ON THE CONCEPTS OF REGİON, WORDİNG, TONE İN THE AREA OF TURKİSH FOLK MUSİC

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 3, 231 - 238, 01.06.2014

Furkan Balategin Eroğlu

https://doi.org/10.12992/TURUK120

Öz

With the expression of Turkish folk music, we refer to the music based on the tradition of a great society living in a very wide range of areas and generating a civilization because the Turks have lived not only within the boundaries of Turkey but also in variety of areas as large groups. Even when only the Central Asia called as Uluğ Turkestan is considered, it points out a Turkish population of 250 million people. Besides, except for Uluğ Turkestan, The Turks have been living in regions like Balkans, Europe, America and Australia. This study is limited to Turkey. Therefore, with the expression of Turkish folk music, we refer to the folk music of the Turks from Turkey. There has not been reached a consensus about the definitions of some basic concepts of Turkish folk music of Turkey. Some issues such as Region, Style, Attitude, Type, Authenticity, Anonymity, Local Plectrum and etc. are still being discussed. When the region is mentioned, today’s administrative division is taken as a basis and it is limited to regions, provinces and even counties. When it comes to the region of a folksong; it can be expressed with the names of some cities such as Denizli, Eskişehir, Erzurum or with some province names such as Silifke, Eğin and Safranbolu and on the other hand, it can also be expressed with some region names such as Central Anatolia, Aegean or Eastern Anatolia. Apart from the fact that whether these nomenclatures are scientific or not, this can also lead to some discussions between the districts for reasons like this folksong has been stolen from our region or that folksong was taken from us. Of course, the folksongs have been born and composed in a certain vicinity (district, region, location). It should not be forgotten that the majority of today’s folksongs were born in the old times and they have reached as an hereditary for today. Also when the region characteristic is mentioned, the expression of ‘’attitude’’ is used, but it is ignored that the attitude can be both personal and social. And the style issue is never mentioned. The purpose of this study is to give some suggestions and analyze the concepts of Region, Style and Attitude in the Turkish Folk Music of Turkey through the ways based on our experience in the field and the literature review method.

Anahtar Kelimeler

Folk Culture, Folk Music, Folk Song, Song, Music

TÜRK HALK MÜZİĞİNDE YÖRE, ÜSLÛP VE TAVIR KAVRAMLARI

Öz

Türk halk müziği ifadesi ile, oldukça geniş bir coğrafyada yaşayan, medeniyet meydana getirmiş, büyük bir toplumun geleneğe dayalı müziğini kastediyoruz. Çünkü Türkler yalnızca Türkiye sınırları içinde değil, çeşitli coğrafyalarda, büyük öbekler halinde yaşamaktadırlar. Yalnızca, Uluğ Türkistan denilen, Merkezî Asya’yı düşünsek bile, en az 250 milyonluk bir Türk nüfusunu ifade etmiş oluruz. Kaldı ki Türkler Uluğ Türkistan dışında, gerek Balkanlar’da gerekse Avrupa, Amerika ve Avusturalya’da da yaşamaktadırlar. Bu çalışma Türkiye’yi ile sınırlandırılmıştır. Dolayısıyla Türk halk müziği ifadesiyle Türkiye Türklerinin halk müziğini kastetmiş olmaktayız. Çalışmamıza konu olan Türkiye Türk halk müziğinde bazı temel kavramların tanımları üzerinde henüz ittifak oluşmamıştır. Yöre, Üslûp, Tavır, Tür, Otantizm, Anonimlik, Yöre Tezenesi, Tür ve benzerleri gibi birçok konu halen tartışılmaktadır. Yöre denildiğinde günümüz idarî bölünmesi esas alınmakta, yöreler il, hatta ilçelerle sınırlandırılmaktadır. Bir türkünün yöresi gündeme geldiğinde; Denizli, Kırşehir, Erzurum gibi il adlarıyla veya Silifke, Eğin, Safranbolu gibi ilçe adlarıyla anılırken, diğer yandan, İç Anadolu, Ege, Doğu Anadolu gibi bölge adlarıyla da ifade edilmektedir. Bu adlandırmaların ilmî olup olmadığı bir yana, iller arasında bu Türkü bizim, şu türkü bizden çalındı, falan ezgi bizden alındı gibi yersiz tartışmalara da yol açmaktadır. Elbette Türküler bir yörede (yerde, bölgede, mahalde) doğmuş, üretilmiştir. Günümüz türkülerinin büyük bir çoğunluğunun çok eski zamanlarda doğup bugüne miras olarak ulaştığını da unutmamak gerekir. Ayrıca müzikte yöre karakteristiğinden söz edilirken “Tavır” ifadesi kullanılmaktadır ki, tavrın kişisel mi, toplumsal mı olabileceği hususu göz ardı edilmektedir. Üslûp konusu ise hiç dillendirilmemektedir. Bu çalışmada amaç, Türkiye Türk Halk Müziğindeki Yöre, Üslûp ve Tavır kavramlarını, kaynak tarama yöntemi yanında, alan tecrübelerimize dayanarak inceleyip, bazı önerilerde bulunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Halk Kültürü, Halk Müziği, Türkü, Söz, Müzik

