirilen modellerde; dip çap aktif yanıcı madde miktarı ile biyokütle miktarını tahmin etmede en önemli değişken olarak yer almıştır. Ayrıca, boy ve tepe çapı bağımsız değişkenleri de toprak üstü toplam biyokütle tahmininde geliştirilen modellerde yer almıştır. 

Anahtar Kelimeler

Aktif yanıcı madde, Biyokütle, Maki, Türkiye

Destekleyen Kurum

Bu çalışma Düzce Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri tarafından desteklenmiştir.

Proje Numarası

Proje no: 2016.02.02.413

Teşekkür

Bu çalışma Düzce Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri tarafından desteklenmiştir (Proje no: 2016.02.02.413). Yazarlar, Bolu Orman Bölge Müdürlüğü, Düzce Orman İşletme Müdürlüğü kurum ve çalışanlarına arazi çalışmalarında gösterdikleri katkılardan dolayı teşekkürlerini sunarlar. Yazarlar ayrıca, arazi ve laboratuvar çalışmaları esnasında önemli yardımları bulunan Düzce Üniversitesi, Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği Bölümü stajyer öğrencilerinden Hikmet Sarı, Muhammed Gülay ve Muhammet Enes Duman’a ayrıca teşekkür ederler.

ESTIMATING OF ACTIVE FUEL AND ABOVE-GROUND TOTAL BIOMASS FOR Arbutus unedo L. AND Phillyrea latifolia L.

Öz

In this study, field and laboratory studies were carried out to determine active fuel load and total above ground biomass in strawberry tree (Arbutus unedo L.) and mock privet (Phillyrea latifolia L.) species at individual level. According to the study results, the amount of active fuel was determined an average 396.5 g for strawberry tree and 324.4 g for mock privet respectively. The above-ground total biomass was determined an average 1379.7 g for strawberry tree and an average 1435.3 g for mock privet respectively. Regression models were also developed to estimate the amount of active fuel and above-ground total biomass in strawberry tree and mock privet species individuals. In developed models, root diameter was the most important variable in estimating the amount of active fuel material and above ground total biomass. In addition, the independent variables of height and crown diameter were also used in developed models to estimate above-ground total biomass. 

