GÖREVE YENİ BAŞLAYAN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YAŞADIKLARI İLK DENEYİMLER

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 125 - 151, 31.12.2020

Esra Delican Ömer Faruk Sönmez

Öz

Bu çalışmanın temel amacı sınıf öğretmenlerinin göreve ilk başladıklarındaki deneyimlerini ortaya koymaktır. Bu temel amaç doğrultusunda sınıf öğretmenlerinin göreve ilk başladıklarındaki mesleki bilgi ve yeterlikleri, kendi sınıflarındaki ilk deneyimleri ve göreve yeni başlayacak meslektaşlarına önerileri belirlenmiştir. Araştırmada sınıf öğretmenlerinin göreve ilk başladıklarındaki deneyimleri nitel bir yaklaşımla incelenmiştir. Verilerin toplanmasında ve değerlendirilmesinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubunun belirlenmesinde ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin deneyimlerini, hislerini ve algılarını ortaya koymak için “sınıf öğretmenliği lisans programından mezun olmak ve özel veya devlet okullarında en az bir, en çok üç yıl görev yapmış olmak” ölçütü araştırmanın katılımcılarının seçilmesinde temel ölçüt olarak belirlenmiştir. Belirlenen ölçütü karşılayan sınıf öğretmenleri ile iletişime geçilmiş, gönüllü olarak yer almak isteyen 24 sınıf öğretmeni araştırmanın katılımcılarını oluşturmuştur. Araştırma sonucunda çalışma grubunda yer alan sınıf öğretmenlerinin lisans eğitimi süresinde almış oldukları Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması I – II derslerinin sınıf öğretmenlerinin meslek hayatlarına olumlu etki ettiğini düşündükleri sonucuna ulaşılmıştır. Hiçbir öğretmenin kendisini oldukça yüksek düzeyde yeterli görmediği belirlenmiştir. Buna ek olarak göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin mesleki bilgi ve yeterlik açısından kendilerini genel olarak deneyimsiz ve yetersiz gördükleri tespit edilmiştir. Ayrıca sınıf öğretmenlerinin deneyim kazanarak zaman içinde başarılı olabileceklerine inançlı oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni, deneyim, mesleki yeterlik

