Edebi Estetik Açıdan Bağımsızlık Motiflerinin Millî Şiirdeki Yansımaları (Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Dönemi)

Yıl 2021, , 132 - 144, 31.12.2021

Serqiyye Mammadova

https://doi.org/10.54970/turkuaz.963622

Öz

Makalede Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Dönemi’nde şiir sanatında ulusal bağımsızlık ve özgürlük motiflerinin edebiyata yansıması problemi araştırılmıştır. Dönemin şiirleri genel hatlarıyla sistematik bir şekilde gözden geçirilmiş; şiirler bahsi geçen problem bağlamında değerlendirilmiştir. Muhammed Hadi, Abdulla Şaik, Ahmet Cevat, Ali Yusuf gibi sanatçıların şiir mirası ulusal bağımsızlık problemi kapsamında araştırılmıştır. Aynı zamanda araştırılan dönemde şiir sanatının konu ve içerik bakımından yenilikçi düşünceye sahip olması onun millî edebiyat tarihinde konumunu belirleyen etken olarak nitelendirilmiştir. Bu dönemde millî edebiyatın aydın siyasi düşünceyi benimsemesi şiirde yeni bir akımın – bağımsızlık şiirinin oluşmasını hızlandırdığı vurgulanmıştır. Bununla birlikte tahlil sürecinde Türkleşme, İslamlaşma, Çağdaşlaşma düşüncesinin edebiyata, aynı zamanda şiire yansıması, bu etkenin, ideolojik düşüncenin amaca yönelik gelişimini sağladığı ifade edilmiştir. Tahlil sürecinde konuyla ilgili birtakım kaynağa başvurulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan edebiyatı, şiir sanatı, bağımsızlık, özgürlük, gelenek, yenilikçilik, üslup.

Destekleyen Kurum

Azerbaycan İlimler Akademisi

Artistic Reflection of Independence Motives in National Poetry (Period of the Azerbaijan Democratic Republic)

Öz

The problem of artistic reflection of the national independence and liberty motives in poetry during the Azerbaijan Democratic Republic has become the object of analysis in the article. Here was given general overview of the period, poetic examples were systematically reviewed and evaluated in the context of the problem in question. The poetic heritage of poets such as Mahammad Hadi, Abdulla Shaig, Ahmad Javad, Aliyusifwas involved in the study against the background of the problem of national independence. Also, the fact that poetry had an innovative thinking in terms of content and essence during the period under study was characterized as a factor determining its position in the history of national literature. It was emphasized that the acquisition of a clear political thinking in the national literature during this period stimulate to the formation of a new direction in poetry - the independence poetry.At the same time, it was conditioned in the process of analysis that the reflection of the ideology of Turkification, Islamization, modernization in literature, including poetry ensured the purposeful development of ideological thought of this factor. Several important sources related to the subject were used in the process of analysis.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijani literature, poetry, independence, liberty, tradition, innovation, style

Kaynakça

• Akimova Elnare, İmzalar İçinde Hadi, Edebiyat Gazetesi, 30 Kasım 2019, No: 43-44 (5218-19)
• Askeri Marşlar, Savaş Şarkıları, Kahramanlık Şiirleri, Askeriye Yayınları, Bakü, 1998.
• Aslan Vagif. Cumhuriyet Dönemi Azerbaycan Edebiyatı, Adalet Gazetesi, 26 Mayıs 2018, No: 99 (1707).
• Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti (Makaleler dizini), Azerneşr, Bakü, 1992.
• Azerbaycan Halk Cumhuriyeti (Edebiyat, dil, kültürel yapılanma), Goliot GrupYayınları, Bakü, 2009.
• Barmanbay, Afina (2020). Azerbaycan Romantik Edebiyatında Vatan (Abbas Sehhet, Mehemmed Hâdi, Abdulla Şâik). Ankara: Bengü Yayınları.
• Bayramoğlu Alhan, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Döneminde Edebiyat, ElmYayınları, Bakü, 2003.
• Cevat Ahmet, Seçilmiş Eserleri, Şark –Garp, Yayınları, Bakü, 2005.
• Çağdaş Azerbaycan Edebiyatı, İki Ciltte, I. Cilt, Bakü Üniversitesi Yayınları, Bakü, 2007.
• Hüseynzade Aydın, İstiklal Şairi Ümmügülsüm, Çaşıoğlu Yayınları, Bakü, 2005.
• Memmedli Afina, Ahmet Cevat ve Türkiye, Elm ve Tehsil Yayınları,Bakü, 2010.
• Mustafayeva Göyerçin, Ahmet Cevat’ın Faaliyet Döneminde Millî Bağımsızlık Problemleri; Filoloji alanında doktora tezinin özeti, AMEA’nın Edebiyat Enstitüsü, Bakü, 2007.
• Penah Gülhanı, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Edebi Hayatta Canlanmayı Hızlandırdı, Halk Cephesi Gazetesi, 20 Nisan 2018.
• Sadıgzade Umgülsüm, Eserleri, Yayına hazırlayan: A. Bayramoğlu, Litterpress Yayınları, 2010.
• Saraclı Eflatun, Azerbaycan Yazarları Cumhuriyet Döneminde, Elm Yayınları, Bakü, 2007.
• Sultanlı Vagif, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Döneminde edebiyat. (https://www.academia.edu/39083554/Azerbaycan_Halk_Cumhuriyeti_D%C3%B6neminde_Edebiyat).
• Şaik Abdulla, Araz’dan Turan’a, Nurlan Yayınları, Bakü, 2004.