SLAV VE TÜRK DÜNYASINDA BAHAR BAYRAMLARININ ORTAK MOTİFLERİ: MASLENİTSA VE NEVRUZ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 377 - 389, 20.12.2024

Mehtap Suiçer , Tuğba Gökbayır

https://doi.org/10.30563/turklad.1575792

Öz

Bayramlar, bir milletin tarihini, inancını, geleneğini ve kültürünü yansıtan millî, dinî veya özel olarak önemi olan gün veya günlerdir. Dünya üzerinde her millette var olan bayramlar geçmişten günümüze süregelen köklü bir tarihin ürünüdür. Kökeni çok eski zamanlara uzanan Slav ve Türk milletleri dinî, millî, mevsimsel ve kültürel bayramlar olmak üzere birçok bayrama sahiptirler. Bu bayramlar toplumu bir arada tutan ve toplumda dayanışmayı sağlayan önemli unsurlardır. Slav halklarında bir mevsim bayramı olarak kutlanan Maslenitsa ve Türk halklarında kutlanan Nevruz Bayramı, kışın bitişi ve bahar mevsimine geçişi simgeleyen bayramlardır. Maslenitsa, günümüze kadar ulaşan en eski Rus bayramıdır. Maslenitsa kutlama geleneği, çok eski Hristiyanlık öncesi dönemlere kadar uzanmaktadır. Türk bahar bayramı olarak nitelendirilen Nevruz da Türklerin İslamiyeti kabulünden öncesine dayanan eski bir bayramdır. Bu makalede iki ayrı millette benzer özelliklere sahip mevsimsel bayramlar olan Maslenitsa ve Nevruz bayramının ortak unsurları ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Maslenitsa, Nevruz, Slav, Bahar bayramı

The common motifs of spring festivals in the slavic and turkic worlds: maslenitsa and nevruz

Öz

Festivals are national, religious, or special days or periods that reflect a nation’s history, beliefs, traditions, and culture. Festivals, which exist in every nation around the world, are the product of a long-standing history from the past to the present. The Slavic and Turkic peoples, whose origins date back to ancient times, have many festivals, including religious, national, seasonal, and cultural ones. These festivals are important elements that keep society together and ensure solidarity in society. Maslenitsa, celebrated as a seasonal festival among the Slavic people, and Nevruz, celebrated among the Turkic people, are festivals symbolizing the end of winter and the transition to spring. Maslenitsa is the oldest Russian festival that has survived to the present day. The tradition of celebrating Maslenitsa dates back to the pre-Christian period. Nevruz, described as the Turkish spring festival, is an old festival that dates back to before the Turks accepted Islam. This article will examine the common elements of Maslenitsa and Nevruz, two seasonal festivals with shared characteristics among two distinct nations.

