Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

BOBUR DEVONI QO‘LYOZMALARI VA UNING TUZILISHI XUSUSIDA

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 287 - 295, 20.12.2023
https://doi.org/10.30563/turklad.1383981

Öz

Ushbu maqolada Zahiriddin Muhammad Bobur devoni qo‘lyozmalarining qisqacha tavsifi, uning dunyo kutubxonalaridagi mavqei haqida bayon qilingan. Devon nusxalarining adabiy manba sifatidagi o‘rni, ularning matn xususiyatlari va matniy farqlarini izohlashga harakat qilindi. Shoir she'rlari o‘rin olgan nusxalardagi farqlar aniqlandi va bu boradagi boshqa olimlarning fikrlari ham o‘rganildi.
Bobur devoni qo‘lyozmalari o‘rtasida taqqoslash tadqiqi ilgari o‘tkazilmagan. Ushbu tadqiqotda devonning manba sifatidagi qiymati va matn xususiyatlari taqqoslandi, farqlar aniqlandi. Muallif tomonidan devonni shakllantirish bo‘yicha bildirilgan ba'zi nazariy qarashlar ham tahlil qilingan va o'rganilgan.
Ushbu tadqiqotda Bubur devoni ilmiy-tanqidiy matn emas, balki yig‘ma-qiyosiy matn bo‘la olishi haqidagi xulosa tavsiya etiladi. Bir necha misollar asosida va devon matnlarlari o‘rtasidagi matn farqlarining sabablari ta`kidlangan. Bundan tashqari, Bobur devoni bo‘yicha amalga oshirilgan tadqiqotlar eslab o‘tilgan va ularga munosabat bildirilgan.

Kaynakça

  • Abdug‘afurov, A. (1997). A. Abdug‘afurov. Bobur devoni qo‘lyozmasining Balamkada nusxasi. O‘zbek tili va adabiyoti. S. 4, s.14-20.
  • Abdug‘afurov, A. (1994). Zahiriddin Muhammad Bobur. Devon. Toshkent: Fan.
  • Azimjonova, S. (1966). Azimjonova S. Indiyskiy divan Babura. Toshken: Fan.
  • Babur, Z. M. (1971). Zahiriddin Muhammad Bobir. Muxtasar. Nashrga Tayyorlovchi: S.Hasan. Toshkent: Fan.
  • Babur, Z. M. (2002). Boburnoma. Nashrga tayyorlovchi: S. Hasanov. Toshkent: ShARQ.
  • Bobur ensiklopediyasi (2017). Zahiriddin Muhammad Bobur Ensiklopediyasi (Qayta Ishlangan Ikkinchi Nashr). Toshkent: “SHARQ”.
  • Dennison, R. (1910). Diwan-i Babur. With Preface. By E. Dennison Ross. Published in Calcutta.
  • Hasanov, S. (1993). Zahiriddin Muhammad Bobur. Mahrami Asror Topmadim. (Parij devoni nusxasi) Toshkent: Yozuvchi.
  • Hasanov, S. (1979). Hasanov, S. O Haydarabadskom Rukopise Divana Babura. Obshestvennыe Nauki v Uzbekistane. S. 12, s. 49-51.
  • Hasanov, S. (1982). Bobir She'riyatidan. Toshkent: O‘zKP Markaziy nashriyoti.
  • Husayn, A. (2014). Diwan-i-Babur. India, Rampur, Alpha Art.
  • Qayumov, A. (1965). Bobir. Asarlar. 3 Jildlik, 1-j. Devon. Toshkent: Badiiy Adabiyot.
  • Koprulu, M. F. (1915). Koprulu M. F. Baburshahning She`rlari. Milli Tatabbular Macmuasi. C. 1-2, 1331/1915.
  • Kurenov, R. (2016). Kurenov R.A. Zahyreddin Muhammet Babyryn “Diwanynyn” Tekstologik Dernewi. Filologiya Ylymlarynyn Kandidaty Alymlyk Derejesini Almak Ucin Dissertasiyanyn Awtoreferaty. Asgabat.
  • Juraboev, O. (2018). Juraboev, O. Boburning Nechta Devoni Bor? Til va Adabiyot Ta’limi. S. 2, s. 41-43.
  • Juraboev, O. (2020). Juraboev, O. R. Teorerical Views of Bobur About the Divan Strukture. ACADEMICIA. An International Multidisiplinary Research Journal. Y. 10, C. 5, s. 1493-1498.
  • Juraboev, O. (2023). Bobur Devonining Tuzilishiga Doir Mulohazalar. GOLDEN BRAIN, Y. 1, S. 27, s. 171-176.
  • Samoylovich, A. (1917). Samoylovich A.N. Sobranie Stixotvoreniy Imperatora Babura. Chast 1, Petrograd.
  • Yorqin, Sh. (1983, 2008). Yorqin Sh. Devoni Zahiriddin Muhammad Bobur. Kobul 1362; Daryo dar guhar (Devoni komil Zahiriddin Muhammad Bobur). Kobul 1387.
  • Yücel, Bilal. (1995). Babür Divanı. Gramer, Metin, Sözlük, Tıpkıbasım. Ankara: TDK.

