EĞİRDİR VE YÖRESİ AĞIZLARINDAN DERLEME SÖZLÜĞÜNE KATKILAR

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 15, 358 - 363, 27.12.2018

Döne Arslan

Öz

Ağız
araştırmaları bir dilin söz varlığını belirlemede çok önemli bir yere sahiptir.
Türkiye’de ağız araştırmalarının başlangıcı 19. yüzyıla kadar ulaşmaktadır.
Ağız araştırmalarının başlangıcından günümüze kadar yapılan araştırmalarla
ilgili birtakım eksik ve hatalar ağız araştırmalarının ihtiyaç ve gerekliliğini
ortaya koymaktadır. 20. yüzyılda Türkiye’nin birçok bölgesinin söz varlığını
derlemek amacıyla Türk Dil Kurumunun başlatmış olduğu halk ağzından söz derleme
seferberliğinin bir neticesi olarak Derleme Sözlüğü hazırlanmıştır. Bu sözlük,
birçok eksik ve hatalarına rağmen ağız araştırmalarıyla ilgili en kapsamlı
çalışma olarak kabul edilmektedir. Anadolu ağızları, söz varlığı bakımından
büyük bir zenginliğe sahiptir. Ağızlarda tespit edilen ve tespit edilmeyen söz
varlığı Türk dilinin zenginliğinin açık göstergesidir.

Derleme
Sözlüğünün mevcut söz varlığına katkıda bulunmak amacıyla yapılan bu çalışmada,
zengin etnik ve kültürel özelliklere sahip bir ilçe olan Eğirdir ve yöresi
ağızlarında kullanılan ancak Derleme Sözlüğünde yer almayan ya da başka
bölgelerde tespit edilmiş fakat farklı anlamlandırılmış söz varlıkları
sınıflandırılarak verilmiştir. Netice olarak çalışmanın sonuna çalışmanın bir
değerlendirmesi mahiyetinde sonuç bölümü ve faydalanılan kaynaklardan oluşan
bir de kaynakça eklenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Ağız Araştırmaları, Derleme, Derleme Sözlüğü, Eğirdir Ağzı

Kaynakça

• Derleme Sözlüğü. (1963-1982). C. I-XII, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• ELBİR, Döne. (2011). Eğirdir ve Yöresi Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• GÜLENSOY, Tuncer, Ercan Alkaya. (2003). Türkiye Türkçesi Ağızları Bibliyografyası, Akçağ Yayınları, Ankara.
• GÜNGÖR, Nuri. (2005). Eğirdir Ansiklopedisi ve Hamidoğlu Tarihi Oyun), Sinan Ofset Tipo Matbaacılık, Isparta.
• KARAHAN, Leyla. (1996). Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• KORKMAZ, Zeynep. (2000). “Türkiye’de Ağız Sözlükleri”, Türk Dili, S.583, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 7-14.
• TOPAL, Erol. (2018). "Giresun Eynesil Ağzından Derleme Sözlüğü ’ne Katkılar", Karadeniz Araştırmaları XV/59 - Güz 2018 - s.291-296.
• Türkçe Sözlük. (2011). Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü. (1993). C I-XII, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• YILDIZ, Osman. (2002). Isparta Merkez Ağzı İnceleme- Metinler- Sözlük, Fakülte Kitabevi, Isparta.