Persicaria amphibia (Polygonaceae)’nın Betimine ve Yayılışına Katkılar

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 64 - 74, 06.12.2024

Suzan Kundakçı , Mutlu Gültepe , Serdar Makbul , Kamil Coşkunçelebi

https://doi.org/10.53803/turvehab.1518947

Öz

Persicaria amphibia, kuzey yarım kürede geniş yayılış gösteren çok yıllık otsu bir türdür. Türe ait bireyler hem sucul hem de karasal habitatlarda yayılış gösterebildiği için bazı morfolojik karakterlerde önemli varyasyonlar görülmektedir. Bu varyasyonlar bazı botanikçiler tarafından farklı taksonlar şeklinde değerlendirilmektedir. Bu çalışma ile P. amphibia taksonunun sucul ve karasal formları dikkate alınarak genişletilmiş betimi, teşhis anahtarı ile Türkiye’deki güncel dağılımının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla doğal habitatlarından toplanarak Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Biyoloji Bölümü Herbaryumu’nda saklanan 15 örnek ile diğer ulusal herbaryumlarda bulunan 50 popülasyona ait örnekler ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Sucul P. amphibia örneklerinde okreanın tüysüz, yaprakların dikdörtgensi, yaprak sapının 0,4−8 cm ve tamamen tüysüz olduğu, karasal P. amphibia örneklerinde ise okreanın tüylü, yaprakların mızraksı, yaprak sapının 0,2−2,8 cm ve belirgin bir şekilde tüylü olduğu tespit edilmiştir. Yapılan incelemeler P. amphibia taksonunun ülkemizden bilinen 74 (5’i teyit edilemeyen) farklı popülasyonundan 61’inin sucul ve 8’inin karasal olduğunu göstermiştir. Bu çalışma ile P. amphibia taksonunun genişletilmiş betimi, sucul ve karasal formlarını içeren bir teşhis anahtarı ve güncel yayılış haritası oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Karasal form, Koroloji, Morfoloji, Persicaria amphibia, Sucul form, Türkiye

Proje Numarası

219Z024

Kaynakça

• Agrawal, D.K. & Saxena, N.P. (2012). Anatomy of ochrea and stipule in Polygonaceae. The Journal of Indian Botanical Society 91(4): 299–309.
• Arber, A. (1920). Water Plants. Cambridge University Press, Cambridge.
• Atha, D.E. (2024) The Case for Recognizing Persicaria amphibia and Persicaria coccinea as Distinct Species (iNaturalist). https://www.inaturalist.org/journal/danielatha/43123-the-case-for-recognizing-Persicaria-amphibia-and-Persicaria-coccinea-as-distinct-species. 12.11.2023].
• Ballestas, G., Nobles, A., Hwang, Y., Kwak, M. & Yoo, M.J. (2024). Evolutionary unraveling: new insights into the Persicaria amphibia complex. Frontiers in Plant Science 15: 1–12. DOI: https://doi.org/10.3389/fpls.2024.1408810.
• Best, E.P.H. & Dassen, J.H.A. (1987). A seasonal study of growth characteristics and levels of carbohydrates and proteins in Elodea nuttallii, Polygonum amphibium and Phragmites australis. Aquatic Botany 28: 353–372.
• Boissier, E. (1867). Flora Orientalis. Vol. 1. Apud H. Georg, Genevae and Basileae, pp. 1025−1043.
• Choi, K., Hwang, Y. & Hong, J.K. (2022). Comparative chloroplast genomics and phylogenetic analysis of Persicaria amphibia (Polygonaceae). Diversity 14(8):1–13. DOI: https://doi.org/10.3390/d14080641.
• Coode, M.J.E. & Cullen, J. (1966). [Polygonum L.] In: Davis, P. H. (Ed.). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Vol 2. Edinburgh University Press, Edinburgh, pp. 269−280.
• Esri (2014). ArcGIS Desktop: Release 10.2.2. Redlands, CA: Environmental Systems Research Institute.
• Gitsopoulos, T.K., Vasilakoglou, I. & Tsoktouridis, G. (2013). Persicaria amphibia, a serious terrestrial weed in northern Greece: a combined molecular and morphological approach to identification and taxonomy. Biotechnology & Biotechnological Equipment 27(6): 4236–4242. DOI: https://doi.org/10.5504/BBEQ.2013.0088.
• Güner, A., Karabacak, E., Çıngay, B., Eker, İ., Güneş, F., Keskin, M., Körüklü, T. & Öztekin, M. (2014). [Bitki Terimleri]. In: Güner, A (Ed.). Resimli Türkiye Florası. Cilt 1. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
• Keskin, A. (2012). [Polygonum L.] In: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (Eds.). Türkiye Bitkileri Listesi, Damarlı Bitkiler. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmalar Derneği Yayınları, İstanbul, pp. 758–764.
• Keskin, M. & Severoğlu, Z. (2020). The genus Persicaria (Polygonaceae) in Turkey with a new taxon record. EMU Journal of Pharmaceutical Sciences 3(2): 97–105.
• Keskin, M. & Severoğlu, Z. (2021). A new species as a member of the Flora of Turkey: Persicaria hydropiperoides (Polygonaceae). Frontiers in Life Sciences and Related Technologies 2(3): 85–91. DOI: https://doi.org/10.51753/flsrt.951412.
• Komarov, V.L. (1936). [Polygonum L.] In: Komarov, V.L., Grigor’ev Yu, S. (Eds.). Flora of the USSR. Vol. 5. House of the Academy of Sciences of the USSR, pp. 594−701.
• Lelekova, E.V. & Savinykh, N.P. (2019). Shoot formation of Persicaria amphibia (L.) Delarbre from positions of modular organization. Inland Water Biology 12: 10−17. DOI: https://doi.org/10.1134/S1995082919050134.
• Li Anjen, L., Bojian, B., Grabovskaya-Borodina, A.E., Hong, S.P., McNeill, J., Mosyakin, S.L., Ohba, H. & Park, C.W. (2003). Polygonaceae. Flora of China 5: 277−350.
• Mitchell, R.S. (1968). Variation in the Polygonum amphibium complex and its taxonomic significance. University of California Publications in Botany 45: 1–54.
• Partridge, J.W. (2001). Persicaria amphibia (L.) Gray (Polygonum amphibium L.). Journal of Ecology 89(3): 487−501.
• POWO (2024). Plants of the World Online (POWO). Persicaria Mill. https://powo.science.kew.org/ taxon/urn:lsid:ipni.org:names:60433517-2. [19.08.2024].
• URL-1 (2023). Google Earth. https://earth.google.com/web/. 18.10.2023].
• Verloove, F., Otto, R., Janssens, S., & Kim, S.T. (2021). A Cryptic Invader of the Genus Persicaria (Polygonaceae) in La Palma and Gran Canaria (Spain, Canary Islands). Diversity 13(11): 551. DOI: https://doi.org/10.3390/d13110551.
• Webb, D.A. & Chater, A.O. (1964). [Polygonum L.] In: Tutin, T.G., Heywood, J.H., Burger, N.A., Valentine, D.H., Walters, S.M., Webb, D.A. (Eds.). Flora Europaea. Vol. 4. Cambridge University Press, Cambridge, pp. 76−80.
• Yıldırımlı, S. (2011). Three new species from Turkey. Ot Sistematik Botanik Dergisi 18(1): 1–13.