YENİ HİTİT YABANCILAR İÇİN TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ (B1, B2-C1) OKUMA METİNLERİNİN DEĞERLER BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 13, 146 - 161, 25.06.2018

Funda Amanvermez

Öz

Çalışmanın
amacı Yeni Hitit Yabancılar için Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma
metinlerinin Schwartz’ın değer sınıflamasına göre kültürel ve bireysel değerler
bakımından incelenmesidir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden doküman
incelemesi ile yapılmıştır. Örneklem seçimi seçkisiz örnekleme yolu ile
yapılmıştır. Belirlenen örneklem içerisinden ölçüt örnekleme ile çalışılacak
dokümanlar belirlenmiştir. Verilerin toplanmasında belirlenen dokümanlarda yer
alan okuma metinlerinden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel
analizden yararlanılmıştır. Sonuç olarak okuma metinlerindeki bireysel değerlerin
kültürel değerlerden daha fazla olduğu görülmüştür. Bireysel değerlerde
“evrenselcilik ve iyimserlik” değer grubu diğer değer gruplarından (başarı,
hazcılık, uyarılım, öz yönelim, uyum ve güvenlik) daha fazla yer almıştır.
Farklı kültürlerden bireylerin bulunduğu ortamlarda “evrensel değerlere saygılı
olma, yardımsever olma”yla ilgili değerlere yer verilmesi uygun olabilir. Ancak
bireysel değerler bireyin önceliklerine ve başka etkenlere göre değişebilir bu
bakımdan ders kitaplarında bireysel ve kültürel değerlere dengeli bir şekilde
yer verilmesinin uygun olacağı ifade edilebilir. Kültürel değerlerde geleneksel
ve tarihi değerler üzerinde durulmuştur. Seviye bakımından ise orta düzeydeki
B-1 ders kitabında ileri seviyedeki B2-C1 ders kitaplarından daha fazla
kültürel değere yer verildiği görülmüştür. Yeni Hitit Türkçe Ders Kitaplarında
seviye arttıkça kitaplarda yer alan kültürel değerlerin azaldığı görülmektedir.
Bu durum dikkate alındığında kültürel aktarımın derinlemesine gerçekleşmesi
gereken ileri düzey C-1 ders kitabının kültürel değer aktarımında B-1 düzeyine
göre yetersiz kaldığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Kültür, Değer, Okuma Metni, Yabancılar İçin Türkçe

Kaynakça

• Aksan, D. (1995). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
• Ankara Üniversitesi TÖMER (2009). Yeni Hitit 3 Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Ankara Üniversitesi TÖMER (2013). Yeni Hitit II Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı, 4. baskı, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Ayata-Şenöz, C. (2005). Metin dilbilim ve Türkçe. İstanbul: Multilingual Yayıncılık.
• Aydın, M. Z. ve Gürler, Ş. A. (2012). Okulda Değerler Eğitimi Yöntemler- Etkinlikler-Kaynaklar. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Aydın, M. Z. ve Gürler, Ş. A. (2014). Okulda Değerler Eğitimi Yöntemler- Etkinlikler-Kaynaklar. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Bayraktar, S. (2015).Yeni Hitit1 Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabının Kültür Aktarımı Açısından İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, S. 2, 7-23. http://www.turkiyat.hacettepe.edu.tr/huydotad/huydotad_2sayi.pdf adresinden erişilmiştir.
• Bolat, Y. (2016). Sosyal Değerleri ve Değerler Eğitimini Anlamak. The Journal of Academic Social Science, 4(29), 322-348.
• Demir, A. ve Açık, F. (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşım ve Seçilecek Metinlerde Bulunması Gereken Özellikler. TÜBAR, XXX, 51-72. http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20DILI/af_ozellikler/af_ozellikler.htm adresinden erişilmiştir.
• Demircan, Ö. (1990). Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri, İstanbul: Ekin Eğitim Yayıncılık.
• Diller için Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi: Öğrenim, Öğretim ve Değerlendirme (2013). Almanya, Main: Telc GmbH.
• https://www.telc.net/fileadmin/user_upload/Publikationen/Diller_iain_Avrupa_Ortak_oneriler_AEeraevesi.pdf adresinden erişilmiştir. Ekşi, H. ve Katılmış, A. (2011). Karakter Eğitimi El Kitabı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Er, K. O. (2006). The Effects of Culture In Foreign Language Curriculum. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 39, 1-14.
• Erkman-Akerson, F. (2008). Dile Genel Bir Bakış. İstanbul: Multilingual Yayıncılık.
• Güngör, E. (2008). Ahlak psikolojisi ve sosyal ahlak. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Kızılçelik, Ş. ve Erjem, Y. (1994). Açıklamalı Sosyoloji Terimleri Sözlüğü. Ankara: Atilla Kitabevi.
• Kuşdil, M. E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk Öğretmenlerin Değer Yönelimleri ve Schwartz Değer Kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
• Kutlu, A. (2014). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kültürün Araç Olarak Kullanımı: Gazi Yabancılar için Türkçe Öğretim Seti Örneği (B1-B2 Seviyesi). Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 697-710.
• Oğuz, M. Ö. (2004). Somut Olmayan Kültürel Mirasın Müzelenmesi Sempozyum Bildirileri (Haz. Oğuz, M. Öcal ve S. Tuba Özkan). Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Halkbilim Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Okur, A. (2013). Milli Kültür ve Folklorun Türkçe Ders Kitapları Aracılığıyla Aktarımı. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 877-904.
• Okur, A. ve Keskin, F.(2013). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kültürel Ögelerin Aktarımı: İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti Örneği. JASSS, 6(2), 1619-1640.
• Ozil, Ş. (1991). “Dil ve Kültür” Çağdaş Kültürümüz Olgular-Sorunlar. 95-115. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Yayınları.
• Schwartz, S. H. (1992). Universals In The Content and Structure of Values: Theoretical Advances and Empirical Tests in 20 countries. M. P. Zanna (Ed.), Advances In Experimental Social Psychology içinde (s. 1-65). NY: Academic Press.
• Schwartz, S. H. (1996). Value Priorities and Behavior: Applying A Theory of Integrated Value Systems. C. Seligman, J. M. Olson & M. P. Zanna (Ed.), The Psychology of Values: The Ontario Symposium içinde (s. 1-24). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates
• Tapan, N. (1989). Yabancı Dil Olarak Almanca Öğretiminde Özgün Metinlerin İşlevi, Dilbilim Dergisi, VIII, 183-192, İstanbul: İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Basımevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.