On the manuscripts of the babur’s divan and its formation

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 287 - 295, 20.12.2023
https://doi.org/10.30563/turklad.1383981

Öz

In this article, a brief description of the manuscripts of Zahiriddin Muhammad Babur’s Divan and its status in libraries around the world was written. Literary values, textual features and differences of Divan copies were tried to be explained. Copy differences in the poems of the poet were identified and the opinions on this issue were also examined.
A comparison study between Babur divans has not been done before. In this study, the literary value and textual features of the divan were compared and differences were identified. Some theoretical views on the formation of manuscript copies of the Divan have also been analyzed and examined.
In this study, it was suggested that a comparative summary text, not an edition-critical text, should be compiled in Babür Divan based on examples, and the reasons for the textual differences between the divans were emphasized. In addition, the previous studies on Babur Divan were mentioned and these studies were classified and the determinations made by those who worked on the text were evaluated.

Kaynakça

  • Abdug‘afurov, A. (1997). A. Abdug‘afurov. Bobur devoni qo‘lyozmasining Balamkada nusxasi. O‘zbek tili va adabiyoti. S. 4, s.14-20.
  • Abdug‘afurov, A. (1994). Zahiriddin Muhammad Bobur. Devon. Toshkent: Fan.
  • Azimjonova, S. (1966). Azimjonova S. Indiyskiy divan Babura. Toshken: Fan.
  • Babur, Z. M. (1971). Zahiriddin Muhammad Bobir. Muxtasar. Nashrga Tayyorlovchi: S.Hasan. Toshkent: Fan.
  • Babur, Z. M. (2002). Boburnoma. Nashrga tayyorlovchi: S. Hasanov. Toshkent: ShARQ.
  • Bobur ensiklopediyasi (2017). Zahiriddin Muhammad Bobur Ensiklopediyasi (Qayta Ishlangan Ikkinchi Nashr). Toshkent: “SHARQ”.
  • Dennison, R. (1910). Diwan-i Babur. With Preface. By E. Dennison Ross. Published in Calcutta.
  • Hasanov, S. (1993). Zahiriddin Muhammad Bobur. Mahrami Asror Topmadim. (Parij devoni nusxasi) Toshkent: Yozuvchi.
  • Hasanov, S. (1979). Hasanov, S. O Haydarabadskom Rukopise Divana Babura. Obshestvennыe Nauki v Uzbekistane. S. 12, s. 49-51.
  • Hasanov, S. (1982). Bobir She'riyatidan. Toshkent: O‘zKP Markaziy nashriyoti.
  • Husayn, A. (2014). Diwan-i-Babur. India, Rampur, Alpha Art.
  • Qayumov, A. (1965). Bobir. Asarlar. 3 Jildlik, 1-j. Devon. Toshkent: Badiiy Adabiyot.
  • Koprulu, M. F. (1915). Koprulu M. F. Baburshahning She`rlari. Milli Tatabbular Macmuasi. C. 1-2, 1331/1915.
  • Kurenov, R. (2016). Kurenov R.A. Zahyreddin Muhammet Babyryn “Diwanynyn” Tekstologik Dernewi. Filologiya Ylymlarynyn Kandidaty Alymlyk Derejesini Almak Ucin Dissertasiyanyn Awtoreferaty. Asgabat.
  • Juraboev, O. (2018). Juraboev, O. Boburning Nechta Devoni Bor? Til va Adabiyot Ta’limi. S. 2, s. 41-43.
  • Juraboev, O. (2020). Juraboev, O. R. Teorerical Views of Bobur About the Divan Strukture. ACADEMICIA. An International Multidisiplinary Research Journal. Y. 10, C. 5, s. 1493-1498.
  • Juraboev, O. (2023). Bobur Devonining Tuzilishiga Doir Mulohazalar. GOLDEN BRAIN, Y. 1, S. 27, s. 171-176.
  • Samoylovich, A. (1917). Samoylovich A.N. Sobranie Stixotvoreniy Imperatora Babura. Chast 1, Petrograd.
  • Yorqin, Sh. (1983, 2008). Yorqin Sh. Devoni Zahiriddin Muhammad Bobur. Kobul 1362; Daryo dar guhar (Devoni komil Zahiriddin Muhammad Bobur). Kobul 1387.
  • Yücel, Bilal. (1995). Babür Divanı. Gramer, Metin, Sözlük, Tıpkıbasım. Ankara: TDK.
Toplam 20 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Güney-Doğu (Yeni Uygur/Özbek) Türk Lehçeleri ve Edebiyatları, Osmanlı Sahası Dışındaki Klasik Türk Edebiyatı
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Otabek Juraboev 0000-0001-9997-1488

Yayımlanma Tarihi 20 Aralık 2023
Gönderilme Tarihi 31 Ekim 2023
Kabul Tarihi 6 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 7 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Juraboev, O. (2023). BOBUR DEVONI QO‘LYOZMALARI VA UNING TUZILISHI XUSUSIDA. Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi (TÜRKLAD), 7(2), 287-295. https://doi.org/10.30563/turklad.1383981

LİSANS

TÜRKLAD'ın içeriği Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.   E-ISSN: 2587-1293

Fırat Üniversitesi İnsani ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü – Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, Rektörlük Yerleşkesi ELAZIĞ-TÜRKİYE / Telefon: +90 424 237 00 00 – 3525 / 3637; Belgeç: +90 424 233 00 62; elmek: uluturklad@gmail.com

13220  13225 13228 13230 13231 13234 13239 13241132411323813235132271438414444  16761