Antrenörlerin Bakış Açısından Olumsuz Ebeveyn Davranışlarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 90 - 104, 30.12.2024

Merve Polat İhsan Sarı

https://doi.org/10.32706/tusbid.1581883

Öz

Bu araştırmanın amacı antrenörlerin bakış açısından sporcuların ebeveynlerinin olumsuz davranışlarını ortaya koymaktır. Araştırmaya 15 antrenör gönüllü olarak katılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılarak antrenörler çalışmaya dâhil edilmiştir. Antrenörler ile bireysel görüşme yapılarak veriler elde edilmiştir. Görüşmelerde veri toplama aracı olarak uzman görüşleri ile oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen ses kayıtları metin haline getirildikten sonra analizler NVIVO 11 programında içerik analizi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda sporcu ebeveynlerinin olumsuz davranışlarına yönelik dört tema ortaya çıkmıştır. Bu temalar: Ebeveynlerin çocuklarıyla olan iletişimindeki davranış stilleri, ebeveynlerin olumsuz davranışları, ebeveynlerin olumsuz davranışlarının etkileri ve olumsuz ebeveyn davranışları için çözümlerdir. Sonuç olarak, ebeveynlerin farklı olumsuz stilleri olduğu; antrenman sırasında, müsabaka sırasında, müsabaka sonrasında ve başarısızlık durumunda çeşitli olumsuz davranışlar sergiledikleri; bu olumsuz davranışların antrenöre ve spor yapan çocuğa birçok olumsuz etkisi olduğu belirlenmiştir. Çözüm olarak ise ebeveyn eğitimleri, antrenmanların düzenlenmesi ve antrenör-ebeveyn arasında etkili iletişim sağlanmasına yönelik öneriler sunulmuştur. Bu araştırmadan elde edilen bulgular, ebeveynlerin çocuklarıyla ve antrenörlerle etkili iletişim kurması gerektiğini ve olumsuz davranışlar sergilememesi gerektiğini göstermektedir. Böylece olumlu bir spor iklimi oluşturulabilir. Ayrıca olumsuz ebeveyn davranışlarını engellemek amacıyla eğitimler geliştirilip uygulanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Antrenör, Ebeveyn, Olumsuz Davranış, Sporcu

Etik Beyan

Bu araştırma için Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Etik Kurulu’ndan 28/01/2022 tarihinde ve E-37298 sayılı etik kurul onayı alınmıştır.

Examining Negative Parental Behaviours From Sports Coaches' Perspectives

Öz

The aim of this study is to identify the negative behaviors of athletes’ parents from the perspective of coaches. A total of 15 coaches voluntarily participated in the study. Coaches were included in the study through maximum variation sampling. Data were collected through individual interviews. A semi-structured interview form was used as a data collection tool during the interviews. After the audio recordings were transcribed, the data were analyzed using content analysis in NVIVO 11 software. As a result of the analyses, four themes emerged regarding the negative behaviors of athlete parents. These themes are: parenting styles, the negative behaviors of parents, the effects of these negative behaviors, and solutions for negative parental behaviors. In conclusion, it was found that parents exhibit different parenting styles and display various negative behaviors during training, competitions, after competitions, and in cases of failure. These negative behaviors have many adverse effects on both the coach and the child athlete. As solutions, suggestions for parental interventions, organizing training sessions, and ensuring effective communication between coaches and parents were provided. The findings from this research indicate that parents need to communicate effectively with their children and coaches and avoid displaying negative behaviors. This way, a positive sports climate can be created. Additionally, training programs should be developed and implemented to prevent negative parental behaviors.