Kaynakça

• Aküzüm, C. ve Gültekin, S. Ö. (2017). Sınıf öğretmenlerinin iletişim becerileri ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Electronic Journal of Education Sciences, 6(12), 88-107.
• Atmaca, F. (2004). Sınıf öğretmenlerinin motivasyon durumlarının incelenmesi (Ağrı ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya
• Azar, A. (2003). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin görüşlerin yansımaları. Milli Eğitim Dergisi, 159, 156-171.
• Başar, M. ve Doğan, Z. G. (2015). Göreve yeni başlayan öğretmenlerin yaşadığı sosyal kültürel mesleki sorunlar. Route Educational and Social Science Journal, 2(4), 375-398.
• Brooks, D. M. (1985). The teacher's communicative competence: The first day of school. Theory into Practice, 24(1), 63-70.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş. ve Çakmak, E. K. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Capel, S. A. (1997). Changes in students’ anxieties and concerns after their first and second teaching practices. Educational Research, 39(2), 211-228. https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/0013188970390208 adresinden alınmıştır.
• Carlson, H. L. (1999). From practice to theory: A social constructivist approach to teacher education. Teachers and teaching, 5(2), 203-218.
• Çalık, C. (2006). Örgütsel sosyalleşme sürecinde eğitimin değişen rolü ve önemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 1-10.
• Çetin, B. (2013). Sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlarıyla ilgili sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 255-269.
• Çetinkaya, E. ve Kılıç, D. (2017). Öğretmenlik uygulaması dersinin etkililik düzeyinin okul yöneticisi, sınıf öğretmeni ve öğretmen adayı görüşlerine göre incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 561-571.
• Çoban, A. (2011). Sınıf öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty, 16. 69-91.
• Dönmez Usta, N. ve Turan Güntepe, E. (2016). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(42), 1214-1223.
• Duran, E., Sezgin, F. ve Çoban, O. (2011). aday sınıf öğretmenlerinin uyum ve sosyalleşme sürecinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 31, 465-478.
• Eker, C. (2014). Sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlilik inanç düzeyleri üzerine bir araştırma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1). 256-279
• Elçiçek, Z. (2016). Öğretmenlerin mesleki gelişimine ilişkin bir model geliştirme Çalışması. Yayınlanmamış doktora tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Garip, N. E. (2009). Okul yöneticilerinin göreve yeni başlayan öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme sürecinde sosyalleştirme stratejilerine kullanma düzeylerinin incelenmesi Tekirdağ ili örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tekirdağ. http://dspace.trakya.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/1/830/Nergis%20Ece%20GAR%C4%B0P.pdf?sequence=1&isAllowed=y adresinden alınmıştır.
• Gizdem, Ö. U. ve Kartal, S. (2015). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşmelerinde informal grupların etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1359-1370.
• Gül, İ., Türkmen, F. ve Aksel, N. (2017). Evaluation of the candidate teacher training course according to candidate teacher opinions. Hitit University Journal of Social Sciences Institute, 10(1), 365-388.
• Harmandar, M., Bayrakçeken, S., Kıncal, R.Y., Büyükkasap, E. ve Kızılkaya, S. (2000). Kazım Karabekir eğitim fakültesinde “okul deneyimi” uygulaması ve sonuçlarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi. 159, 156-171.
• Kavak, Y., Aydın, A. ve Akbaba-Altun, S. (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007). Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayını.
• Kılınç, A. ve Altuk, Y. G. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının okul deneyimi derslerine yönelik tutumları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 41-70.
• Korkmaz, İ., Akbaşlı, S. ve Saban, A. (2004). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları güçlükler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 10(2), 266-277.
• Korthagen, F. A., Kessels, J., Koster, B., Lagerwerf, B. ve Wubbels, T. (2001). Linking practice and theory: the pedagogy of realistic teacher education. Seattle: Routledge. https://pdfs.semanticscholar.org/be40/15bb54daa4d71a56236e5b0f0e8b4f02e9d9.pdf adresinden alınmıştır.
• Kozikoğlu, İ. ve Senemoğlu, N. (2018). Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin karşılaştıkları güçlükler: nitel bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 341-371.
• McBee, R. H. (1998). Readying teachers for real classrooms. Educational Leadership, 55(5), 56-58.
• Moore, R. (2003). Reexamining the field experiences of preservice teachers. Journal of Teacher Education, 54(1), 31-42.
• Ören, F. Ş., Sevinç, Ö. S. ve Erdoğmuş, E. (2009). Öğretmen adaylarının okul deneyimi derslerine yönelik tutumlarının ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 15(2), 217-246.
• Özdemir, A. Ş. ve Çanakçı, O. (2005). Okul Deneyimi I dersinin öğretmen adaylarının öğretim-öğrenme kavramlarına ve öğretmen-öğrenci rollerine bakış açıları üzerindeki etkileri. İlköğretim online, 4(1). 269-291.
• Özkılıç, R., Bilgin, A. ve Kartal, H. (2008). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. İlköğretim online, 7(3), 471-493.
• Öztürk, M. (2016). Köy ve kasabalarda görev yapan öğretmenlerin mesleğin ilk yılında yaşadıkları güçlükler. İlköğretim Online, 15(2). 378-390.
• Punch, K. F. ve Etöz, Z. (2005). Sosyal araştırmalara giriş: nicel ve nitel yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Saratlı, E. (2007). Okul deneyimi I dersi uygulamasında ilköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarına sunulan danışmanlık hizmetinin yeterliliği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sarı, M. H. ve Altun, Y. (2015). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 213-226.
• Sarıtaş, M. (2007). Okul Deneyimi I uygulamasının aday öğretmenlere sağladığı yararlar konusundaki görüşlerin değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 121-143.
• Taşkın, C. S. (2006). Student teachers in the classroom: their perceptions of teaching practice. Educational Studies, 32(4), 387-398.
• Toker Gökçe, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin adaylık dönemlerinde yaşadıkları mesleki sorunlar. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 137-156.
• Üredi, L. ve Üredi, I. (2007). Sınıf öğretmenlerinin tercih ettikleri öğretim stillerinin yordayıcısı olarak öğretmenlik mesleğine ilişkin algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 133-144.
• Yavuz, C. ve Bahtiyar Karadeniz, C. (2009). Sınıf öğretmenlerinin motivasyonunun iş tatmini üzerine etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 507-519.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, N., Kurtdede Fidan, N. ve Ergün, S.S. (2017). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar üzerine nitel bir araştırma. International Journal of Social Science Research, 6(2), 1-18.
• Yılmaz, M. (2017). Aday öğretmen yetiştirme sürecinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(16), 135-156