ZİYA GÖKALP’TE İDEAL GENÇLİK TASARIMI

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 57 - 76, 29.06.2024

Nurullah Çetin

https://doi.org/10.53372/turkoloji.1313541

Öz

Ziya Gökalp, 1908 sonrası süreçte hem yıkılmakta ve parçalanmakta olan Osmanlı Devletinin yeniden ayağa kalkması için, hem de dünya Türklüğünün birleşip bütünleşmesi ve kalkınması için Turan Türk Birliği projesini gündeme getirdi. “Kızılelma ülküsü” adını verdiği bu projeyi “Kızılelma” adlı uzun manzumesinde anlattı. Bu ülküyü gerçekleştirmek üzere tasarladığı ideal Türk gençliği için Ay Hanım adını verdiği genç bir kızı rol model olarak seçti. Ay Hanım özellikle eğitim yoluyla Türk gençlerine Türklük, Müslümanlık ve modern batı medeniyeti değerleri kazandıracaktır. Bu sentez aslında Ziya Gökalp’ın “Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak” formülüdür. Ziya Gökalp, ”Türk milletindenim, İslam ümmetindenim, Batı medeniyetindenim” diyen bir gençlik tasarlamıştır. Dünyanın her yerine dağılmış olan Türklerin geri kalmasının ve zayıflamasının sebebi, öz millî kültürlerini, dillerini, tarihlerini, kimliklerini, maddi ve manevi değerlerini unutmuş olmaları ve hep yabancı milletlere bağlı kalmalarıdır. Kurtuluş için de yapılması gereken şey, yabancı milletlerin boyunduruğundan kurtulmak, öz Türk benliğini yeniden kazanmak, inançta ve ahlakta İslam imanına ve ahlakına; kültürde, dilde, gelenekte Türk kimliğine bağlı kalarak modern batı bilim ve teknolojisini almaktır.

Anahtar Kelimeler

Ziya Gökalp, Kızılelma, Turan Türk Birliği, İslamlaşmak, Türkleşmek, Çağdaşlaşmak, gençlik tasarımı

Kaynakça

• BEYSANOĞLU, Şevket (1980). Ziya Gökalp Makaleler IX. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları
• KARDAŞ, Rıza (1981). Ziya Gökalp Makaleler V. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları
• ZİYA GÖKALP (tarihsiz). Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak. İstanbul: İstanbul İnkılap Kitabevi
• ZİYA GÖKALP (1972). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Varlık Yayınevi
• TANYU, Hikmet (1976). Ziya Gökalp Kızılelma. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları
• TUNCOR, Ferit Ragıp (1981). Ziya Gökalp, Makaleler VIII. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları