Evaluation of Practices Towards Children Involved In The Judicial Process From The Perspective of Rights-Based Approach

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 47 - 60, 31.12.2024

Ayşe Demirci , Mehmet Kırlıoğlu , Edanur Atik

https://doi.org/10.55109/tushad.1562099

Öz

It is emphasized that social work is a human rights profession. Social work sees people as having rights. It assumes the role of advocacy at the point of human access to these rights. When it is revealed that human beings are valuable and their rights are important, one of the segments in need of social work intervention is undoubtedly children. In this study, the role and how children are involved in the judicial process, children who are victims, dragged into crime, witnesses, appointed guardians, adopted children, children with custody cases, and the services provided for these children are discussed in terms of children's psychosocial well-being and rights-based approach. It is thought that the study will contribute to the relevant literature.

Anahtar Kelimeler

Child, Psychosocial well-being, Rights-based approach, Judicial process

Adli Sürece Dahil Olan Çocuklara Yönelik Uygulamaların Hak Temelli Yaklaşım Perspektifinden Değerlendirilmesi

Öz

Sosyal hizmetin bir insan hakları mesleği olduğu vurgulanmaktadır. Sosyal hizmet insanı, hak sahibi olarak görür ve insanın bu haklara ulaşması noktasında onun savunuculuk rolünü üstlenir. İnsanın değerli ve haklarının önemli olduğu ortaya koyulduğunda sosyal hizmet müdahalesine ihtiyaç duyan kesimlerden biri de şüphesiz çocuklardır. Bu çalışmada çocukların adli sürece hangi rolde ve nasıl dahil olduğu, mağdur, suça sürüklenen, tanık, vasi tayin edilen, evlat edinilen, hakkında velayet davası olan çocuklar ve bu çocuklara yönelik olarak sunulan hizmetlerin çocukların psikososyal iyilik halleri ve hak temelli yaklaşım açısından ele alınmıştır. Çalışmanın ilgili alan yazına katkı sağlayacağı düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Psikososyal iyilik hali, Hak temelli yaklaşım, Adli Süreç

