Ahmet Ağaoğlu’nun “Cumhuriyet” Gazetesi Bibliyografyası

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 209 - 220, 31.12.2020

Ali Asker Şeyma Soğancıoğlu

Öz

Ahmet Bey Ağaoğlu Türk içtimai ve siyasi fikir tarihinin önemli mümessillerinden olup, Kafkasya ve Anadolu Türklük hareketinin düşünsel ve kurumsal yönden gelişmesine büyük katkı sağlamıştır. İki imparatorluğun tebaası, iki cumhuriyetin vatandaşı olarak Ağaoğlu’nun Rusya İmparatorluğu’nda Müslüman/Türk aydınlanması ve Osmanlı’da Türkçülüğün gelişmesi yönündeki faaliyetleri büyüktür. O bu faaliyetlerini yoğun şekilde seyreden içtimai-siyasi dönüşümlerinin etkisi altında sürdürmüş gerek düşünce gerekse eylem bakımından Anadolu ve Kafkasya Türklüğü için önemli çalışmalar yapmıştır. Hukukçu, siyasetçi, düşünce insanı gibi sıfatların yanı sıra Ahmet Bey Ağaoğlu bir gazeteci olarak, derin entelektüel potansiyelini toplumu aydınlatma, gerektiğinde halka ve yönetime mesaj verme yönünde kullanmıştır. Bu yüzden, hayatının sonuna kadar gazetecilik mesleğini devam ettirmiş, yaşadığı her türlü baskı, şiddet ve sıkıntılara rağmen kalemi elinden bırakmamıştır. Ahmet Bey Ağaoğlu’nun yazarlık faaliyetinde önemli yere sahip gazetelerden biri de “Cumhuriyet” gazetesidir. On yıl boyunca (1929-1939) Ahmet Bey Ağaoğlu’nun bu gazeteye yazdığı makaleler kapsamlı bir bibliyografya oluşturmaktadır. Makalelerin tamamı tarafımızdan bir araya getirilmiş, muhteva analizi yapılarak kitaplaştırılmasına karar verilmiştir. Bu makaleler gerek Ahmet Bey Ağaoğlu’nun bakış açısı ve düşüncelerinin öğrenilmesi gerekse yaşadığı dönemin içtimai-siyasi meselelerinin incelenmesi bakımından önemli bir kaynak niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Ağaoğlu, Cumhuriyet gazetesi, bibliyografya, gazetecilik

Bibliography of Ahmet Agaoglu's "Cumhuriyet" Newspaper

Öz

Ahmet Agaoglu is one of the important representatives of the history of Turkish social and political ideas, and has contributed greatly to the intellectual and institutional development of the Caucasian and Anatolian Turkish movement. As the subjects of the two empires and the citizens of the two republics, Agaoglu's activities towards the Muslim/Turkish enlightenment in the Russian Empire and the development of Turkism in the Ottoman Empire are great. He continued these activities under the influence of the social-political transformations that were intense, and made important studies for Anatolian and Caucasian Turkishness in terms of both thought and action. In addition to adjectives such as lawyer, politician, thinker, Ahmet Agaoglu, as a journalist, used his deep intellectual potential to enlighten the society and to give messages to the public and the administration when necessary. For this reason, he continued his journalism profession until the end of his life and did not leave his pen despite all kinds of pressure, violence and hardship. One of the newspapers that has an important place in Ahmet Agaoglu's writing activity is the "Cumhuriyet" newspaper. The articles Ahmet Agaoglu wrote for this newspaper for ten years (1929-1939) constitute a comprehensive bibliography. All of the articles were brought together by us and it was decided to publish them as a book by analyzing the content. These articles are an important source in terms of learning the perspective and thoughts of Ahmet Agaoglu and examining the social-political issues of the period he lived.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Agaoglu, Cumhuriyet Newspaper, Bibliography, Journalism

Kaynakça

• Asker Ali, “Ahmet Ağaoğlu'nun Hayatı ve Düşünceleri”, Türkiye ile Türk Dünyası Arasında Bir Köprü, Yavuz Akpınar Armağanı (Editörler: Nazim Muradov, Yılmaz Özkaya), Bengü Yayınları, Ankara 2018 (ss.135-149).
• Asker Ali, “Ahmet Bey Ağaoğlu”, Milliyetçilik (Editör: Tevfik Erdem), Otorite Yayınları, İstanbul 2020 (ss.784-797).
• Özcan Ufuk, Ahmet Ağaoğlu ve Rol Değişikliği, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2010.
• Sakal Fahri, Ağaoğlu Ahmet Bey, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1999.