PRESENT CONTINUOUS TENSE TYPES USED IN DIALECTS OF AYDIN AND ITS SURROUNDINGS

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 1 - 48, 01.04.2013

Ali İhsan Yapıcı

https://doi.org/10.12992/TURUK65

Öz

In the course of Turkish history some structures started to be used on top of simple present tense affixes in order to cover the simple continuous tense concept. These structures which were in the form of composite verbs were composed of the main verb with an adverb-verb affix and an auxiliary verb in simple present tense. In order to achieve this, mostly dur- (

Anahtar Kelimeler

Dialect, dialects of Turkey Turkish, dialect of Aydın, suffix of tense, present continuous tense.

AYDIN VE YÖRESİ AĞIZLARINDA KULLANILAN ŞİMDİKİ ZAMAN ŞEKİLLERİ

Öz

Türkçenin tarihî seyri içinde şimdiki zaman kavramını karşılamak için çeşitli yapılar kullanılmıştır. Birleşik fiil kuruluşundaki bu yapılar, zarf-fiil eki almış asıl fiil ile geniş zaman çekimindeki bir yardımcı fiilden (dur- ve yorı-) oluşmaktadır. İlk defa Karahanlı Türkçesi döneminde karşılaşılan {asıl fiil + zarf-fiil eki (-A / -I) + turur + şahıs zamiri} yapısı, zamanla yaygınlaşmış ve çeşitli ses değişikliklerine uğrayarak Karluk ve Kıpçak grubu lehçelerinin şimdiki zaman ifadeli geniş zaman ekini meydana getirmiştir. Batı Türkçesinde daha yaygın olan {asıl fiil + zarf-fiil eki (-A / -I) + yorır + şahıs eki} yapısı da Osmanlı Türkçesi döneminde asıl şimdiki zaman eki hâline gelmiştir. Ancak Anadolu ağızlarında, zarf-fiil eki almış asıl fiille gel-, git-, yat-, yörü-, var- gibi yardımcı fiillerin oluşturduğu yapılar da şimdiki zaman işleviyle kullanılmaktadır. Bu çalışmada Aydın ve yöresi ağızlarında şimdiki zaman işlevindeki ek ve yapılar ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ağız, Türkiye Türkçesi ağızları, Aydın ağzı, zaman eki, şimdiki zaman