Öz
Eski Tung-huların soyundan gelen Moğol asıllı Juan-juanlar IV-VI. yüzyıllar arasında Merkezî Asya’da bazı göçebe kavimleri birleştirmek suretiyle bir devlet kurdular. 520 yılında, Anaguey tahta oturduktan sonra, iç kavga ve dışarıdan gelen saldırılar nedeniyle Juan-juan Devleti çöküş emareleri göstermeye başladı. Juanjuanların yıkılması, Merkezî Asya göçebe tarihinin en önemli hadiselerinden biri olarak kabul edilir. Bu devletin yıkılış sebepleri arasında iç kavgalar, Kök Türk ve Kuzey Ch’i hükümetlerinin saldırıları gösterilmektedir Tarihî kaynaklardan anladığımıza göre, Juan-juan halkının çoğu yeni kurulan
Kök Türk Devleti’ne boyun eğdi. Ayrıca çöküşten sonra Juan-juanlar küçük aileler
hâlinde Kıtan, Hi, Shi-wei, Uygur gibi Moğol ve Türk kabilelerine giderek bunların
arasında da yaşamışlar ve zamanla onlara karışmışlardır. Kök Türklere tabi
olanların Orkun Kitabelerinde Otuz Tatar ve Tokuz Tatarlar şeklinde zikredildiğini
düşünüyoruz. Shi-wei topraklarına kaçıp orada yerleşenlerin ise Meng-wu Shiweiler
olduğunu sanıyoruz.
Juan-juan Devleti’nin nihayet bulmasıyla adlarının tamamen ortadan
kalkması, bize bu ismin bir siyasi birliği ifade ettiğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- GÖMEÇ, S. (2009). Kök Türk Tarihi, 3. Baskı, Ankara.
- HANDSUREN, Ts. (2005). Jujanii Haant Uls ba Tüühiin Zarim Sudalgaa. Ulaanbaatar.
- KLYAŞTORNIY, S.G-Sultanov, T.İ. (2004). Kazakistan. Türkün Üç Bin Yılı. Çev: D.A.Batur, 2. Baskı, İstanbul.
- LİNG., L.K. (1978). Toba Wei Sülalesi Devrinde Çin’in Kuzey ve Batı Komşuları. Doktora Tezi. Ankara.
- LİU, M.T. (2006). Çin Kaynaklarına Göre Doğu Türkleri. Çev: E. Kayaoğlu, D. Banoğlu. İstanbul.
- ONAT, A. (1977). 5. Asırda Kuzey Çin’de Kurulan Hsia Hun Devleti, (M.S. 407- 431). Doçentlik Tezi. Ankara.
- SUHBAATAR, G. (1992). Mongoliin Tüühiin Deej Biçig. Ulaanbaatar.
- WOO, D., Ch. (1995). Juan-Juan’lar. Doktora Tezi. Ankara.
Öz
Juan-Juans, the descendants of Mongol Donghus, are established a state by uniting some nomadic tribes between 4th-6th centuries. After Anaguey ascended the throne in 520, the indication of decline emerged because of inner conflict and aggression of neighboring states. The collapse of Juan-Juan state is accepted as one of the major event of Inner Asia. The major factors of collapse of Juan-Juan state are inner conflict and the aggression of Turkic state and Northern Tshi dynasty. Most of the Juan-Juan population was subjected to newly established Turkic state. Also Juan-Juans fused in small fractions to other Mongol and Turkic tribes like Khitan, Shi-wei, Hi and Uyghur. We consider that they are mentioned as Otuz Tatars and Tokuz Tatar in the Orkun inscription. Also we consider that the ones who escaped to Shi-wei lands are Meng-wu Shi-weis. After Juan-Juan state collapsed, the Juan-Juan name was disappeared. This situation indicates that Juan-Juan name was only name of political alliance or state name
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- GÖMEÇ, S. (2009). Kök Türk Tarihi, 3. Baskı, Ankara.
- HANDSUREN, Ts. (2005). Jujanii Haant Uls ba Tüühiin Zarim Sudalgaa. Ulaanbaatar.
- KLYAŞTORNIY, S.G-Sultanov, T.İ. (2004). Kazakistan. Türkün Üç Bin Yılı. Çev: D.A.Batur, 2. Baskı, İstanbul.
- LİNG., L.K. (1978). Toba Wei Sülalesi Devrinde Çin’in Kuzey ve Batı Komşuları. Doktora Tezi. Ankara.
- LİU, M.T. (2006). Çin Kaynaklarına Göre Doğu Türkleri. Çev: E. Kayaoğlu, D. Banoğlu. İstanbul.
- ONAT, A. (1977). 5. Asırda Kuzey Çin’de Kurulan Hsia Hun Devleti, (M.S. 407- 431). Doçentlik Tezi. Ankara.
- SUHBAATAR, G. (1992). Mongoliin Tüühiin Deej Biçig. Ulaanbaatar.
- WOO, D., Ch. (1995). Juan-Juan’lar. Doktora Tezi. Ankara.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA33NP34BK |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ağustos 2011 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Ağustos 2011 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Cilt: 18 Sayı: 2 |