Türk Sağlık Sisteminde İhtiyaç Duyulan Yeni Nesil Sağlık Reformları

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 20 - 37, 29.04.2023

Erdal Eke , Muazez Demir , Sıddıka Çam , Ramazan Erdem

https://doi.org/10.54537/tusebdergisi.1113199

Cited By: 1

Öz

Türk sağlık sisteminde 2000’li yılların başında Sağlıkta Dönüşüm Programı ile birlikte başlayan köklü değişim ve dönüşümlerin üzerinden 20 yıla yakın zaman geçmiş, bu süre zarfında yeni uygulamaları sistem test etmiştir. Yine bu sürede Türkiye’de ve dünyada sağlık sistemlerini etkileyecek önemli değişimler yaşanmıştır. Sağlık sisteminin dinamik yapısı sebebiyle sağlık reformları belli zamanlarda gündeme gelmektedir. Bu araştırmada, sağlık yönetimi alanında çalışan akademisyenlerin görüşleri çerçevesinde Türk sağlık sisteminde ihtiyaç duyulan yeni nesil sağlık reformu alanları tespit edilmeye çalışılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formlarıyla katılımcılara Türk sağlık sisteminin sorunları ve bu sorunları çözmek için hangi alanlarda reform yapılması gerektiği sorulmuştur. Bu kapsamda Türkiye’deki üniversitelerde çalışan 50 akademisyene ulaşılmış ve katılımcıların görüşleri tematik analize tabi tutulmuştur. Katılımcıların %94’ü sağlık sisteminin reforma ihtiyacı olduğunu belirtmiştir. Ortaya konulan sorunlardan hareketle reform alanları belli temalar altında toplanmış ve bu temalar üst başlıklarla ilişkilendirilmiştir. Sonuç olarak Türk sağlık sisteminde sağlık reformu ihtiyacı bulunmaktadır ve bu ihtiyaçlar yönetim ve örgütlenme, hizmet sunumu, ekonomi ve finansman, insan kaynakları ve mevzuat başlıkları altında toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk sağlık sistemi, sağlık reformu, sağlık yönetimi

New Generation Health Reforms Needed in the Turkish Health System

Öz

Nearly 20 years have passed since the radical changes and transformations that started with the Health Transformation Program in the Turkish health system in the early 2000s, and the system has tested new applications during this time. Again in this period, important changes have occurred that will affect the health systems in Turkey and the world. Due to the dynamic nature of the health system, health reforms come to the fore at certain times. This research has been tried to determine the new generation health reform areas needed in the Turkish health system within the framework of the views of academics working in the field of health management. With semi-structured interview forms, the participants were asked about the problems of the Turkish health system and which areas should be reformed to solve these problems. In this context, 50 academicians working at universities in Turkey were reached and the views of the participants were subjected to thematic analysis. 94% of the participants stated that the health system needs reform. Based on the problems raised, reform areas were gathered under certain themes and these themes were associated with the main headings. As a result, there is a need for health reform in the Turkish health system and these needs are gathered under the headings of management and organization, service delivery, economy and finance, human resources, and legislation.