Anahtar Kelimeler

Active fuel, Biomass, Shrub, Turkey

Proje Numarası

Proje no: 2016.02.02.413

Kaynakça

• Akbaş, B., Akdeniz, N., Aksay, A., Altun, İ., Balcı, V., Bilginer, E., Bilgiç, T., Duru, M., Ercan, T., Gedik, İ., Günay, Y., Güven, İ.H., Hakyemez, H.Y., Konak, N., Papak, İ., Pehlivan, Ş., Sevin, M., Şenel, M., Tarhan, N., Turhan, N., Türkecan, A., Ulu, Ü., Uğuz, M.F. & Yurtsever, A. (2002) 1/500.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Yayını. Ankara Türkiye.
• Aksoy, N. (2001) Maki, Akdeniz’in ufaklığı: Maki, Yeşil Atlas Çevre Özel Sayısı, 4:94-107.
• Aydınözü, D. (2008) Maki formasyonunun Türkiye’deki yayılış alanları üzerine bir inceleme, Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1): 207-220.
• Anonim, 2021. Tarım ve Orman Bakanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Erişim Zamanı: 4 Haziran 2021, 17.43. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=H&m=DUZCE
• Bilgili, E. (2003) Stand development and fire behavior, Forest Ecology Management, 179: 333-339.
• Bilgili, E. & Saglam, B. (2003) Fire behavior in maquis fuels in Turkey, Forest Ecology Management, 184: 201-207.
• Bilgili, E. (2014) Orman Koruma dersi geçici ders notları, Trabzon, https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/15_01_02_c2f03.pdf
• Bowman, D.M.J.S., Balch, J.K., Artaxo, P., Bond, W.J., Carlson, J.M., Cochrane, M.A., D’Antonio, C.M., DeFries, R.S., Doyle, J.C., Harrison, S.P., Johnston, F.H., Keeley, J.E., Krawchuk, M.A., Kull, C.A., Marston, J.B., Moritz, M.A., Prentice, I.C., Roos, C.I., Scott, A.C., Swetnam, T.W., van der Werf, G.R. & Pyne, S.J. (2009) Fire in the Earth System, Science, 324 (5926): 481-484.
• Brown, J.K. (1976) Estimating shrub biomass from basal stem diameters, Canadian Journal of Forest Research, 6: 153-158.
• Conti, G., Gorné, L.D., Zeballos, S.R., Lipoma, M.L., Gatica, G., Kowaljow, E., Whitworth‐Hulse, J.I., Cuchietti, A., Poca, M., Pestoni, S., Fernandes, P.M. (2019) Developing allometric models to predict the individual aboveground biomass of shrubs worldwide, Wiley Blackwell Publishing, Inc; Global Ecology and Biogeography; 28(7), 961–975, doi: 10.1111/geb.12907
• Cruz, M.G., Alexander, M.E. &. Wakimoto, R.H. (2003) Assessing canopy fuel stratum characteristics in crown fire prone fuel types of western North America, International Journal of Wildland Fire, 12(1):39 –50.
• Cruz, M., Gould, J., Hollis, J. & McCaw, W. (2018) A Hierarchical Classification of Wildland Fire Fuels for Australian Vegetation Types, Fire 1(1), 13. https://doi.org/10.3390/fire1010013
• Görcelioğlu, E., Günay, T., Karagül, R., Aksoy, N. & Başaran, M.A. (1999) 19-21 Mayıs 1998 Batı Karadeniz Seli Nedenleri, Alınması Gerekli Önlemler ve Öneriler (Bilim Kurulu Raporu), TMMOB Orman Mühendisleri Odası Yayın No:2, Ankara.
• Güneş Özkan, N. & Aksoy, N. (2011) Hasanlar Baraj Gölü (Düzce) ve Çevresinin Florası, Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 7 (2): 39-72.
• Hierro, J.L., Branch, L.C., Villarreal, D. & Clark, K.L (2000) Predictive equations for biomass and fuel characteristics of Argentine shrubs, Journal of Range Management, 53: 617–621.
• Kantarcı, M.D. (2008) Türkiye’de Çalılaştırılmış Ormanlar Sorununa (Maki, Frigana, Garig, Fundalıklar, Meşe Çalılıkları vd.) Ekolojik Açıdan Bakış, Türkiye Ormancılar Derneği Yayınları, Eğitim Dizisi:5, Ankara. ISBN: 978-9944-0048-1-7.
• Keeley, J.E., Fotheringham, C.J. & Morais, M. (1999) Reexamining fire suppression impacts on brushland fire regimes, Science, 284 (5421): 1829–1832.
• Keeley, J. E. & Fotheringham, C. J. (2001) Historic fire regime in southern California shrublands, Conservation Biology, 15: 1536–1548.
• Keeley, J.E. & Fotheringham, C.J. (2003) Impact of past, present, and future fire regimes on North American Mediterranean shrublands. In ‘Fire and climatic change in temperate ecosystems of the western Americas.’ (Eds Veblen, T.T., Baker, W.L., Montenegro, G., Swetnam, T.W.,)”, pp. 218–262. (Springer: New York, NY).
