Astragalus askaleensis (sek. Adiaspastus, Fabaceae), Türkiye’den yeni bir tür

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 114 - 123, 01.12.2020

Ergin Hamzaoğlu

Öz

Aşkale’den (Erzurum) sürünücü gövdeli ve dikenleri batıcı olmayan bazı ilginç Astragalus (Fabaceae) örnekleri toplandı. Yapılan incelemede örneklerin Adiaspastus seksiyonuna ait Astragalus michauxianus, A. karabaghensis ve A. ochrochlorus türlerine benzediği, ancak bazı generatif ve vejetatif karakterler bakımından onlardan farklı olduğu tespit edildi. Yakın türlerle mukayese edildikten sonra bilim dünyası için yeni bir tür olarak tanıtıldı ve Astragalus askaleensis olarak adlandırıldı. Yeni tür deniz seviyesinden 1745 metre yüksekteki jipsli bozkırlardan toplanmıştır. Petallerin tamamen pembe, bakla boyunun 3–4 mm, yaprakçık sayısının 8–11 çift olması ve yaprak eksen ucunun dikensi, ancak batıcı olmaması Astragalus askaleensis’i yakın türlerden ayıran en belirgin özelliklerdir. Burada; yeni türün betimlemesi, benzer olduğu taksonlarla karşılaştırılması, bilgilendirici fotoğrafları ve bazı ekolojik tercihleri verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anadolu, Astragalus, taksonomi, Türkiye, yeni tür

Teşekkür

Yeni tür olarak tanımlanan örnekler, TANAP (Trans Anatolian Natural Gas Pipeline Project) kapsamında gerçekleştirilen “Biyorestorasyon İzleme Çalışmaları” esnasında toplanmıştır. Türün yetiştiği habitat, TANAP tarafından “izlenmesi gereken kritik habitat” olarak belirlenmiştir. Astragalus taksonomisine katkı sağlayan bu çalışmaya zemin hazırlayan TANAP Doğalgaz İletim A.Ş.’ye ve yüklenici firma Assystem Envy’ye teşekkür ederim.

Kaynakça

• Aytaç, Z. (2000). [Astragalus L.] In: Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. & Başer, K.H.C. (Eds.). Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Suppl. II). Vol. 11. Edinburgh, Edinburgh University Press, pp. 79–88.
• Aytaç, Z., Çeçen, Ö. & Fişne, A. (2020). Astragalus sertavulensis (sect. Onobrychoidei / Fabaceae), a new species from Turkey. Nord J Bot 2020: e02829. DOI: 10.1111/njb.02829.
• Chamberlain, D.F. & Matthews, V.V. (1969). [Astragalus L.] In: Davis, P.H. (Ed). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 3. Edinburgh, Edinburgh University Press, pp. 249–254.
• Çeçen, Ö., Aytaç, Z. & Mısırdalı, H. (2016). Astragalus unalii (Fabaceae), a new species from Turkey. Turk J Bot 40(1): 81–86. DOI: 10.3906/bot-1407-9.
• Davis, P.H., Mill, R.R. & Kit, T. (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Suppl. I). Vol. 10. Edinburgh, Edinburgh University Press, pp. 166–169.
• Dinç, M., Aytaç, Z. & Doğu, S. (2013). A new species of Astragalus (Fabaceae) from Turkey. Turk J Bot 37(5): 841–846. DOI: 10.3906/bot-1212-3.
• Dönmez, A. A. & Uğurlu Aydın, Z. (2018). Astragalus ihsancalisii (Fabaceae), a new species from Erzurum province, E Turkey. Willdenowia 48(3): 399–404. DOI: 10.3372/wi.48.48309.
• Duman, H. & Akan, H. (2003). New species of Astragalus (sect. Alopecuroidei: Leguminosae) from Turkey. Bot J Linn Soc 143: 201–205. DOI: 10.1046/j.1095-8339.2003.00213.x.
• Ekici, M., Akan, H. & Aytaç, Z. (2015). Taxonomic revision of Astragalus L. section Onobrychoidei DC. (Fabaceae) in Turkey. Turk J Bot 39(4): 708–745. DOI: 10.3906/bot-1405-41.
• Güner, A., Karabacak, E., Çıngay, B., Güneş, F., Eker, İ., Öztekin, M., Keskin, M. & Körüklü, T. (2014). [Ek 6 - Teknik Bitki Terimleri] In: Güner, A. (Ed.). Resimli Türkiye Florası. Cilt 1. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, İstanbul, pp. 445–527.
• IUCN Standards and Petitions Committee (2019). Guidelines for Using the IUCN Red List Categories and Criteria. Version 14. Prepared by the Standards and Petitions Committee. Committee. Available from: http://www.iucnredlist.org/documents/RedListGuidelines. pdf (accessed 07.10.2020).
• İlçim, A. & Behçet, L. (2016). Astragalus topalanense (Fabaceae), a new species from Turkey. Turk J Bot 40(1): 74–80. DOI: 10.3906/bot-1409-22.
• Karaman Erkul, S. & Aytaç, Z. (2013). Astragalus yukselii (Leguminosae), a new species from Turkey. Turk J Bot 37(5): 836–840. DOI: 10.3906/bot-1210-36.
• Ke, D. (2010). [Fabaceae] In: Wu, Z.Y., Raven, P.H. & Hong, D.Y. (Eds). Flora of China. Vol. 10. (Fabaceae). St. Louis, Science Press, Beijing & Missouri Botanical Garden Press.
• Podlech, D. & Zarre, S.H. (2013). A taxonomic revision of the genus Astragalus L. (Leguminosae) in the Old World. Vol. I. Vienna, Naturhistorisches Museum, pp. 1−2439.
• Taeb, F. & Uzunhisarcıklı, M.E. (2012). Astragalus argentophyllus (Fabaceae), a new species from south Anatolia, Turkey. Ann Bot Fennici 49(4): 259–262. DOI: 10.5735/085.049.0407.
• Thiers, B. (2020). Index Herbariorum: A global directory of public herbaria and associated staff. New York Botanical Garden's Virtual Herbarium. http://sweetgum.nybg.org/ science/ih/ [25.10.2020].
• Xu, L.R. & Podlech, D. (2010). [Astragalus L.] In: Wu, Z.Y., Raven, P.H. & Hong, D.Y. (Eds.) Flora of China. Vol. 10. (Fabaceae). St. Louis, Science Press, Beijing & Missouri Botanical Garden Press.