Ergenlerin Sosyal Görünüş Kaygısı Düzeylerinin Yalnızlık Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 76 - 86, 04.07.2022

Kübra Özsat , Serdal Işıktaş , Fıgen Yaman Lesınger

https://doi.org/10.55107/turksosbilder.1106924

Öz

Bu çalışma ergenlerin sosyal görünüş kaygısı düzeylerinin yalnızlık düzeylerine etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Günümüzde konu ile ilgili yapılan birçok çalışma mevcut olmakla birlikte sosyal görünüş kaygısı ile yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin ortaya çıkarılacak olması tespitlerin yapılması açısından önem arz etmektedir. Bu bağlamda lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygısı ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkiyi inceleyecek olan bu çalışmanın ilgili literatüre sağlayacağı katkı ve elde edilecek sonuçlar çerçevesinde alınabilecek bireysel ve toplumsal önlemler açısından da yol gösterici olma özelliği açısından önem arz ettiği açıktır. Çalışmanın evrenini Türkiye Cumhuriyeti’nin Uşak ilinde MEB’e bağlı liselerde öğrenim gören bireyler oluşturmaktadır. Çalışmaya amaca yönelik örnekleme ile seçilen 370 lise öğrencisi alınmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği (SGKÖ) ve Ucla Yalnızlık Ölçeği (UYÖ) kullanılmıştır. Araştırma kapsamında non-parametrik testlerden ikili gruplar için Mann-Whitney U, üç veya daha fazla grup için ise Kruskal-Wallis H analizinden yararlanılmıştır. Bu araştırmada elde edilen bulguların bazılarının araştırma hipotezlerinde bulunan varsayımları desteklediği görülmektedir. Çalışma sonucunda; sosyal görünüş kaygısı düzeyinin yaş, sınıf düzeyi, ebeveyn tutumları ve fiziksel görünümden memnun olma durumu değişkenleri ile ilişkisi incelendiğinde yaş ve öğrenim görülen sınıf düzeyi arttıkça sosyal görünüş kaygısının azaldığı; fiziksel görünümden memnun olan ve ihmalkar ve ilgisiz ebeveyn tutumlarına sahip bireylerin ise sosyal görünüş kaygısı düzeylerinin arttığı ortaya çıkarılmıştır. Çalışmada son olarak; sosyal görünüş kaygısı ve yalnızlık düzeyi arasında düşük seviyede pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çalışmada elde edilen sonuçlar çerçevesinde bu alanda çalışan uzmanların genç bir nüfusa sahip olan ülkemiz gibi ülkelerde genç bireylerin sosyal görünüşlerinin ve beraberinde yaşadıkları yalnızlık duygularının genç nüfus arasnda oldukça ciddi bir problem alanı olduğu gerçeğinden hareketle hem bireysel hem aile hem de toplumsal çalışmaların bireylerin ruh sağlığını olumlu yönde etkileyeceğini ve gelecek yaşamlarında hem ruhsal hem de sosyal olarak daha sağlıklı bireyler olmalarına zemin hazırlayacaklarının bilincinde olarak psikolojik danışma süreçlerini planlamaları gerekliliği ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ergenlik dönemi, sosyal görünüş kaygısı, Ergen, yalnızlık