Anahtar Kelimeler

Maslenitsa, Nevruz, Slavic, Spring Festival

Kaynakça

• Abdulla, M. (2021). Türkche-Uyghurche Lughet (Türkçe-Uygurca sözlük) (haz.: M. Tyulemıssov). Almatı: Madi.
• Alkaya, E.,Kirillova, Z. (2018). Kreşin Tatar Türkçesi (Dil, Tarih, Kültür). İstanbul: Kesit Yayınları.
• Alyılmaz, S. (2009). Maslenitsa ve Nevruz Bayramları Arasındaki İlişki. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research, Volume 2/7 Spring. s. 29-54.
• Antonova, V. E. Nahabina, M. M. Tolstıh, A. A. (2019). Doroga v Rossiyu 3. İzmir: Palme Yayınevi.
• Aras, E. (2021). Türklerde Nevruz Bayramı. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7 (2): 345-370.
• Arıkoğlu, E. Alimova, J. Askarova, R. Selçuk, B. K. (2018). Kırgızça-Türkçö Sözdük II (Kırgızca-Türkçe Sözlük) (K-Z). Ankara: Bengü Yayınları.
• Bayniyazov, A. Bayniyazov, J. Koç, K. (2019). Türkiye Türkçesi-Kazak Türkçesi Sözlüğü (Türikşe-Qazaqşa Sözdik). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ercilasun, A. B. vd. (1991). Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Kılavuz Kitap) I. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Euronews (2024, 6 Ağustos). London celebrates spring Russian style 2013. Erişim Adresi: http://www.euronews.com/2013/03/17/london-celebrates-spring-russian-style/.
• Grevtceva, N. (2013). Planning and Implementing of an Event: Case “Maslenitsa” in Saimaa Region. Saimaa University of Applied Sciences, Faculty of Business and Culture, Imatra, Degree Programme in Tourism.
• Hadi, H. (2010). Arın Sözlüyü (Azerbaycan Türkçesi Anlatım Sözlüğü). İran: Tebriz.
• İpek, B. (2012). Kırgızistan’da Bir Nevruz Geleneği: Sümölök. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.22, S.2, sayfa: 33-34.
• Kıldıroğlu, M. (2020). Geçmişten Günümüze Türklerde Nevruz. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Spring, S. 25, s. 315-338.
• Lenova, A. P. (2017). Soxranenie Traditsii Prazdnovaniya Maslenitsı. Kul’turnıe İnitsiativı: Materialy 49 Vserossiyskoy Nauçnoy Konferentsii Molodykh İssledovateley (Chelyabinsk, 6 aprelya). s. 299-302
• Lider Journal (2012). “Zabıtie Prazdniki”. No: 25, s. 24-27. http://leader.iapp.ru/mag/25/Leader25_lk.pdf
• Metlenko, G. (2013). Maslenitsa. Slavic Pancake Festival Melbourne. Australia. http://en.maslenitsa.com.au/2013/02/history-traditions-and-symbols-of.html
• Muzafarov, R. Muzafarov, N. (2018). Kırım Tatar Türkçesi Türkiye Türkçesi Rusça Sözlük (çev.: Nariman Seyityahya). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Öner, M. (2015). Kazan- Tatar Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Pekacar, Ç. (2011). Kumuk Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Popovich, A. (2024, 6 Ağustos). Russian Ethnic Representative Council of Victoria. Maslenitsa-Largest Slavic Festival in Southern Hemisphere. Erişim Adresi: http://events.rerc.org.au/2013/02/maslenitsa-largest-slavic-festival-in.html.
• RIA Novosti (2013). Russian Americans celebrate Maslenitsa in the United States. http://en.rian.ru/photolents/20130319/180097494_1/Russian-Americans-Celebrate-Maslenitsa-in-the-United-States.html. Erişim zamanı: 10/08/2024
• Russian Maslenitsa in London (2013). http://ru-ru.facebook.com/pages/Russian-Maslenitsa-in-London/123471724391755. Erişim zamanı: 06/08/2024
• Shubnaya, E. (2011). Russiapedia. Of Russian origin: Maslenitsa. http://russiapedia.rt.com/of-russian-origin/maslenitsa. Erişim zamanı: 25/07/2024
• Şengül, A. (2008). Türk Kültüründe Nevruz Ve Anadolu’da Nevruz Kutlamaları. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S. 26, s. 61-73.
• Taşkesenligil, M. (2016). Kültürel Bağlamda Rus ve Türk Kültüründe Dini Bayramlar. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 30(30), 115-125. https://doi.org/10.17498/kdeniz.91943
• Tekin, T. Ölmez, M. Ceylan, E. Ölmez, Z. Eker, S. (1995). Türkmençe-Türkçe Sözlük (Türkmence-Türkçe Sözlük) (yay.: Mehmet Ölmez). Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 18, İstanbul: Simurg Kitapçılık ve Yayıncılık Limited Şirketi.
• Turan, M. (1998). Tarihi Kaynaklar Işığında Nevruz’un Menşei Meselesi. Milli Folklor, S. 37, s. 90-104.
• Wilson, J. (2024, 6 Ağustos). Maslenitsa, Blin! The Food and Celebration of the Russians. The School of Russian and Asian Studies. Erişim Adresi: http://www.sras.org/maslenitsa_blin.
• Zhbanova, K. S., Rule, A. C., & Tichy, M. L. (2015). Hands-On Russian Culture Lessons. Creative Education, 6, 283-294. http://dx.doi.org/10.4236/ce.2015.63027