Anahtar Kelimeler

Coach, Parent, Negative Behaviour, Athlete

Kaynakça

• Altıntaş, A. Aşçı, F., ve Dolu Çağlar, E. (2016). Ebeveyn Güdüsel İklim Envanteri-2’nin Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 163-174.
• Anderson, D. R., Huston, A. C., Schmitt, K. L., Linebarger, D. L., ve Wright, J. C. (2001). Early childhood television viewing and adolescent behavior. Monographs of the Society for Research in Child Development, 66(1) 108–118.
• Arastaman, G., ve Fidan İ.Ö. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: Kuramsal bir inceleme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75.
• Atkins, M. R., Johnson, D. M., Force, E. C., ve Petrie, T. A. (2013). "Do I still want to play?" Parents' and peers' influences on girls' continuation in sport. Journal of Sport Behavior, 36(4), 329-345.
• Baumrind, D. (1968). Authoritarian vs. authoritative parental control. Adolescence, 3(11), 255-272.
• Bee, H. (1995). The developing child. New York: Harper Collins College Publishers.
• Bonavolontà, V., Cataldi, S., Latino, F., Carvutto, R., De Candia, M., Mastrorilli, G., ... ve Fischetti, F. (2021). The role of parental involvement in youth sport experience: Perceived and desired behavior by male soccer players. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18, 8698.
• Burke, S., Sharp, L. A., Woods, D., ve Paradis, K. F. (2024). Enhancing parental support through parent-education programs in youth sport: A systematic review. International Review of Sport and Exercise Psychology, 17(1), 208-235.
• Buyrukoğlu, E., Tanır, H., Özdemir, M., ve Karagöz, S. (2024). Futbol, voleybol ve basketbol branşlarında aktif olarak yer alan amatör sporcuların algılanan başarı motivasyonu ile ebeveyn tutumlarının incelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 13(2), 172-183.
• Çağdaş, A. ve Seçer, Z. (2004). Parental Training for Happier and Healthier Tomorrows. Konya, Eğitim Publishers.
• De Muynck, G. J., Morbée, S., Soenens, B., Haerens, L., Vermeulen, O., Vande Broek, G., ve Vansteenkiste, M. (2021). Do both coaches and parents contribute to youth soccer players’ motivation and engagement? An examination of their unique (de) motivating roles. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 19(5), 761-779.
• Dorsch, T. E., Smith, A. L., Blazo, J. A., Coakley, J., Côté, J., Wagstaff, C. R., ... ve King, M. Q. (2022). Toward an integrated understanding of the youth sport system. Research Quarterly for Exercise and Sport, 93(1), 105-119.
• Dorsch, T. E., Smith, A. L., ve Dotterer, A. M. (2016). Individual, relationship, and context factors associated with parent support and pressure in organized youth sport. Psychology of Sport and Exercise, 23, 132-141.
• Dorsch, T. E., Wright, E., Eckardt, V. C., Elliott, S., Thrower, S. N., ve Knight, C. J. (2021). A history of parent involvement in organized youth sport: A scoping review. Sport, Exercise, and Performance Psychology, 10(4), 536–557.
• Elmas, S., Gözmen-Elmas, A, Yıldız, A., ve Aşçı, F. H. (2019). "The best parent is the dead parent”: Parental involvement in team sports. 15. Avrupa Spor Psikolojisi Kongresi Bildiri Kitabı. Münster/Almanya.
• Erdoğan, N., Zekioğlu, A., ve Dorak, F. (2014). Hentbol antrenörlerine göre sporcuların performansını etkileyen psikolojik faktörler nelerdir? Niteliksel Bir Çalışma. Uluslararası Bilim Kültür ve Spor Dergisi, 2, 194-207.
• Eri, E. (2018). Futbol altyapı sporcularında algılanan ebeveyn tutumları ile başarı motivasyonu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eurasian Research in Sport Science, 3(2), 80-92.
• Fraser-Thomas, J. L., Côté, J., ve Deakin, J. (2005). Youth sport programs: An avenue to foster positive youth development. Physical Education & Sport Pedagogy, 10(1), 19-40.
• Goodman, M., ve James, I. A. (2017). Parental involvement in young footballers’ development: A comparison of the opinions of children and their parent. Sport & Exercise Psychology Review, 13(1), 2-9.
• Gould, D. (2019). The current youth sport landscape: Identifying critical research issues. Kinesiology Review, 8(3), 150-161.
• Gould, D., Chung, Y., Smith, P., ve White, J. (2006). Future directions in coaching life skills: Understanding high school coaches’ views and needs. Athletic insight, 8(3),28-38.
• Gould, D., Feltz, D., ve Weiss, M. (1985). Motives for participating in competitive youth swimming. International Journal of Sport Psychology, 16(2), 126–140.
• Gould, D., ve Carson, S. (2008). Life skills development through sport: Current status and future directions. International Review of Sport and Exercise Psychology, 1(1), 58-78.
