AN ESSAY ON THE ETYMOLOGY OF THE LEXEME “YOGURT”

Yıl 2017, , 100 - 103, 20.12.2017

Gökçen Durukoğlu

https://doi.org/10.30563/turklad.347911

Cited By: 2

Öz

       The etymology of the lexeme yogurt which has been borrowed by world languages from Turkish lies in the phrase “to put milk to sleep”, which lives along with yogurt. In historical and contemporary Turkish dialects the verb “put to sleep” is used with denotations such as “fermenting milk, making yogurt”. 

The phrase “put to sleep” which means fermenting milk both in the past and in today’s usage direct us to the etymology of the lexeme yogurt and we have tried to examine the origins of the lexeme yogurt in this paper. 

Anahtar Kelimeler

yogurt, put to sleep, long vowel

“YOĞURT” SÖZCÜĞÜNÜN KÖKENİNE DAİR BİR DENEME

Öz

Dünya dillerine Türkçeden geçen “yoğurt” sözcüğü
kendisi ile yaşayan “sütü uyutmak” tabirinde kökünü saklamaktadır. Tarihî ve
çağdaş Türk lehçelerinde ve Türkiye Türkçesinde “uyut-” fiili “sütü mayalamak,
yoğurt yapmak” anlamında kullanılmaktadır.

        Tarihi
dönemlerle birlikte bugün sütün mayalanması anlamında kullanılan “uyut-” fiili,
bizi “yoğurt” sözcüğünün etimolojik incelemesine yönlendirmiş, bu yazıda yoğurt
sözcüğünün kökeni üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yoğurt, Uyutmak, Uzun Ünlü

Kaynakça

• ARAT, R. R. (1999). Kutadgu Bilig I Metin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ARTUN, Ü. (2017). Süt Uyuyunca. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• BAZİN, L. (1998). Türk Dillerinin Müşterek Tarafları ve Temayülleri. Tarihî Türk Şiveleri. (Çev: Efrasiyap Gemalmaz). Ankara: TKAE Yayınları.
• CAFEROĞLU, A. (2015). Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• CLAUSON, S. G. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish. London: Oxford University Press.
• DREVNE TYURKSKİ SLOVAR. (1969). AN SSSR. Leningrad: İnstitut Yazıkoznaniya.
• ERCİLASUN, A. B., AKKOYUNLU, Z. (2015). Dîvânu Lugâti’t- Türk. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ERDAL, M. (1991). Old Turkic Word Formation 1-2. Wiesbaden.
• EREN, H. (1999). Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü. Ankara: Bizim Büro Basım Evi.
• GÜLENSOY, T. (2011). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KARAAĞAÇ, G. (2008). Türkçe Verintiler Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KORKMAZ, Z. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• MAZIOĞLU, H. (1974). Kitâbu Evsâfı Mesâcidi’ş- Şerîfe. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• NECİP, E. N. (2013). Yeni Uygur Türkçesi Sözlüğü. (Çev. İklil Kurban). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• SHAW, R. B. (2014). Kâşgar ve Yarkend Ağzı Sözlüğü. (Çev. Fikret Yıldırım). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TARAMA SÖZLÜĞÜ. (2009). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TEKİN, T. (1975). Ana Türkçede Aslî Uzun Ünlüler. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• TEKİN, T. (2016). Orhon Türkçesi Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TEKİN, T. (2013). Makaleler I Altayistik. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TEKİN, T. (2013). Makaleler II Tarihî Türk Yazı Dilleri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TİMURTAŞ, F. K. (1994). Eski Türkiye Türkçesi. İstanbul: Enderun Kitabevi.
• TOPARLI, R., VURAL, H., KARAATLI, R. (2007). Kıpçak Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• VASİLİEV, Y. (1995). Türkçe – Sahaca (Yakutça) Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• YUDAHİN, K. K. (2011). Kırgız Sözlüğü. (Çev. Abdullan Taymas). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ZEYREK, Y. (2014). Kitâb-ı Dedem Korkud Alâ Lisân-ı Tâife-i Oğuzân. Ankara: Uyum Ajans.