A DESCRİPTİVE MUSTAFA BİN MUHAMMED and ŞERH-İ KELİMÂT-I ÇEHÂR YÂR-I GÜZÎN in 16. Century

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 359 - 369, 01.04.2013

Ersin Durmuş

https://doi.org/10.12992/TURUK78

Öz

In our work, knowledge were given primarily about explanation and explanation literature, and afterward about life and works of Mustafa bin Muhammed (Hâcegîzâde Mustafa Efendi) and “Şerh-i Kelimât-ı Çehâr Yâr-ı Güzîn”. The work named “Şerh-i Kelimât-ı Çehâr Yâr-ı Güzîn” was written by Mustafa bin Muhammed (Hâcegîzâde Mustafa Efendi) in order to explain the four khalifs’ words, on wish of Ferhad Paşa, in 16. Century that explanation tradition took shape thoroughly. This work has an important explanation situation that examined the four khalifs’ words in frame of traditional explanation concept. Hâcegîzâde Mustafa Efendi gave depth to his explanation by examining words as grammar, and examining vocabulary meanings and usage areas of words and verses, hadises and wisdoms related to the words and mentioning the real meanings of the words, and he brought the explanation to a more detailed situation.

Anahtar Kelimeler

Mustafa bin Muhammed, Explanation, Çehâr Yâr-ı Güzîn, the four khalifs, 16. Century

XVI. YÜZYILDA BİR ŞARİH MUSTAFA BİN MUHAMMED ve Şerh-i Kelimat-ı Çehar Yar-ı Güzini.

Öz

Çalışmamızda öncelikle Şerh ve Şerh Edebiyatı, ardından ise Mustafa bin Muhammed’in (Hâcegîzâde Mustafa Efendi) hayatı, eserleri ve “Şerh-i Kelimât-ı Çehâr Yâr-ı Güzîn” hakkında bilgiler verilmiştir. “Şerh-i Kelimât-ı Çehâr Yâr-ı Güzîn” adlı eser, Ferhad Paşa’nın isteği üzerine, dört halifenin sözlerini şerh etmek amacıyla Mustafa bin Muhammed tarafından şerh geleneğinin iyice şekillendiği 16. yüzyılda kaleme alınmıştır. Bu eser, dört halifenin sözlerini geleneksel şerh anlayışı çerçevesinde işleyen önemli bir şerh konumundadır. Hâcegîzâde Mustafa Efendi sözcükleri gramer açısından inceleyerek ve sözcüklerin lügat manalarını ve kullanım alanlarını, sözlerle ilgili ayet, hadis ve hikmetleri, sözlerin asıl manasını zikrederek şerhine derinlik katmış ve şerhi daha detaylı hale getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mustafa bin Muhammed, Şerh, Çehâr Yâr-ı Güzîn, dört halife, 16. Yüzyıl