Gürpınar’ın Kesik Baş Romanında Polisiye Unsurlar

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 2, 42 - 63, 30.12.2021

Müberra Bağcı

https://doi.org/10.53372/turkoloji.985693

Öz

Hüseyin Rahmi Gürpınar yaşadığı dönemin toplumsal sorunlarını mizahi bir bakış açısıyla yansıttığı romanları ile Türk edebiyatının önemli yazarlarından biridir. Eserlerinde gözlemci ve gerçekçi bir yaklaşımla İstanbul’un günlük hayatından canlı sahneler sunmuştur. Romanlarında hareketli bir olay örgüsü ve sade bir dil kullanması sevilen ve okunan bir yazar olmasında etkili olmuştur. Eserleri hakkında pek çok çalışma yapılan yazarın Kesik Baş romanı pek bilinmemektedir. 1921’de tefrika, 1942’de kitap olarak yayınlanan Kesik Baş romanı polisiye roman türündedir. Üç tane polisiye roman çevirisi de bulunan Gürpınar, Kesik Baş ile bu türde telif bir eser de vermiş olur. Bu makalede Kesik Baş romanında hangi polisiye unsurların yer aldığı ve bunların ne ölçüde başarılı kullanıldığı belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Rahmi Gürpınar, Kesik Baş, polisiye roman, zabıta romanı, Türk romanı.

Kaynakça

• Ardalı Büyükarman, Didem (2015). "Türkçe Polisiyenin Karakteristik Özellikleri (1870-1928)," K24. Erişim adresi https://t24.com.tr/k24/yazi/turkce-polisiyenin-karakteristik-ozellikleri-1870-1928,388
• Göçgün, Önder (1993). Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Romanları ve Romanlarında Şahıslar Kadrosu. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Göçgün, Önder (1996). “Gürpınar, Hüseyin Rahmi”. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul, c. 14, s. 324-326.
• Gökçek, Fazıl ve Durgun, H. Harika (2013). “Ahmet Mithat Efendi’nin Polisiye Romanları”. Edebiyatın İzinde Polisiye Edebiyat. (Editör: Seval Şahin, Banu Öztürk, Didem Ardalı Büyükarman). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Gürpınar, H. Rahmi (2021). Kesik Baş. (Yayına Hazırlayan: Emine Gürsoy Naskali). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Huyugüzel, Ö. Faruk (2018). “Polisiye Roman”, Eleştiri Terimleri Sözlüğü, İstanbul. Dergâh Yayınları.
• Kaplan, Mehmet (1997). “Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Romanlarında Aslî Tipler”. Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar I. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kern, Stephen (2008). Nedenselliğin Kültürel Tarihi Bilim Cinayet Romanları ve Düşünce Sistemleri. (Çev. Emine Ayhan). İstanbul: Metis Yayınları.
• Moran, Berna (1994). “Bir Cinayet Romanı ve Postmodern Polisiye”. Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 3. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Moran, Berna (2001). “Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Yüksek Felsefesi ve Şıpsevdi”. Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Solmaz, Mustafa (2016). “Esrâr-ı Cinâyât’ın Günümüze Kadar Olan Polisiye Romanlar Üzerindeki Etkisi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c.9, sayı: 44, s. 245-253.
• Soykan, Tankut (2018). “Polisiye Roman yazarı Olarak Hüseyin Rahmi Gürpınar”. Erişim adresi https://221bdergi.com/polisiye-roman-yazari-olarak-huseyin-rahmi-gurpinar-i-tankut-soykan/
• Todorov, Tzvetan (2000). “The Typology of Detective Fiction”. Modern Criticism and Theory. (Editör: Lodge, D, Wood, N.). UK: Pearson Education.
• Üyepazarcı, Erol (2008). Korkmayınız Mister Sherlock Holmes. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.