Organik Kiraz (Prunus avium L.) Bahçelerinden Toplanan Hymenoptera Türleri Üzerinde Faunistik Bir Çalışma: Mardin İli Örneği, Türkiye

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 8 - 14, 28.02.2022

Mehmet Kaplan Yasemin Güler Murat Gülmez

https://doi.org/10.19159/tutad.1010178

Öz

Bu çalışma, Türkiye-Mardin ili Artuklu ve Yeşilli ilçesi organik kiraz (Prunus avium L.) bahçelerinde bulunan Hymenoptera takımına ait türleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma, 2017 yılı Mayıs- Ekim ayları arasında hafta da bir olarak 6 bahçede yürütülmüştür. Böcek türlerinin toplanmasında şaraplı besi tuzak yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, Apoidea ve Vespoidea (Hymenoptera) üstfamilyalarına bağlı beş familyadan 6 tür ve 3 alttür belirlenmiştir. Bunlar; Vespidae familyasından, Vespula germanica (Fabricius, 1793), Polistes bucharensis Erichson, 1849, Eustenancistrocerus amadanensis amadanensis (de Saussure, 1856) ve Euodynerus disconotatus disconotatus (Lichtenstein, 1884); Halictidae familyasından, Halictus sp. ve Lasioglossum sp.; Megachilidae familyasından, Osmia caerulescens (Linnaeus, 1758); Andrenidae familyasından, Andrena sp. ve Apidae familyasından, Apis mellifera (Linnaeus, 1758) türleridir. A. mellifera ve V. germanica diğer türlere göre daha yaygın ve yoğun olduğu belirlenmiştir. Ayrıca tespit edilen türlerden 5’i Mardin ili faunası için ilk kayıttır.

Anahtar Kelimeler

Hymenoptera, Predatör, Tozlaştırıcı, Besi Tuzağı, Mardin

A Faunistic Study on Hymenoptera Species Collected from Organic Cherry (Prunus avium L.) Orchards: The Example of Mardin Province, Turkey

Öz

This study was carried out to determine the species belonging to the order Hymenoptera in organic cherry (Prunus avium L.) orchards in Artuklu and Yeşilli districts of Mardin province, Turkey. The study was carried out in 6 orchards once a week between May and October 2017. The wine fattening trap method was used for the collection of insect species. As a result of the study, 6 species and 3 subspecies from 5 families belonging to the superfamilies Apoidea and Vespoidea (Hymenoptera) were determined. These are Vespula germanica (Fabricius, 1793), Polistes bucharensis Erichson, 1849, Eustenancistrocerus amadanensis amadanensis (de Saussure, 1856), Euodynerus disconotatus disconotatus (Lichtenstein, 1884) from Vespidae, Halictus sp. and Lasioglossum sp. from Halictidae, Osmia caerulescens (Linnaeus, 1758) from Megachilidae, Andrena sp. from Andrenidae and Apis mellifera (Linnaeus, 1758) from Apidae. It was determined that A. mellifera and V. germanica were more common and intense than other species. In addition, 5 of the identified species are the first record for Mardin province fauna.