• Keeley, J.E., Bond, W.J., Bradstock, R.A., Pausas, J.G. & Rundel, P.W. (2012) Fire in Mediterranean Ecosystems: ecology, evolution and management, Cambridge University Press.
• Kraaij, T. & van Wilgen, B.W. (2014) Drivers, ecology, and management of fire in fynbos. In: Allsop, N., Colville, J.F., Verboom, G.A. (Eds.), Fynbos., Ecology, Evolution, and Conservation of a Megadiverse Region. Oxford University Press, pp. 47–72.
• Kruger, F.J. & Bigalke, R.C. (1984) Fire in fynbos. In P. de V. Booysen and N.M. Tainton, eds. Ecological effects of fire in South African ecosystems, Ecological Studies, 48: 67–114. Springer-Verlag, Berlin.
• Küçük, Ö. (2004) Kızılçamda Yanıcı Madde Tiplerinin Belirlenmesi, Haritalanması ve Karaçamda Yangın Davranışının Tahmini, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, Türkiye.
• Küçük, O. Bilgili, E. Sağlam, B. (2008) Estimating crown fuel loading for calabrian pine and Anatolian black pine, International Journal of Wildland Fire, 17:147–154.
• Küçük, O., Bilgili, E., Dinç Durmaz, B., Sağlam, B. & Baysal, İ. (2009) Örtü yangınının tepe yangınına geçişinde etkili olan faktörler,” Kastamanu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 9(2): 80-85.
• Miller, B. & Dixon, K. (2014) Plants and fire in Kwongan vegetation, in Lambers, H. (ed), Plant Life on the Sandplains in Southwest Australia: A Global Biodiversity Hotspot, pp. 147-169. Australia: UWA Publishing.
• Minnich, R.A. (1983) Fire mosaics in southern California and northern Baja California, Science, 219: 1287-1294.
• Montenegro, G., Ginocchio, R., Segura, A., Keeley, J. & Gomez, M. (2004) Fire regimes and vegetation responses in two Mediterranean-climate regions, Revista Chilena de Historia Natural (Valparaiso, Chile) 77: 455–464.
• Moreira, F., Arianoutsou, M., Corona, P. & de las Heras, J. (2012) Post-fire management and restoration of southern European forests, New York: Springer. 319 p.
• Radeloff, V.C., Helmers, D.P., Kramer, H.A., Mockrin, M.H., Alexandre, P.M., Bar-Massada, A., Butsic, V., Hawbaker, T.J., Martinuzzi, S., Syphard, A.D. & Stewart, S.I. (2018) Rapid growth of the US wildland- urban interface raises wildfire risk, Proceedings of the National Academy of Sciences, 115(13): 3314-3319.
• Rundel, P.W., Arroyo, M.T.K., Cowling, R.M., Keeley, J.E., Lamont, B.B., Pausas, J.G. & Vargas, P. (2018) Fire and plant diversification in Mediterranean-climate regions, Frontiers in Plant Science, 9: 851.
• Sağlam, B. & Bilgili, E. (2002) Maki tipi yanıcı maddelerde yanıcı madde miktarının belirlenmesi, Gazi Üniversitesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 10 (1): 181-186.
• Sağlam, B., Bilgili, E., Küçük, Ö., Dinc Durmaz, B. & Baysal, İ. (2007) The Preliminary Results of Fire Behavior in Maquis Fuels under Varying Weather and Slope Conditions, 2nd Fire Behavior and Fuels Conference, The Environment-Innovations, Management and Policy, Destin, Florida, USA, 249-257.
• Sağlam, B. Küçük, Ö. Bilgili, E. Dinç Durmaz, B. & Baysal, İ. (2008a) Estimating Fuel Biomass of Some Shrub (Maquis) Species in Turkey, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 32(4): 349-356.
• Sağlam, B., Bilgili, E., Kücük, O. & Dinc Durmaz, B. (2008b) Fire Behavior in Mediterranean Shrub Species (Maquis), African Journal of Biotechnology, 7:4122-4129.
• Sağlam, B., Bilgili, E., Kücük, O., Dinc Durmaz, B. & Baysal, İ. (2010) Influence of weather and slope on Spread Rate of Fire in Maquis Fuels in Turkey, VI. International Conference on Forest Fire Research, 15-18 November, Coimbra, Portugal.
• Stocks, B.J., Alexander, M.E., Wotton, B.M., Stefner, C.N. & Flannigan, M.D. (2004) Crown fire behavior in a northern jack pine-black spruce forest, Canadian Journal of Forest Research, 34: 1548-1560. doi:10.1139/X06-185.
• Trabaud, L. (1994) Postfire Plant community dynamics in the Mediterranean Basin. In J. M. Moreno & W. C. Oechel (Eds.), The role of fire in Mediterranean-type ecosystems, Springer-Verlag, New York.
• Zeng, H.Q., Liu, Q.J., Feng, Z.W. & Ma, Z.Q. (2010) Biomass equations for four shrub species in subtropical China, Journal of Forest Research, 15(2), 83–90.