Farklı Besi Zamanlarındaki Ultrasonik Ölçümler ile Karkas Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi

Yıl 2020, , 183 - 191, 30.06.2020

Yasin Altay , Ali Karabacak , İbrahim Aytekin

https://doi.org/10.19159/tutad.722236

Öz

Bu çalışma, Akkaraman kuzularının farklı entansif besi sürelerinde ultrasonik ölçümler ile karkas özellikleri arasındaki ilişkileri çok değişkenli bir korelasyonla (kanonik) tahmin etmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla yaklaşık 2.5 aylık yaşta ortalama 20 kg canlı ağırlıkta 16 adet erkek Akkaraman kuzuları besiye alınmış, 10 günlük alıştırma periyodu ve 70 günlük entansif besi sonunda kesime gönderilmiştir. Hayvanlara besi süresince 150 g kuru yonca otu ve ad-libitum olarak kesif yem verilmiştir. Besi başı, ortası ve sonundaki ultrasonik ölçümler olarak göz kası derinliği, göz kası üstü yağ kalınlığı ile deri kalınlığı bağımsız değişken veri seti olarak alınırken, karkas özellikleri ise bağımlı değişken veri seti olarak alınmıştır. Sonuç olarak Akkaraman kuzularının besi başında kanonik korelasyon katsayıları 0.999, 0.977 ve 0.549 iken; besi ortasında 0.980, 0.931 ve 0.770, besi sonunda ise 0.999, 0.996 ve 0.814 olarak belirlenmiştir. Besi başında ilk kanonik korelasyon katsayıları ve besi sonunda birinci ve ikinci kanonik korelasyon katsayıları istatistik olarak önemli iken (P<0.05), besi ortasındaki kanonik korelasyon katsayıları istatistik olarak önemli olmadıkları saptanmıştır. Sonuç olarak, Akkaraman kuzularının besi süresince alınan ultrasonik ölçümlerinin karkas özelliklerinin tahmininde kullanılabileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Akkaraman, kanonik korelasyon, kanonik değişken, karkas özellikleri, çok değişkenli analiz, ultrasonik ölçümler

Determination of the Relationship Between Ultrasonic Measurements at Different Fattening Times and Carcass Properties

Öz

This study was conducted to estimate the relationships between the ultrasonic measurements and carcass characteristics of Akkaraman lambs at different intensive feeding periods with a multivariate correlation (canonical). For this purpose, 16 male Akkaraman lambs with an average of 20 kg live weight at the age of 2.5 months were fed and sent to slaughter after a 10-day training period and 70-day intensive feeding. The lambs were fed with 150 g of dry alfalfa and concentrated feed as ad-libitum during the fattening period. As the ultrasonic measurements were taken at the beginning, middle, and the end of the fattening, eye muscle depth, eye muscle fat thickness, and skin thickness were taken as independent variable data set, while carcass characteristics were taken as dependent variable data set. As a result, the canonical correlation coefficients of Akkaraman lambs were 0.999, 0.977, and 0.549 at the beginning of fattening; 0.980, 0.931, and 0.770 in the middle of the fattening and 0.999, 0.996 and 0.814 at the end of the fattening, respectively. While the first coefficient of canonical correlation at the beginning of the fattening and the first and second coefficient of canonical correlation at the end of the fattening was statistically significant (P<0.05), it was found that the coefficients of canonical correlation in the middle of the fattening were not statistically significant. As a result, it has been determined that the ultrasonic measurements taken during the fattening of Akkaraman lambs can be used to estimate the carcass characteristics.

Anahtar Kelimeler

Akkaraman, canonical correlation, canonical variable, carcass measurement, multivariate analysis, ultrasonic measurements