Kaynakça

• Atılgan, E. Ü., Yağcıoğlu, S. ve Çavdar, Y. (2014). Çocuklarla Adli Görüşme için Rehber. Ankara: UNICEF Türkiye.
• Ayan, B. G. (2015). Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda Kadına Yönelik Pozitif Ayrımcılık: Uzun Vadeli Sigorta Bakımından Bir Değerlendirme. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3, 351-382.
• Avrupa Konseyi. (2016). Çocuk Hakları Stratejisi (2016-20216). Strasbourg: Avrupa Konseyi
• Ceza Muhakemesi Kanunu. (2004, 4 Aralık). Resmî Gazete (Sayı: 25673). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/12/20041217.htm
• Bağdat, C. (2018). 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunundaki danışmanlık tedbirinin sosyal hizmet açısından değerlendirilmesi; Ankara örneği. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi.
• CİSST. (2022). CİSST 2022 Yılı Hapishaneler Raporu. İstanbul: Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği.
• Çoban Kaynak, R. (2017). Sosyal Adalet, Eşitlik Ve Sosyal Hizmet. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 252-260.
• Çocuk Koruma Kanunu. (2005, 3 Temmuz). Resmî Gazete (Sayı: 25876). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/07/20050715-1.htm
• Çocuk Teslimi ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına İlişkin İlam ve Tedbir Kararlarının Yerine Getirilmesine Dair Yönetmelik. (2022, 4 Ağustos). Resmî Gazete (Sayı: 31913). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/08/20220804-11.htm
• Dirican, R. (2018). Tarihi Süreçte Çocukluk ve Çocuk Hakları. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 2(2), 51-62.
• Dominelli, L. (2021). A green social work perspective on social work during the time of COVID‐19. International Journal of Social Welfare, 30(1), 7-16.
• Dominelli, L. (2014). Promoting environmental justice through green social work practice: A key challenge for practitioners and educators. International Social Work, 57(4), 338-345.
• Erbay, E., ve Tuncay, T. (2010). İnsan Hakları Eğitimi: Güçlendirme Yaklaşımı Temelinde Bir Değerlendirme. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 1(3), 147-162.
• Erdoğan, E., & Kırşehirli, T. (2021). Pandemi sürecinde ve öncesinde insan haklari açisindan velayet su-i istimali, çocuk icrasi ve ebeveyne yabancilaşma sendromu. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Akademik Dergisi, 4(7), 257-271.
• Gedik, M. (2020). Sosyal Hizmetlerde "Hak Temelli" Yaklaşım. Çekmece İzü Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 28-57.
• Gedik, M. (2022). Sosyal Hizmet Perspektifinde İnsan Hakları ve Çocuk. S. B. Abay Alyüz İçinde, Sosyal Hizmet Yazıları (S. 119-136). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Gencer, T. E. (2019). Göç süreçlerindeki çocukların karşılanamayan gereksinimleri, haklara erişimleri ve beklentileri: Ankara ve Hatayda yaşayan Suriyeli çocuklar örneği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi
• Gönültaş, B. M., & Kelebek, G. (2017). Metropollerde önemli bir realite: Göç, çocuk suçluluğu ve sosyal hizmet odağinda çözüm önerileri. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(2), 142-155.
• Ife, J. (2001). Localandglobalpractice: Relocatingsocialwork As A Humanrightsprofession İn Thenew Global Order. European Journal Of Social Work, 4(1), 5-15.
• Ife, J. (2008). Human Rights And Social Work Towards Rights Based Practice. ABD: Cambrıdge Unıversıyt Press.
• İmamoğlu, S. H. (2021). Ana baba ve çocuk arasında kişisel ilişki kurulmasında çocuğun iradesinin dikkate alınması. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 70(3), 841-865.
• Karakaş, B., ve Çevik, Ö. C. (2016). Çocuk Refahı: Çocuk Hakları Perspektifinden Bir Değerlendirme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 887-906.
• Kırlıoğu, M., ve Akcay, S. (2019). Hak Temelli Yaklaşım Çerçevesinde Sığınmacı ve Mültecilerin Haklarına Yönelik Bir Değerlendirme. Sosyal Beşeri ve İdari Bilimler-2 Alanıda Yeni Ufuklar (S. 283-296). İçinde Ankara: Gece Akademi.
• Mcpherson, J., Siebert, C. F., & Siebert, D. C. (2017). Measuring Rights-Based Perspectives: A Validation Of The Human Rights Lens İn Social Work Scale. Journal Of The Society For Social Work And Research, 8(2), 233-257.
• Öksüz, S., ve Küsmez, B. (2021). Sosyal Hizmet ve İnsan Hakları:Eleştirel Bir Bakış. Sosyal Çalışma Dergisi, 5(2), 117-130.
• Örgen, A. (2017). İnsan Hakları,Sosyal Hizmet ve Mültecilik Üzerine Bir Derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 17(1), 38-52.
• Sayar, G., ve Arat, Y. (2018). Çocuk İçin Ceza Mekanları. Journal Of Socıal and Humanıtıes Scıences Research, 5(24), 1407-1421.
• Shaw, T. V. (2013). Is social work a green profession? An examination of environmental beliefs. Journal of Social Work, 13(1), 3-29.
• Tufan, B., Özgür Sayar, B., & Koçyıldırım, G. (2009). Sosyal Bir Hak Olarak Sosyal Hizmet. Uluslararası Sosyal Haklar Sempozyumu (S. 76-86). İçinde Ankara: Belediye-İş Sendikası Yayını.
• Uğurlu, Z., & Gülsen, İ. (2014). Çocuk haklari ve hukuki bağlamda çocuğun ihmal ve istismardan korunmasi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-24.
• Ulucan, D. (2013). Eşitlik İlkesi ve Pozitif Ayrimcilik. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15, 369-384.
• UNICEF. (2007). Çocuk Hakları ve Gazetecilik Uygulamaları, Hak Temelli Perspektif. Dublin: Tekoloji Enstitüsü.
• Yıldırım, B. ve Aslan, H. (2019). İnsan hakları ve sosyal hizmet: ortak bir kader mümkün mü? Nasıl bir ilişki, ne çeşit bir etkileşim? Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(2), 643-664.
• Zengin, O. ve Altındağ, Ö. (2016). Bir insan hakları mesleği olarak sosyal hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27(1), 179-190.