6 Şubat Depremlerinin Genel Seçimlerde Seçmenin Siyasi Tercihine Etkileri: “Kahramanmaraş Örneği”

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 139 - 165, 31.12.2024

Zakire Kardaş

Öz

6 Şubat 2023 tarihinde saat 04.17’de meydana gelen çifte depremler 6 Şubat depremleri olarak adlandırılmaktadır. Türkiye’nin 11 ilini etkileyen depremler bölgede yaşayan insanlar başta olmak üzere ülke genelinde derin bir travmaya neden olarak insanları psiko-sosyal açıdan olumsuz olarak etkilemiştir.
Afet ve sonrası yapılan arama kurtarma ve bölgeye yardım ulaştırma çabalarının seçmende ne derece etkili olduğu, 14 Mayıs 2023’te yapılan genel seçim sonuçları ile 24 Haziran 2018’de yapılan genel seçim sonuçları karşılaştırılarak ortaya konmuştur. Bu makalenin araştırma problemi 6 Şubat depremlerinin Kahramanmaraş ilinde seçmenin siyasi tercihi üzerindeki etkisini saptamaktır. Kavramsal çerçevede öncelikle afet ve afet çeşitleri konuları ikincil kaynaklardan elde edilen verilerle açıklanmış, Türkiye’nin deprem gerçeği konusunda yazılan makalelerden faydalanılarak literatürde konu ilgili alan yazın taraması yapılmış, sonrasında seçmen ve seçmen davranışını etkileyen faktörler ele alınarak 6 Şubat depremleri sonrasında yapılan 2023 genel seçimlerinde seçmenin 6 Şubat depremleriyle ilintili olarak siyasi tercihinde herhangi bir değişikliğe gidip gitmediği konusunda anket çalışmaları yapılmıştır. Şehrin siyasi temsilcileriyle gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış mülakat neticesinde elde edilen sonuçlar ile 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan genel seçim sonuçları ve 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılan genel seçim sonuçlarının analizi karşılaştırılarak araştırma ölçüsünde depremlerin seçmenin siyasi tercihine önemli etkisi olmadığı görülmüştür.
Gerek felaketin merkez üssü olması gerek seçim sonuçları nedeniyle gündeme gelen Kahramanmaraş ili, on bir ili etkileyen deprem bölgesinde çalışmada özellikle seçilmiş olup çalışma Kahramanmaraş il merkezi ve diğer tüm ilçelerinde yapılan anket çalışması ve en çok oy alan dört siyasal partinin il ya da merkez ilçedeki temsilcilikleri ile görüşülerek çıkan sonuçlardan elde edilen verilerin raporlaştırılması ile tamamlanmıştır. Çalışmanın, alanında ilk olması nedeniyle 6 Şubat depremleri olarak nitelendirilen büyük afetin ve afet sonrası yürütülen faaliyetlerin seçmenlerin siyasi tercihlerinde etkisi olup olmadığının saptanmasının ve bundan sonra seçmen davranışını belirleyen sosyo-psikolojik faktörler konusunda yapılacak olan araştırmalarda afetin seçmen davranışını ne denli etkilediği hususunda literatüre alanında katkı sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

: 6 Şubat Depremleri, Oy Verme Davranışları, Seçmen Tercihleri, Türkiye’de Seçmen Davranışları, Kahramanmaraş Seçmen Davranışları

Kaynakça

• Kaynakça AA. (2023, 05 15). Anadolu Ajansı. Anadolu Ajansı web sitesi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/turkiyedeki-secimler-dunya-basininda-genis-yer-buldu/2897867 adresinden alındı
• AFAD. (2018, Mayıs 6). afad. Kasım 23, 2023 tarihinde afad.gov.tr: https://www.afad.gov.tr/afad-hakkinda adresinden alındı AFAD. (2020). AFAD 2020 İdare Faaliyet Raporu. Ankara: AFAD.
• AFAD. (2021). afad.gov.tr: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu adresinden alındı
• AFAD. (2022). Kahramanmaraş İl Afet Risk Azaltma Planı. AFAD.
• AFAD. (2023, 11 8). afad. 2023 tarihinde afad.gov.tr: https://www.afad.gov.tr/afet-turleri adresinden alındı
• Afet.akut. (2023, Mayıs 6). Afet.akut. Kasım 22, 2023 tarihinde Afet.akut.org.tr: https://afet.akut.org.tr/deprem-nedir/?gad_source=1&gclid=CjwKCAiAmsurBhBvEiwA6e-WPJQvlhfFSTKdB728PM-_r_hwYQGd3gXxdCDZnzdO-gZCqSWqhNMl_BoCGXsQAvD_BwE adresinden alındı
• Ajansı, A. (2023, 2 16). Anadolu Ajansı. 2023 tarihinde aa.com.tr: https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/afad-cok-yogun-artci-sarsinti-var-olagan-disi-bir-durumla-karsi-karsiyayiz/2820648 adresinden alındı
• Akgül, F. İ. (2013). Türkiye'de Seçmen Davranışları: Politik Sosyo-Ekonomik Boyutlarıyla Etkileyen Faktörler. Gediz Üniversitesi Politik Ekonomi Anabilim Dalı Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Akgün, B. (2000). Türkiye'de Seçmen Davranışı: "Partizan Tutumlar, İdeoloji ve Ekonomik Faktörlerin Oy Vermeye Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler MYO Dergisi, 4, s. 75-92.
• Akıncı, S. (2014). Siyasal Katılımın Toplumsal Dinamikleri ve Kitle İletişim Araçları. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi(8), s. 305-322.
• Aktu, Y. (2016). Levinson’un Kuramında İlk Yetişkinlik Döneminin Yaşam Yapısı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(2), 164-165.
• Assembly, U. G. (15-September, 21-December 1987). International Decade for Natural Disaster Reduction: resolution.
• Avcı, K. (2015, Mart). 2014 Ankara Yerel Seçimlerinde Parti Lideri faktörünün Seçmenin Oy Verme Kararına Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 3(1).
• Bağbancı, S. (2015, Kasım). Doğal Afetlerin Afetzedeler Üzerine Psikolojik Etkileri:Trabzon Örneği. Gümüşhane: Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Başarır, M. (2015). Siyasal İletişim Sürecinde Lider Üslubunun Seçmen Davranışındaki Rolü Üzerine Bir Araştırma. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmış Doktora Tezi.
• Baykal, D. (1970). Siyasal Katılma: Bir Davranış İncelemesi. Ankara: Ankara Üniversitesi SBF Yayınları.
• Bbc. (2023, Nisan 14). Bbc.com: https://www.bbc.com/turkce/articles/c51kdv8d15jo adresinden alındı