Derleme Sözlüğü'nde ikinci kelimesinin başında s- bulunduran tekrarlar ve başka seslerle benzer diğer tekrarlar

Yıl 2010, Cilt: 17 Sayı: 1, 1 - 27, 01.04.2010

A. Deniz Abik

https://doi.org/10.1501/Trkol_0000000173

Öz

Bu çalışmada, Derleme Sözlüğü’nün bütünü ikilemeler yönünden taranmıştır. İkilemeler içerisinde tekrarların alt gruplara ayrılabileceği gösterilmiştir. s- sesiyle tekrarlanan ikilemeler başta olmak üzere tekrar görünümündeki ikilemeler bu incelemede örnekleme ile sunulmuştur. İkinci kelimesinin başında /s-/ bulunduran tekrarlı ikilemeler incelenirken tekrarlarda ikinci kelimenin başında /m-/ ünsüzünden başka ünsüzlerin de bulunabildiği anlaşılmıştır: /b-/, /p-/, /d-/, /t-/, /k-/, /f-/, /n-/, /g-/, /y-/, /c-/, /ç/, /z-/, /ş-/, /s-/. Derleme Sözlüğü’ndeki çeşitli seslerle tekrar görünümündeki bütün ikilemeler ekte verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Derleme Sözlüğü, tekrarlar, ikileme, s- önsesli tekrar, m- önsesli tekrar

The repetitions which have s- phoneme in the beginning of the second word and the repetitions similiar to the other phonemes in Derleme Sözlüğü

Öz

In this study Derleme Sözlüğü is scanned including all the reduplications. It is shown that the repetitions among the reduplications can be divided into various sub-groups. Firstly, the reduplications, which are repeated with s- phoneme, are examined in this study. Moreover, the reduplications, which seem like repetitions, are presented, by sampling. During the examination of the repetitions which have the s- phoneme at the beginning of the second word, it has been understood that there can be some consonants other than the m- consonant at the beginning of the second word; /b-/, /p-/, /d-/, /t-/, /k-/, /f-/, /n-/, /g-/, /y-/, /c-/, /ç-/, /z-/, /ş-/, /s-/. All of the reduplications, which seem like repetitions with various phonomes, are given in the appendix

Anahtar Kelimeler

Derleme Sözlüğü, repetitions, reduplication, repetition wiht sinitial, repetition with m

Kaynakça

• ATALAY, Besim (1986). Divanü Lugati’t –Türk Dizini “Endeks” IV. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 524.
• ÇAĞATAY, Saadet (1978). “Uygurcada Hendiadyoinler”. Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 29-66.
• DANKOFF R. –Kelly J. (1982; 1984; 1985). Mahmūd al-Kāšґarī Compendium of the Turkic Dialects( Dīwān Luγāt at-Turk), I 1982, II 1984, III 1985. Harvard: Harvard University.
• Derleme Sözlüğü I – XII (1962-1982). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• HATİBOĞLU, Vecihe (1971). “İkileme”, Türk Dil Kurumu Tanıtma Yayınları Dil Konuları Dizisi: 18. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 328.
• KONONOV. Türkçe gramerinin Rusça aslından Sabit Paylı’nın Türkçeye çevirdiği, Türk Dil Kurumu Kitaplığında el yazması olarak saklanan çeviri.
• MÜLLER, Hans-Georg (2004). Redublikationen im Türkishen Morphophonologische Untersuchungen, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
• SWİFT, B.Lloyd (1963). A Reference Grammar of Modern Turkish. Bloominton: Mouton & Co., Publishers.
• TUNA, Osman Nedim (1986). “Türkçenin Sayıca Eş Heceli İkilemelerinde Sıralama Kuralları ve Tabii Bir Ünsüz Dizisi”. Türk Dili Araştırmaları Belleten 1982- 1983. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 163-228.
• Türkçe Sözlük 1 A-J (1988). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 549, yeni baskı.
• YASTI, Mehmet (2007). “Türkçe Deyimlerde Geçen İkilemelerin Ses ve Şekil Özellikleri”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 21, Bahar: 132-142.