Kaynakça

• ise “Üslûp”un yaygın olarak ferdî, kişisel tutum tavranış ve tarz olduğunu, “Tavır”ın ise
• yöresel veya bölgesel olabileceğini düşünmekteyiz.
• Bu durumda, Neşet Ertaş’ın çalma ve söyleme tarzına “Neşet Ertaş’ın uslûbu”, belirli bir
• karakteristiğe sahip olan Kırşehir’e özgü çalma, söyleme ve diğer karakteristik öğelerin
• öbeğine ise “Kırşehir Tavrı” diyebiliriz. Adı geçen kelimelerin sözlük anlamından ziyade,
• çağrışımları ve kavramlaştırma çabası göz önüne alınmalıdır.
• ALANGU, Tahir, Türkiye Folkloru El Kitabı, Adam Yayıncılık 131, İstanbul, 1983.
• AYVERDİ, İlhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük (3. Cilt), Tavır Maddesi, Kubbealtı Yayınları, İstanbul, 2005,
• BAYKARA, Tuncer, Anadolu’nun Tarihi Coğrafyasına Giriş, Anadolu’nun İdari Taksimatı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları:86, Seri VII, Sayı A 7, Sevinç Matbaası, Ankara, 1988.
• EROĞLU, Türker, Türk Dans Antropolojisine Giriş, Yurt Renkleri, Ankara, 2010.
• EROĞLU, Türker, Halk Bilimi Ders Notları, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Sakarya, 2011.
• GÜVEN, Merdan, Türküler Dile Geldi, İstanbul, 2009.
• İZ, Fahir (Editör), The Concise Oxford Turkish Dictionary, Tavır Maddesi, İstanbul, 1990.
• ÖZBEK, Mehmet, Türkülerin Dili (Sözlük), Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2009.
• PELİKOĞLU, Mehmet Can, Geleneksel Türk Halk Müziği Eserlerinin Makamsal Açıdan Adlandırılması, Atatürk Üniversitesi Yayınları 1006, Erzurum, 2012.
• ŞAHİN Hüseyin, (Süleyman ÖZEROL ile) Arguvan Türküleri (Halkbilimsel Bir Araştırma Denemesi), Arguvan ve Köyleri Eğitim Kültür Vakfı Yayınları, Kitap No:2, İstanbul, 2004.
• Türkçe Sözlük, Atatürk Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu: 549, Sözlük, Bilim ve Uygulama Kolu Yay.:1, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1988.
• TÜRKOĞLU, Mehmet Said, “Üslûp Üzerine-Deneme”, Yağmur Dergisi, Ocak-Şubat-Mart 2005, http://www.yagmurdergisi.com.tr/archives/konu/uslup-uzerine