Öz
“Sultan ateşe benzer. Uzaklaşırsan fayda vermez,
yaklaşınca yanarsın” diye bir söz vardır. Bu sözden hareketle gerek halk
gerekse sultan birbirlerine haddinden fazla yaklaşamamışlardır. Konumlarından
dolayı halk gibi doğrudan hayatın içerisine dâhil olamayan sultanlar tebdil-i
kıyafet edip halk arasında dolaşmak gibi çeşitli sebeplerle sosyal hayatta
neler olup bittiğini öğrenmek istemişlerdir. Devlet yükünün de omuzlarındaki
ağırlıkları onları bu gibi çözümlerle sevk etmiştir. Fakat her zaman bu gibi
çareler yeterli olmadığı için bazı hükümdarlar, sanatla ve şiirle meşgul olarak
kendilerini rahatça ifade etmek istemişlerdir. Bunlardan biri de bu çalışmada eserini, saltanat ve
ilgili kavramlar, çerçevesinde inceleme konusu yaptığımız “Fatih Sultan
Mehmed”tir. Genç
yaşta tahta çıkan II. Mehmed birçok başarıya imza atmış olmakla birlikte, onun
en önemli başarısı Doğu Roma İmparatorluğu’nun bin yıllık başkenti olan
İstanbul’u (Konstantiniyye) feth etmesidir.”Fatih Sultan Mehmed yalnızca
başarılı bir devlet adamı sıfatıyla bilinmemekte aynı zamanda sanata, kültüre,
tarihe, dil ve edebiyata da önem veren bir şahsiyet olarak karşımıza
çıkmaktadır. İlmin ve edebiyatın korunması ve gelişmesine yönelik çeşitli
adımlar atmıştır. Şahsi olarak ise daha önceki hükümdarlar gibi o da şiirler
yazmıştır. Şiirlerinde “Avnî” mahlasını kullanan Mehmed bir divan ortaya
koymuştur. Bu çalışma “Avnî Divanı”ndaki şiirlerden hareketle Sultan Fatih’in
saltanat ve şiir arasındaki söylemlerini incelemiştir.
Anahtar Kelimeler
Avnî Dîvânı Şiir ve Saltanat Sultan Mehmed söylem feth etmek
Kaynakça
- AK, Coşkun. (2001). Şair Padişahlar, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul
- AYVERDİ, İlhan. (2011), Misalli Büyük Türkçe Sözlük, KUBBEALTI Neşriyat, İstanbul
- BALTACIOĞLU, Şahmeran. (2003), Fatih (Avnî) Divanı ve Tahlili, Doktora Tezi
- COŞKUN, Vildan. (2004), İstanbul’un Şahı, Şiirin Sultanı Fatih, VII: Eyüp Sultan Sempozyumu Tebliğler, İstanbul
- ÇELEBİOĞLU, Amil. (1998), Şair Fatih, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul
- DOĞAN, Muhammet Nur. (2014), Fatih Dîvânı ve Şerhi, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yay, İstanbul
- DOĞAN, Muhammet Nur . (2011), Eski Şiirin Bahçesinde, YELKENLİ Yay, İstanbul
- İPEKTEN, Haluk. (1996), Divan Edebiyatında Edebî Muhitler. Millî Eǧitim Bakanlıǧı.
- KARAHAN, Abdülkadir. (1954), Fâtih, Şair Avnî. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 6(6), 1-38.
- KAYAALP, İsa. (1999), Sultan Ahmed Divanı’nın Tahlili, KİTABEVİ Yay, İstanbul
- Ortaylı, İlber. (1996), Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), Türkiye Diyanet Vakfı Yay, Ankara, C:13.
- ÖZKAN, Ömer. (2007), Divan Şiirinin Penceresinden Osmanlı Toplum Hayatı, KİTABEVİ Yay, İstanbul
- ÖZCAN, Abdülkadir. (2002), Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), Türkiye Diyanet Vakfı Yay, Ankara, cilt: 26.
- PALA, İskender. (2011), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Kapı Yay, İstanbul, s.216
- PALA, İskender. (2002), Fatih Sultan Mehmet, Metropol Yay, İstanbul
- PALA, İskender. (2005), Şiirin Sultanları, Asya Finans Kültür Yay, İstanbul, s.52
- SARI, İbrahim. (2016), Amirler,Memurlar,Yöneticiler, Net Medya Yay, İstanbul, 2016, s.22
- ŞARDAĞ, Rüştü. (1982), Şair Sultanlar, Türkiye İş Bankası Yay.
- Türk Dil Kurumu. (2010), Büyük Türkçe Sözlük, TDK Yay, Ankara
- YÜCEL, Yaşar, & Sevim, Ali. (1991). Klasik Dönemin Üç Hükümdarı Fatih-Yavuz-Kanûnî. Türk. TKB Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Haziran 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 1 Sayı: 13 |