Kaynakça

• Referans1 Ahmadi, M., & Bagheri, M. (2014). Mediating role of cognitive distortions in the relationship of adolescents’ body image with social anxiety. International Journal of Behavioral Sciences, 7(4), 321-329.
• Referans2 Alentola, A. E. (2017). Changing the narratives of marginalised bodies - a study about body positivism. Master Thesis, Stockholm University, Department of Media Studies, Stockholm.
• Referans3 Alımcı, D. (2018). Ortaokul öğrencilerinin akran zorbalığı ve sosyal görünüş kaygıları ile kendine saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Referans4 Amil, O. ve Bozgeyikli, H. (2015). Investigating the relationship between social appearance anxiety and loneliness of Turkish university youth. Journal of Studies in Social Sciences, 11(1), 68–96.
• Referans5 Atalay, R. 2014. Lise öğrencilerinin sosyal medyaya ilişkin tutumları ile algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki (Bahçelievler ilçesi örneği). Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Referans6 Brys, S. 2013. Internet addiction treatment programs on the rise. https://www.psychcongress.com/article/internet-addiction-treatment-programs-rise (Erişim Tarihi: 02.05.2021).
• Referans7 Cash, T. F., & Fleming, E. C. (2012). The impact of body image experiences: development of the body image quality of life inventory. International Journal of Eating Disorders, 31(4), 455-460.
• Referans8 Crespo, C., Kielpikowski, M., Jose, P. E. ve Pryor, J. (2010). Relationships between family connectedness and body satisfaction: A longitudinal study of adolescent girls and boys. Journal of Youth and Adolescence, 39(12), 1392-1401.
• Referans9Çakmak, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım düzeyleri ile sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkinin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Referans10 Çetinkaya, B. , Gülaçtı, F. & Çiftci, Z. (2019). Lise Öğrencilerinin Sosyal Görünüş Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi . OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,10 (17) , 904-922 . DOI: 10.26466/opus.523444
• Referans11 Dixit, S. S. ve Luqman, N. (2018). Body image, social anxiety and psychological distress among young adults. Journal of Psychology and Clinical Psychiatry, 9(1), 149-152
• Referans12 Doğan, T. (2010). Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 151-159.
• Referans13 Elhai, J. D., Hall, B. J., Erwin, M. C. 2018. Emotion regulation’s relationships with depression, anxiety and stress due to imagined smartphone and social media loss. Psychiatry Research; 261: 28-34.
• Referans14 Erol, M. (2017). Genç yetişkinliğin öncesinde olan ergenlerin yaşam doyumu: Utangaçlık ve öz yeterlik algısının rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, 28(2), 95-103. doi: 10.5080/u13563
• Referans15 Erözkan, A. ve Deniz, S. (2016). The influence of social self-efficacy and learned resourcefulness on loneliness. Journal of Counseling and Education, 1(2), 57-74. Hagger, S. Martin ve Stevenson, Andy (2010). Social physique anxiety and physical self-esteem: Gender and age effects. Psychol and Health, 25, No.1, (89-110).
• Referans16 Işıkol-Özge, F. (2013). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Üsküdar ilçesi örneği). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Referans17 Levinson CA, Rodebaugh TL. (2017). Validation of the Social Appearance Anxiety Scale: Factor, Convergent and Divergent Validity, Assessment, 18, 350–356. Mckinnon, D. P., Fairchild, A. J. ve Fritz, M. S. (2010). “Mediation Analysis”. Annual Review of Psychology, 59, 593-614.
• Referans18 Otrar, M., Dönmez, D. ve Uzel, B. (2018). Orta ergenlik dönemindeki öğrencilerin benlik algılarının mükemmeliyetçilik düzeylerini yordama gücü. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 235- 254.
• Referans19 Rosa, V., Tomai, M., Lauriola, M., & Martino, G. (2019). Body mass index, personality traits, and body image in Italian pre-adolescents: An opportunity for overweight prevention. Psihologija, 52(4), 379-393.
• Referans20 Seki, T. ve Dilmaç, B. (2015). Ergenlerin sahip oldukları değerler ile öznel iyi oluş ve sosyal görünüş kaygı düzeyleri arasındaki yordayıcı ilişkiler: Bir model önerisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 40(179), 57- 67. doi: 10.15390/EB.2015.3663
