Akselendi Ovası Tarım Topraklarının Temel Toprak Özellikleri ve Bitki Besin Elementi Durumlarının Belirlenmesi ve Dağılım Haritalarının Oluşturulması

Yıl 2018, , 9 - 18, 28.02.2018

Pınar Çelik Orhan Dengiz

https://doi.org/10.19159/tutad.322336

Cited By: 11

Öz

Bu çalışma, Gediz Havzası içerisinde yer alan Ilıcak ve Kum Çayı iki
bitişik mikro havza içerisinde Akselendi Ovası’nın da yer aldığı taban arazisi
üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma alanı 9437.1 ha olup, bu alan üzerinde
dağılım gösteren tarım topraklarının, temel bazı özellikleri ve mevcut
verimlilik durumlarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Ayrıca, belirlenen
bu toprak özelliklerinin Ters Ağırlıklı Mesafe (IDW, Inverse Distance Weighted)
enterpolasyon modeli yardımıyla alan içesinde dağılım haritalarının
oluşturulması da amaçlanmıştır. Çalışmada, tarım alanlarından toplam 181 adet toprak
örneklemesi yapılmış, toprak örnekleri 0-30 cm derinlikten yer koordinatları
ölçülerek alınmıştır. Alınan toprak örneklerinde; toprakların verimlilik
analizleri (toprak bünyesi, pH, elektriksel iletkenlik, kireç, organik madde)
ve bitkiye yarayışlı makro ve mikro elementler (N, P, K, Fe, Cu, Zn ve Mn)
analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, tarım arazileri genel
olarak kaba bir bünyeye sahip olup, bünye killi tın ile kum arasında
değişmektedir. Toprakların pH değerleri çok değişkenlik göstermemekle birlikte
hafif alkali karakterli, organik madde bakımından büyük bir çoğunluğu az ve
orta, tuzsuz ve % 56.4’ü orta kireçli topraklar olduğu tespit edilmiştir.
Ayrıca toprakların % 52.4’ünde fosfor, % 68.5’inde ise azot noksanlığı görülmektedir.
Çalışma alanı topraklarının mikro element kapsamı yönünden sadece bakır içerikleri
yeterli düzeyde iken; demir, mangan ve çinko içeriklerinde yetersizliklerin olduğu
tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Toprak Bitki Besin Maddeleri, Enterpolasyon, Akselendi Ovası

Determination of Basic Soil Properties and Nutrient Element States of Agricultural Soils of Akselendi Plain and Formation of Distribution Maps

Öz

This study was carried out to determine some basic characteristics and present productivity status of agricultural
lands covering 9437.1 hectares between two adjacent micro-basins, Ilıcak and Kum Rivers and Akselendi plain, in Gediz
Basin. Additionally, it was also aimed to determine distribution maps of these soil properties in the area with IDW
interpolation model. A total of 181 soil samples were collected, soil samples were collected between 0-30 cm depth while
geographic coordinates were recorded the. Soil fertility (soil texture, pH, electrical conductivity, calcium carbonate, organic
matter), and available micro and macroelement contents (N, P, K, Fe, Cu, Zn, and Mn) were analyzed in the collected soil
samples. According to analysis results, agricultural lands have a coarse texture in general, while texture changes between a
clay loam and sandy. Even though soil pH values do not change often, some were slightly alkaline, low or moderate on
organic matter, salty, and 56.4% of the soil were mild limy. In addition, 52.4 and 68.5% of the soil were low in phosphorus
and nitrogen, respectively. While only the copper content of the study area soil was sufficient in terms of microelement
coverage; iron, manganese and zinc contents were found to be inadequate.

Anahtar Kelimeler

Soil plant nutrient elements, interpolation, Akselendi Plain

Kaynakça

• Arslanoğlu, M., Özçelik, M., 2005. Sayısal arazi yükseklik verilerinin iyileştirilmesi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 28 Mart-01 Nisan, Ankara.
• Anonymous, 1982. Methods of Soil Analysıs-Part II, Chemical and Microbiological Properties. Agronomy Monograph, No: 9, ASA-SSSA, Madison, Wisconsin, USA, pp. 323-336.
• Anonymous, 1990. Micronutrient, Assessment at the Country Level: An International Study. FAO, Soils Bulletin by Mikko Sillanpaa, Rome.
• Anonymous, 1992. Soil Survey Staff, Procedures for Collecting Soil Samples and Methods of Analysis for Soil Survey. Soil Surv. Invest. Rep. I. U.S. Gov. Print. Office, Washington D.C. USA.
• Bouyoucos, G.J., 1951. A Recalibration of the hydrometer method for making mechanical analysis of soil. Agronomy Journal, 43: 434-438.
• Bremner, J.M., Mulvaney, C.S., 1982. Nitrogen-Total. In: Page, A.L., Miller, R.H., Keeney, D.R (Eds.), Methods of Soil Analysis, Part 2. Chemical and Microbiological Properties. 2 nd ed., Agronomy, 9: 595-624.
• Jackson, M.L., 1967. Soil Chemical Analysis. Prentice Hall of India Private Limited, NewDelhi.
• Lindsay, W.L., Norvell, W.A., 1978. Development of a DTPA Soil Test For Zinc, Iron, Manganese and Copper. Soil Science Society of America Journal, 42(3):421-428.
• Mueller, L., Schindler, U., Mirschel, W., Shepherd, T.G., Ball, B.C., Helming, K., Rogaski, J., Eulenstein, F., Wiggering, H., 2010. Assessing the productivity function of soils, A reviwe. Agronomy for Sustainable Development, 30(3): 601-614.
• Mulla, D.J., Mc Bratney, A.B., 2000. Soil Spatial Variability. Handbook of SoilScience CRS Pres., pp. 321-352.
• Nelson, D.W., Sommers, L.E., 1982. Total Carbon, Organic Carbon, Organic Matter. In: AL Madison (Ed.), Methods of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Edition. Wisconsin, USA, American Society of Agronomy Inc., pp. 539-579.
• Olsen, S.R., Sommers, E.L., 1982. Phosphorus availability indices. Phosphorus soluble in sodium bicarbonate. (Eds: A.L. Page, R.H. Miller, D.R. Keeney), Methods of Soils Analysis, Part II., Chemical and Microbiological Properties, p. 404-430.
• Özyazıcı, M.A., Dengiz, O., Aydoğan, M., Bayraklı, B., Kesim, E., Urla, Ö., Yıldız, H., Ünal, E., 2016. Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi tarım topraklarının temel verimlilik düzeyleri ve alansal dağılımları. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(1): 136-148.
• Öner, E., 1993. Akselendi Ovasında kumul oluşumu ve buna bağlı çevresel sorunlar. Ege Coğrafya Dergisi, 7: 133-160.
• Pierece, F., Larson, W., Dowy, R., Graham, W., 1983. Productvity of soils; Assessing long term changes due to erosion. Journal of Soil and Water Conservationi, 38(1): 39-44.
• Ülgen, N., Yurtsever, N., 1995. Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi (4. Baskı). T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 209, Teknik Yayınlar No: T.66, Ankara.
• Sağlam, M., 2013. Çok değişkenli istatistiksel yöntemler ile toprak özelliklerinin gruplandırılması. Toprak Su Dergisi, 2(1): 7-14.
• Wilding, L.P., 1985. Spatial variability: It's documentation, accommodation and implication to soil surveys. In: D.R. Nielsenand, J. Bouma (Eds.), Soil Spatial Variability, Pudoc, Wageningen, pp: 166-194.