Anahtar Kelimeler

Hymenoptera, predator, pollinator, bait trap, Mardin

Kaynakça

• Anonim, 2017. Kiraz ve Vişne Entegre Mücadele Teknik Talimatı. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara.
• Anonymous, 2021. Value of Agricultural Production. Food and Agriculture Organization of the United Nations, (http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC/ visualize), (Erişim tarihi: 08.05.2021).
• Aytekin, A.M., Çağatay, N., 2008. Observations on the pollination of sunflower (Helianthus annuus L.). Mellifera, 8(15-17): 2-7.
• Bağrıaçık, N., Tüzün, A., 2007. A faunistic study and some ecological observations on Eumenidae (Insecta: Hymenoptera) species of provinces of Aksaray, Kırşehir and Nevşehir. Afyon Kocatepe University Journal of Science, 7(1): 155-167.
• Borror, D.J., Delong, D.M., 2005. Introduction to the Study of Insects. 3rd Edition, United States America.
• Çalmaşur, Ö., Özbek, H., 1999. Erzurum’da ayçiçeği (Helianthus annuus L.)’ni ziyaret eden arı (Hymenoptera, Apoidea) türlerinin tespiti ve bunların tohum bağlamaya etkileri. Turkish Journal of Biology, 23(1): 73-90.
• Çeçen, S., Gürel, F., Karaca, A., 2008. Impact of Honeybee and Bumblebee pollination on alfalfa seed yield. Acta Agriculturae Scandinavica Section B-Soil and Plant Science, 58(1): 77-81.
• Delaplane, K.S., Mayer, D.R., Mayer, D.F., 2000. Crop Pollination by Bees. Cabi/Oxon (CABI Publishing), New York.
• Duman, M., Mutlu, Ç., Büyük, M., Karaca, V., 2013. Determination of natural enemy, spiders and pollinator species in Karacadağ paddy planting areas. Turkish Journal of Biological Control, 4(1): 53-64.
• Everson, G.W., 2014. Hymenoptera. In: P. Wexler (Ed.), Encyclopedia of Toxicology, Third Edition, Academic Press, pp. 984-985.
• Giordani-Soika, A., 1970. Contributo alla conoscenza degli Eumenidi del Medio Oriente (Hymenoptera). Bollettino del Museo Civico di Storia Naturale di Venezia, 20(21): 27-183.
• Gusenleitner, J., 1979. Bemerkenswertes über Faltenwespen, VII. Nachrichtenblatt der Bayerischen Entomologen, 28: 60-63.
• Güler, Y., 2011. The Wild Bee fauna of Afyonkarahisar province: Andrenidae, Anthophoridae and Megachilidae (Hymenoptera: Apoidea). Linzer Biologische Beiträge, 43(1): 731-746.
• Güler, Y., Çağatay, N., 2006. Faunistic study on Megachilini, Osmiini and Anthidiini tribes (Hymenoptera: Megachilidae) in Central Anatolia. Journal of the Entomological Research Society, 8(2): 15-34.
• Güler, Y., Dikmen, F., 2013. Potential bee pollinators of sweet cherry in inclement weather conditions. Journal of The Entomological Research Society, 15(3): 9-19.
• Güler, Y., Dikmen, F., Özdem, A., 2015. Evaluation of bee diversity within different sweet cherry orchards in Sultandağı reservoir (Turkey). Journal of Apicultural Science, 59(2): 18-25.
• Güler, Y., Özkök, A., 2016. Encountered pollen in nests two Osmia species (Hymenoptera: Megachilidae) from sweet cherry orchards in Sultandağı town (Afyonkarahisar, Turkey). Hacettepe Journal Biology & Chemistry, 44(1): 15-19.
• James, R.R., Pitts-Singer, T.L., 2008. Bee Pollination in Agricultural Ecosystems. Oxford University Press, US.
• Kaplan, M., 2019. Diyarbakır ili bazı kiraz bahçelerinde bulunan zararlı ve faydalı böcek türleri ile bazı önemli zararlı türlerin doğada görülme zamanı. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 17: 283-289.
• Madl, M., 1997. Über Vespidae, Pompilidae, Scoliidae und Tiphiidae der Türkei (Hymenoptera). Linzer Biologie Beitrage, 29(2): 823-827.
• Michener, C.D., 2007. Bees of The World. The Johns Hopkins University Press, 2nd Edition, Baltimore, USA.
• Özbek, H., 1976. Pollinator bees on alfalfa in the Erzurum region of Turkey. Journal of Apicultural Research, 15(3-4): 145-148.
• Özbek, H., 1978. Doğu Anadolu’nun bazı yörelerinde elma ağaçlarında tozlaşma yapan arılar (Hymenoptera: Apoidea). Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(4): 73-77.
• Özbek, H., 1979. Doğu Anadolu Bölgesi’nin bazı yörelerinde bulunan Osmia, Lithurga ve Coelioxys (Hymenoptera: Apoidea: Megachilidae) türleri. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 3(1): 47-58.
• Özbek, H., 1980. Kars yöresinde yem bezelyesi (Pisum arvense L.)'ni tozlayan arılar. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 4(3): 193-195.