• Referans21 Sezer, F. (2018). Psikolojik İyi Olma Durumu Üzerine Etkili Faktörler. E Journal Of New World Of Science Academy, Nwsa Educational Sciences, 8(4):489-504. Siracusano, A. (2017). Loneliness: A New Psychopathological Dimension? Journal of Psychopathology. 23:1-3.
• Referans22 Sistek-Chandler, C. (2012). Connecting the digital dots with social media and Web 2.0 technologies, Journal of Research in Innovative Teaching, 5(1), 78-87. Skorek, M., Song, A. V., & Dunham, Y. (2018). Self-esteem as a mediator between personality traits and body esteem: path analyses across gender and race/ethnicity. PloS one, 9(11), e112086.
• Referans23 Soylu, Y. , Atik, F. & Öçalan, M. (2017). Ergenlerin Sosyal Görünüş Kaygısı Düzeylerinin İncelenmesi (Kırıkkale İli Örneği) . Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, Özel Sayı 1 , 38-45 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbsebd/issue/33388/371488
• Referans24 Stansbury, M. (2011). Ten ways schools are using social media effectively. eSchool News. http://www. eschoolnews. com/2011/10/21/ten-ways-schools-are-using-social-media-effectively/3/], Retrieved on June, 6, 2021.
• Referans25 Swami, V., Tran, U. S., Brooks, L. H., Kanaan, L., Luesse, E. M., Nader, I. W., ... & Voracek, M. (2019). Body image and personality: Associations between the Big Five Personality Factors, actual‐ideal weight discrepancy, and body appreciation. Scandinavian Journal of Psychology, 54(2), 146-151.
• Referans26 Tagay, Ö., Önen, Ü. Ö., & Canpolat, İ. (2018). Ergenlerin Sosyal Kaygı Düzeyleri ile Güvengenlik ve Özsaygıları Arasındaki İlişki. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 20(2).
• Referans27 Talu, E. (2020). Ergenlerde Beden İmajı Algısının Kimlik Gelişimi Sürecine Etkisi. Inonu University Journal of the Faculty of Education (INUJFE), 21(2). Telli, E. ve Ünal, Z. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyo-demografik özelliklerine göre sosyal görünüş kaygısı: Bir alan araştırması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 134-146.
• Referans28 Titchener, K., & Wong, Q. J. (2015). A weighty issue: Explaining the association between body mass index and appearance-based social anxiety. Eating behaviors, 16, 13-16.
• Referans29 Tuğral, R.(2020). Ergenlerde Yalnızlık, Psikolojik Sağlamlık, Algılanan Sosyal Destek ve Sosyal Görünüş Kaygısı, Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, Psikoloji Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: 31-35.
• Referans30 Umeh, O. J. (2013). Factors influencing critical care nurses' perception of their overall job satisfaction: an empirical study. J Nurs Adm. Apr; 43(4): 201-7. Veletsianos, G. (2010). A definition of emerging technologies for education. G. Veletsianos (Ed.), Emerging technologies in distance education içinde (s. 3-22). Edmonton, AB, Canada: Athabasca University Press.
• Referans31 Webb, H. J. ve Zimmer‐Gembeck, M. J. (2014). The role of friends and peers in adolescent body dissatisfaction: A review and critique of 15 years of research. Journal of Research on Adolescence, 24(4), 564-590.
• Referans32 Yaman, C., Koşu, S., Tel, M., Teşneli, Ö., Yalvaracı, N., & Gelen, N. (2008). Elit seviyedeki değişik spor branşlarının fiziksel benlik algısı üzerine etkisi. Uluslar Arası İnsan Bilimleri Dergisi, 5-2.
• Referans33 Yaşartürk, F. , Çalık, F. , Kul, M. , Türkmen, M. & Akyüz, H. (2016). Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokulunda Okuyan Öğrencilerin Sosyal Fiziki Kaygı Durumlarının İncelenmesi. International Journal of Sport Culture and Science, Cilt 2 (Özel Sayı 1) , 863-869 . DOI: 10.14486/IJSCS161
• Referans34 Yorulmaz, M. & Kurutçu, Ş. (2019). Vücut Algısı Ve Sosyal Görünüş Kaygısı İlişkisinin İncelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(2), 195-208. Retrievedfrom https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issue/43544/522888
• Referans35 Yousefi, B., Hassani, Z. ve Shokri, O. (2009). Reliability and factor validity of the 7- Item Social Physique Anxiety Scale (SPAS-7) among university students in Iran. World Journal of Sport Sciences 2, Number. 3, 201-204.
• Referans36 Yüceant, M. (2013). Beden eğitimi öğretmen adaylarının sosyal görünüş kaygılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
• Referans37 Zheng, Y., & Asbury, K. (2019). Genetic and environmental influences on adolescent emotional inertia in daily life. Journal of youth and adolescence, 48(9), 1849-1860.