• Gould, D., Wilson, C. G., Tuffey, S., ve Lochbaum, M. (1993). Stress and the young athlete: The child’s perspective. Pediatric Exercise Science, 5(3), 286-297.
• Hellstedt, J. C. (1987). The coach/parent/athlete relationship. The Sport Psychologist, 1(2), 151-160.
• Holt, A. (2010). Disciplining ‘problem parents’ in the youth court: Between regulation and resistance. Social Policy and Society, 9(1), 89-99.
• Holt, N. L., Tamminen, K. A., Black, D. E., Sehn, Z. L., ve Wall, M. P. (2008). Parental involvement in competitive youth sport settings. Psychology of Sport and Exercise, 9(5), 663-685.
• Jellineck, M., ve Durant, S. (2004). Parents and sports: Too much of a good thing? Contemporary Pediatrics, 21(9), 17-20.
• Karahasan, İ., ve Müftüler, M. (2023). Rekreasyonel egzersizlere katılan çocukların egzersiz motivasyonu ile ebeveynlerin ders dışı sportif etkinliklere yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sportive, 6(2), 84-100.
• Knight, C. J., Berrow, S. R., ve Harwood, C. G. (2017). Parenting in sport. Current Opinion in Psychology, 16, 93-97.
• Knight, C. J., ve Holt, N. L. (2014). Parenting in youth tennis: Understanding and enhancing children's experiences. Psychology of Sport and Exercise, 15(2), 155-164.
• Kolayiş, H., Sarı, İ., ve Çelik, N. (2017). Parent-initiated motivational climate and selfdetermined motivation in youth sport: how should parents behave to keep their child in sport?. Kinesiology, 49(2), 217-224.
• Lisinskiene, A., Lochbaum, M., May, E., ve Huml, M. (2019). Quantifying the Coach–Athlete–Parent (C–A–P) Relationship in Youth Sport: Initial Development of the Positive and Negative Processes in the C–A–P Questionnaire (PNPCAP). International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(21), 4140.
• Lisinskiene, A., ve Lochbaum, M. (2019). A qualitative study examining parental involvement in youth sports over a one-year intervention program. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(19), 3563.
• McElroy, M. (1982). Consequences of perceived parental pressure on the self esteem of youth sport participants. American Corrective Therapy Journal, 36(6), 164–167.
• Özyürek, A. ve Tezel Ş. F. (2010). Anne-baba olmak ve anne babaların çocuk yetiştirme tutumları. (Ed. Güler T.) Anne Baba Eğitimi (s. 35-53). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Pehlivan, Z. (2009). The expectations of the families from their children who are participating sports, behavioral changes that are observed in children and obstacles to participation to sports. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 69-76.
• Pehlivan, Z. (2013). Okullararası spor yarışmalarına katılanların sporu bırakma ve devam etme nedenleri. Spor Bilimleri Dergisi, 24 (3), 209-225.
• Sagar, S.S., ve Lavallee, D. (2010). The developmental origins of fear of failure in adolescent athletes: Examining parental practices. Psychology of Sport and Exercise, 11(3), 177-187.
• Sánchez-Miguel, P. A., Leo, F. M., Sánchez-Oliva, D., Amado, D., ve García-Calvo, T. (2013). The importance of parents’ behavior in their children’s enjoyment and amotivation in sports. Journal of Human Kinetics, 36(1), 169-177.
• Sarı, İ., ve Şahin, D. (2021). Sporcunun ailesi kene gibi zararlı mı kale gibi güvenli mi? antrenörlerin sporcuların ailesine yönelik metaforik algıları. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi, 13(1):110-23
• Smoll, F. L., Cumming, S. P., ve Smith, R. E. (2011). Enhancing coach-parent relationships in youth sports: Increasing harmony and minimizing hassle. International Journal of Sports Science & Coaching, 6(1), 13-26.
• Tamminen, K. A., Mcewen, C. E., ve Crocker, P. R. E. (2016). Perceived parental support, pressure, and the socialization of adolescent athletes’ coping. International Journal of Sport Psychology, 47(4), 335–354.
• Udry, E., Gould, D., Bridges, D. ve Beck, L. (1997). Down but not out: Athlete responses to season-ending injuries. Journal of Sport & Exercise Psychology, 19(3),229-248.
• Wall, J. M. (2019). Parent relational processes with coaches and athletes in early specialization sport (Doctoral dissertation, University of British Columbia).
• Welk, G. (1999). Promoting physical activity in children: Parental influences. Washington, DC: ERIC Clearinghouse on Teaching and Teacher Education.
• Yavuzer, H., Köknel, Ö., Kulaksızoğlu, A., Ayhan, H., Dodurgalı, A., ve Ekşi, H. (2010). Çocuk ve ergen eğitiminde anne baba tutumları. Timaş.
• Yıldırım, A., Simsek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6th Edition). Ankara: Seçkin Yayıncılık.