• Özbek, H., 1986. Erzurum'da yoncadaki böcek faunasının tespiti. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(1-4): 1-16.
• Özbek, H., 2008a. Türkiye’de yonca bitkisini ziyaret eden arı türleri ve Megachile rotundata F. (Hymenoptera: Megachilidae). Uludağ Arıcılık Dergisi, 8(1): 17-25.
• Özbek, H., 2008b. Türkiye’de ılıman iklim meyve türlerini ziyaret eden böcek türleri. Uludağ Arıcılık Dergisi, 8(3): 92-103.
• Özbek, H., 2011. Korunga (Onobrychis viciifolia Scop.): Önemli bir arı bitkisi. Uludağ Arıcılık Dergisi, 11(2): 51-62.
• Özbek, H., 2018. Çayır üçgülü (Trifolium pratense L.)’nün tozlaşmasında arıların önemi. Uludağ Arıcılık Dergisi, 18(1): 28-41.
• Özbek, H., Van Der Zanden, G., 1992. A preliminary review of the Megachilidae of Turkey, Part I. Osmiini (Hymenoptera: Apoidea). Türkiye Entomoloji Dergisi, 16(1): 13-32.
• Potts, S.G., Biesmeijer, J.C., Kremen, C., Neumann, P., Schweiger, O., Kunin, W.E., 2010. Global pollinator declines: Trends, impacts and drivers. Trends in Ecology & Evolution, 25(6): 345-353.
• Potts, S.G., Imperatriz-Fonseca, V., Ngo H.T., Aizen, M.A., Biesmeijer, J.C., Breeze, T.D., Dicks, L.V., Garibaldi, L.A., Hill, R., Settele, J., Vanbergen, A.J., 2016. Safeguarding pollinators and their values to human well-being. Nature, 540 (7632): 220-229.
• Rahmani, Z., Rakhshani, E., Carpenter, J.M., 2020. Updated checklist of vespidae (Hymenoptera: Vespoidea) in Iran. Journal of Insect Biodiversity and Systematics, 6(1): 27-86.
• Tezcan, S., Karsavuran, Y., Pehlivan, E., Anlaş, S., Yıldırım, E., 2005. Contribution to the knowledge of Vespidae (Hymenoptera: Aculeata) fauna of Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 29(2): 101-110.
• Tezcan, S., Yıldırım, E., Anlaş, S., Beyaz, G., 2006. Manisa ilinde kekik türlerinde (Lamiaceae) saptanan Hymenoptera türleri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1): 62-55.
• Tüzün, A., Kekillioğlu, A., 2003. Ankara Vespidae (Insecta, Hymenoptera) türleri üzerine faunistik çalışmalar ve ekolojik gözlemler. Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 22(1): 97-105.
• Tüzün, A., Tanyolaç, T., 1987. Ege Bölgesi Vespidae (Insecta: Hymenoptera) türlerinin saptanması. Cumhuriyet Üniver. Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(2): 147-171.
• Ülkümen, L., 1973. Bağ-Bahçe Ziraatı. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 275, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 128, Ders Kitapları Serisi No: 22, Erzurum.
• Üzüm, A., Tanyeri, R., Gülperçin, N., Tezcan, S., Yıldırım, E., 2010. Notes on Apidae and Vespidae (Hymenoptera) species collected by bait traps in organic vineyard and orchards of Kemalpaşa (İzmir), Western Turkey. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(2): 1-3.
• Yalnız, S.E., Tüzün, A., 2019. The faunistic studies on Vespidae species (Hymenoptera: Vespoidea) of Adana province, Turkey. Biological Diversity and Conservation, 12(2): 15-22.
• Yamane, S., 1990. A Revision of the Japanese Eumenidae (Hymenoptera, Vespoidea). Insecta Matsumurana, New Series: Journal of The Faculty of Agriculture Hokkaido University, Series Entomology, No. 43.
• Yıldırım, E., 2013. Türkiye’deki Vespidae türlerinin (Hymenoptera: Insecta) önemi. Arıcılık Araştırma Dergisi, 10: 2-6.
• Yıldırım, E., Gusenleitner, J., 2012. Contribution to the knowledge of the Vespidae (Hymenoptera, Aculeata) of Turkey, with a checklist of the Turkish species. Turkish Journal of Zoology, 36(3): 361-374.
• Yıldırım, E., Gusenleitner, J., 2015. The present situation of the Vespidae-Fauna (Hymenoptera, Aculeata) of Turkey. Linzer Biologische Beiträge, 47(1): 991-1002.
• Yıldırım, E., Özbek, H., 1992. Türkiye Vespinae (Hymenoptera: Vespoidea: Vespidae) türleri üzerinde sistematik ve faunistik çalışmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 16(4): 227-242.
• Yıldırım, E., Özbek, H., 1996a. Erzurum ve çevre iller ile diğer bazı yörelerde Eumenidae (Hymenoptera, Vespoidea) türleri üzerinde faunistik ve sistematik çalışmalar. Turkish Journal of Zoology, 20(1): 113-147.
• Yıldırım, E., Özbek, H., 1996b. Eumenidae (Hymenoptera: Vespoidea) of Turkey. Turkish Journal of Zoology, 20(2): 189-209.
• Yıldırım, E., Özbek, H., 1999. Türkiye’nin Vespoidea (Hymenoptera, Aculeata) faunası üzerinde bir değerlendirme (Yeni kayıtlar ve bazı türler için yeni lokaliteler). Turkish Journal of Zoology, 23(2): 591-604.