Anahtar Kelimeler

Turkish health system, health reform, health management

Kaynakça

• Ağartan, T. (2007). Sağlıkta reform salgını. İçinde Keyder Ç., Üstündağ N., Ağartan T. ve Yoltar Ç. (Ed.). Avrupa’da ve Türkiye’de Sağlık Politikaları (37-54). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Akdağ, R. (2012). Türkiye sağlıkta dönüşüm programı değerlendirme raporu (2003-2011). Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• Altındağ, Ö. ve Yıldız, A. (2020). Türkiye’de sağlık politikalarının dönüşümü. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 157-184. https://doi.org/10.20493/birtop.742637
• Asil Yılmaz, G. (2015). Ankara’da Faaliyet Gösteren Tıbbi Cihaz Firmalarının Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) Hakkındaki Görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Başkent Üniversitesi, Ankara.
• Ateş, M. (2011). Sağlık sistemleri. İstanbul: Beta.
• Belek, İ. (2001). Sağlık reformları kriz ve sağlık paradigmasında liberal yeniden yapılanma. Toplum ve Hekim, 16(6), 431-434. https://www.belgelik.dr.tr/ToplumHekim/kayit_goster.php?Id=1624
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (3. Baskı). (Çev. Demir, S. B.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), (2003). TC 58. hükümet acil eylem planı, 3 Ocak 2003. https://vergiyedaircom.files.wordpress.com/2021/03/t.c.-58.-hukumet-acil-eylem-plani-aep.pdf adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 28/04/2022.
• Eke, E. (2019). Sağlıkta dönüşüm: Dönüşen devlet anlayışı çerçevesinde sağlık sektöründe bir alan araştırması. İstanbul: Hiper Yayın.
• Elbek, O. ve Adaş, E. B. (2009). Sağlıkta dönüşüm: Eleştirel bir değerlendirme. Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni, 12(1), 33-44.
• Günaydın, D. (2012). Sağlık hizmetlerinde küresel reform yaklaşımları. Journal of Social Policy Conferences, 60, 323-365. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusskd/issue/923/10457
• Keyder, Ç., Üstündağ, N., Ağartan T. ve Yoltar, Ç. (2007). Avrupa’da ve Türkiye’de sağlık politikaları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Klein, R. (1993). Health care reform: the global search for utopia. BMJ: British Medical Journal, 307(6907), 752. 10.1136/bmj.307.6907.752
• Milliyetçi Hekimler Derneği ve 14 Mart Tıbbiyeliler Derneği. (2022). Hekim yurtdışı göçü araştırması. https://www.milliyetcihekimlerdernegi.org/wp-content/uploads/2022/03/Hekim-Gocu-Arastirmasi.pdf adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 28/07/2022.
• Pala, K. (2007). Türkiye için nasıl bir sağlık reformu. Bursa: Ders Notu. 10.13140/RG.2.1.3949.2965
• Sağlık Bakanlığı. (2018). Türkiye sağlık okuryazarlığı düzeyi ve ilişkili faktörler çalışması. https://sggm.saglik.gov.tr/Eklenti/39699/0/soya-rapor-1pdf.pdf adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 28/07/2022.
• Sağlık Bakanlığı. (2020). Sağlık istatistikleri yıllığı 2020. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/43399,siy2020-tur-26052022pdf.pdf?0 adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 28/07/2022.
• Saltman, R. B. ve Figueras, J. (1999). Avrupa ülkelerindeki sağlık reform stratejilerinin değerlendirilmesi. (Çev. Yıldırım, H. H.)Toplum ve Hekim, 14(5), 384-396. https://www.belgelik.dr.tr/ToplumHekim/kayit_goster.php?Id=1435
• Sargutan, E. (2005). Sağlık sektörü ve sağlık sistemlerinin yapısı. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3), 400-428. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hacettepesid/issue/7558/99351
• Savas, S. B., Karahan, Ö., Saka, R. Ö., Thomson, S., Mossialos, E. ve World Health Organization. (2002). Health care systems in transition: Turkey. Erişim Adresi: https://scholar.google.com.tr/scholar?hl=tr&as_sdt=0%2C5&q=Health+Care+Systems+in+Transition+Turkey+&btnG=#d=gs_cit&t=1650965955558&u=%2Fscholar%3Fq%3Dinfo%3AZcfnie1M9LsJ%3Ascholar.google.com%2F%26output%3Dcite%26scirp%3D0%26hl%3Dtr adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 24/04/2022.
• Tengilimoğlu, D., Işık, O. ve Akbolat, M. (2018). Sağlık işletmeleri yönetimi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Toraman, A. (2020). Finansal Sürdürülebilirlikte sağlık uygulama tebliği ve global bütçe. İçinde Eke E. (Ed.) Sağlık Yönetiminde Güncel Tartışmalar (167-185). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Türk Dil Kurumu. (2022). Reform. https://sozluk.gov.tr/ adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 25/04/2022.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2022). Sağlık harcamaları istatistikleri, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Saglik-Harcamalari-Istatistikleri-2020-37192#:~:text=Toplam%20sa%C4%9Fl%C4%B1k%20harcamas%C4%B1%202020%20y%C4%B1l%C4%B1nda,milyon%20TL%20olarak%20tahmin%20edildi. adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 24/04/2022.
• World Health Organization (WHO). (1996). Health care systems in transition: Turkey. Copenhagen: Regional Office for Europe. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/108395/E72483.pdf;sequence=1 adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 24/04/2022.
• World Health Organization (WHO). (2000a). Health Sector reform: issues and opportunities. 18.th meeting of minsters of health kathmandu, Nepal, 23-25, Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/127574/WP_HlthSecRefm_Final%20Version.pdf;sequence=1 adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 25/04/2022.
• World Health Organization (WHO). (2000b). World health report 2000, health system: Improving performance. Geneva. https://apps.who.int/iris/handle/10665/42281
• Yardım, M. ve Eser, E. (2017). Ayaktan tanı ve tedavi başvurularında hasta başına kaç dakika ayrılmalıdır?. Turk J Public Health, 15(1), 58-67. http://tjph.org/ojs/index.php/
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.