Kaynakça

• Baggaley, A.R., 1981. Multivariate analysis: an introduction for consumers of behavioral research. Evaluation Review, 5(1): 123-131.
• Croston, D., Owen, M.G., 1992. Ultrasonic evaluation of live sheep in breeding programmes. 43rd Annual Meeting of the EAAP, 13-17 September, Madrid.
• Çankaya, S., 2005. Kanonik korelasyon analizi ve hayvancılıkta kullanımı. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Çankaya, S., Altop, A., Olfaz, M., Erener, G., 2009. Karayaka toklularında kesim öncesi ve kesim sonrası ölçülen bazı özellikler arasındaki ilişkinin tahmini için kanonik korelasyon analizi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 24(1): 61-66.
• Çankaya, S., Kayaalp, G.T., 2007. Estimation of relationship between live weights and some body measurements in German farm x hair crossbred by canonical correlation analysis. Hayvansal Üretim, 48(2): 27-32.
• Çankaya, S., Yazgan, E., Kayaalp, G.T., Göçmez, Z., Serbester, U., 2008. Canonical correlation analysis for estimation of relationship between some body measurement at birth and six month period in Holstein Friesian calves. Journal of Animal and Veterinary Advances, 7(8): 953-958.
• Ferreira, M.A., Purcell, S.M., 2009. A multivariate test of association. Bioinformatics, 25(1): 132-133.
• Gürbüz, F., 1989. Değişken takımları arasındaki ilişkilerin kanonik korelasyon yöntemi ile araştırılması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları:1162, Ankara.
• Hedrick, H.B., 1983. Methods of estimating live animal and carcass composition. Journal of Animal Science, 57(5): 1316-1327.
• Hotelling, H., 1936 Relations between two sets of variables. Biometrika, 28: 321-377.
• Johnson, A.R., Wichern, D.W., 2002. Applied Multivariate Statistical Analysis: Canonical Corelation Analysis, Fifth Edition, Prentice Hall, New Jersey.
• Karabacak, A., Altay, Y., Aytekin, İ., 2019. Akkaraman ve ivesi kuzularının besi sonundaki bazı vücut ölçüleri ile ultrason ölçüleri arasındaki ilişkiler. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi, 8(2): 56-64.
• Karabacak, A., Aytekin, İ., Keskin İ., Zülkadir, U., Boztepe, S., 2009. Akkaraman kuzularında besi başındaki canlı ağırlık ve çeşitli vücut ölçüleri ile karkas özellikleri arasındaki ilişkinin kanonik korelasyon yöntemi ile araştırılması. 1. Uluslararası 5. Ulusal Meslek Yüksek Okulları Sempozyumu, 27-29 Mayıs, Konya, s. 59-65.
• Kerlinger, F.N., Pedhazur, E.J., 1973. Multiple Regression in Behavioral Research. New York, NY: Holt Rinehart & Winston.
• Keskin, I., Dag, B., 2009. Investigation of relationship amongst milk and wool yield traits of Awassi sheep by using canonical correlation analysis. Journal of Animal and Veterinary Advances, 8(3): 464-468.
• Keskin, İ., Zulkadir, U., Dag, B., 2004. Canonical correlation analysis for studying the relationship between reproductive traits and milk yield traits of brown Swiss herd raised at the state farm of konuklar in konya province. Journal of Animal and Veterinary Advances, 3(12): 797-799.
• Keskin, S., Kor, A., Başpınar, E., 2005. Akkeçi oğlaklarında kesim öncesi ve kesim sonrası ölçülen bazı özellikler arasındaki ilişki yapısının kanonik korelasyon analizi ile irdelenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(2): 154-159.
• Keskin, S., Ozsoy, A.N., 2004. Canonical correlation analysis and its application. Journal of Agricultural Sciences, 10(1): 67-71.
• Kocabaş, Z., Kesici, T., Eliçin, A., 1998. Investigation of relationship amongst the various body measurements by using canonical correlation analysis. II. National Animal Science Congress, September 22-25, Uludağ University, Bursa, pp. 169-178.
• Kor, A., Ertuğrul, M., 2000. Canlı hayvanda karkas kompozisyonu tahmin yöntemleri. Hayvansal Üretim, 41(1): 91-101.
• Koşkan, O., Önder, E.G., Şen, N., 2011. Değişken setleri arası ilişkinin tahmini için kanonik korelasyon analizinin kullanımı Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(2): 117-123.
• Mendes, M., Karabayır, A., Ersoy, I.E., Savas, T., 2005. The relationship among pre and post slaughter traits of American Bronze Turkey. Archives Animal Breeding, 48(3): 283-289.
• Özdamar, K., 2004. Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi (Çok Değişkenli Analizler). Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Özkan, M.M., Adak, S.M., Kocabaş, Z., 2008. An Investigation on the relationship betweenyield and canopy components in wheat (Triticum aestium) Tarım Bilimleri Dergisi, 14: 148-153.
• Sharma, S., 1996. Applied Multivariate Techniques: Canonical Corelation, John Willey and Sons Inc., USA, pp. 391-418.
• Simm, G., 1983. The use of ultrasound to predict the carcass composition of live cattle. A review. In Animal Breeding Abstracts, 51(12): 853-875.
• Takma, Ç., Gevrekçi, Y., Özsoy, A.N., Çevik, M., 2017. Canonical correlation analysis on egg production traits of quails. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(1): 92-99.
• Tang, C.S., Ferreira, M.A., 2012. A gene-based test of association using canonical correlation analysis. Bioinformatics, 28(6): 845-850.
• Tatar, A.M., Eliçin, A., 2002. Ile de france x akkaraman (G1) melezi erkek kuzularında süt emme ve besi dönemindeki canlı ağırlık ve vücut ölçüleri arasındaki ilişkinin kanonik korelasyon metodu ile araştırılması. Tarım Bilimleri Dergisi, 8(1): 67-72.
• Tatlıdil, H., 1996. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatiksel Analiz, Cem Web Ofset, Ankara.
• Tatsuoka, M.M., 1971. Multivariate Analysis: Canonical Corelation Analysis. John Willey and Sons Inc., USA, pp. 183-193.
• Thompson, B., 1984. Canonical Correlation Analysis Uses and Interpretations. Sage University Paper, Newbury Park.
• Ural, D.A., Barıtcı, İ., 2013. Determination of relationship between some udder and body traits of Holstein cows by canonical correlation analysis. Kocatepe Veteriner Dergisi, 6(1): 11-17.
• Yardımcı, M., Özbeyaz, C., 1999. Use of ultrasound for grading carcass in live animals. Lalahan Hayvan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 39(2): 69-82.
• Yılmaz, O., Cemal, İ., Yılmaz, M., Karaca, O., Taşkın, T., 2011. Eşme yöresi kıvırcık melezi kuzularda pazarlama canlı ağırlığı ve bel gözü kası ultrason ölçümleri. 7. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 14-16 Eylül, Adana, s. 508-517.