Öz
Türkçede kelimelerin geçtikleri cümlelerde isim,
sıfat ya da zarf olarak görev yaptıkları bağlamdan anlaşılmaktadır. Türkçe
gramerlerde bir vasıf isminin bir ismin önüne getirildiğinde sıfat görevinde
kullanıldığı, kendinden sonraki isim düşürüldüğünde ya da söz konusu vasıf
ismine bir çekim eki getirildiğinde ise adlaştığı ifade edilmektedir. Bu
durumun en önemli nedeni, Türkçedeki isim soylu kelimeleri (isim, sıfat, zarf
vb.) ayrı ayrı bir tür olarak değerlendirme anlayışıdır. Ancak Türkçede
kelimelerin isim, sıfat ve zarf olarak kullanımları şeklî olarak ayırt
edilemez. Güzel, yeşil, zengin, fakir,
sıcak, soğuk ya da iyi, kötü
gibi kelimelerin isim, sıfat ya da zarf olarak kullanımlarını bu hâllerinden
anlamak mümkün değildir. Bunların hangi görevde kullanıldıklarını tespit etmek
için bağlama bakılması gerekmektedir.
Eldeki yazıda bu tür kelimelere adlaşmış sıfat
denilemeyeceği, böyle bir terimi kullanmanın daha başka sorunlara yol açacağı
örnekler ile izah edilmiş ve ulaşılan sonuçlar dikkatlere sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Atabay, Neşe-Kutluk, İbrahim-Özel, Sevgi (1983), Sözcük Türleri, Ankara: TDK Yay., s.23-25
- Banguoğlu, Tahsin (1995), Türkçenin Grameri, 4. bs., Ankara: TDK Yay., s.184-185
- Bayraktar, Nesrin (2004), Türkçede Fiilimsiler, Ankara TDK Yay., s.44
- Bilgin, Muhittin (2002), Anlamdan Anlatıma Türkçemiz, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay., s.228;260
- Bozkurt, Fuat (2000), Türkiye Türkçesi, 2. bs., Ankara: Hatiboğlu Yayınevi, s.46
- Deny, Jean (1941), Türk Dili Grameri, (Tercüme: Ali Ulvi Elöve), İstanbul: Maarif Matbaası, s.147
- Deniz Yılmaz, Özlem (2009), Türkiye Türkçesinde Eylemsi, Ankara: TDK Yay., s.66-81
- Dilâçar, Agop (1989), “Gramer: Tanımı, Adı, Kapsamı, Türleri, Yöntemi, Eğitimdeki Yeri veTarihçesi”, Ankara: TDAY – Belleten, 2. bs., 1971, s.83-145
- Emre, Ahmet Cevat (1931), Yeni Bir Gramer Metodu Hakkında Layiha, İstanbul: Devlet Matbaası, s.52-56;145-146
- Eraslan, Kemal (1980), Eski Türkçede İsim-Fiiller, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yay., s.13
- Ergin, Muharrem (1989), Türk Dil Bilgisi, 18. bs., İstanbul: Bayrak Yay., s.232
- Ertane Baydar, Arzu Sema – Baydar, Turgut (2006), "-ki Eki Üzerine", Ankara: TDAY – Belleten, 2004/II, s.31-49
- Gencan, Tahir Nejat (1979), Dilbilgisi, Ankara: TDK Yay., s.188-191;206;268-270
- Grönbech, K. (1995), Türkçenin Yapısı, (Tercüme: Mehmet Akalın), Ankara: TDK Yay., s.22-25
- Güneş, Sezai (2002), Türk Dili Bilgisi, 6. bs., İzmir, s.159
- Koç, Nurettin (1990), Yeni Dilbilgisi, İstanbul: İnkılap Kitabevi, s.143-146
- Korkmaz, Zeynep (2003a), Türkiye Türkçesi Grameri-Şekil Bilgisi-, Ankara: TDK Yay., s.264;334;385;430-433
- Korkmaz, Zeynep (2003b), Gramer Terimleri Sözlüğü, 2. bs., Ankara: TDK Yay., s.14
- Kükey, Mazhar (2003), Türkçenin Dilbilgisi, Samsun: Cem Ofset, s.268;435
- Türkçe Sözlük (2005), 10. bs., Ankara: TDK Yay., s.317;818;1006;1487;1784;1873-1874
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 19 Aralık 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 1 Sayı: 8 |
