Çayır Mera Alanlarının Yabancı Ot Florası Üzerine Bir Araştırma: Türkiye, Muş İli Meraları

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 24 - 33, 28.02.2022

İbrahim Demir , Murat Ünal

https://doi.org/10.19159/tutad.1022541

Öz

Bu çalışma ile, Türkiye’nin doğusunda yer alan Muş ilinin çayır-mera alanlarında sorun teşkil eden yabancı otların bilimsel olarak tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Muş ili genelinde 37 çayır mera alanında arazi çalışmaları yapılmıştır. Saha çalışmaları sonucunda toplanan bitki örneklerinin lokasyon, habitat ve rakım gibi bilgileri kaydedilmiştir. Bitki taksonlarının tanımlanması için, “Flora of Turkey and the East Aegean Islands” eserlerinden faydalanmıştır. Belirlenen taksonlar tür düzeyinde değerlendirilmiş, yabancı ot türlerinin zarar şekilleri ilgili literatürlere göre kategorize edilmiştir. Yapılan bu çalışma sonucunda, Muş ili genelinde 22 familyaya ait 211 yabancı ot türü belirlenmiştir. En çok takson içeren familyalar Asteraceae (50 tür), Lamiaceae (36 tür), Cyperaceae (21 tür) ve Ranunculaceae (18 tür) olmuştur. Her bir yabancı ot türünün çayır mera alanlarında zarar şekilleri belirlenmiştir. Sonuç olarak, bazı alanlarda zararlı türlerin yoğun olduğu tespit edilmiştir. Bunun en önemli nedenleri arasında, ilkbahar erken otlatma, kontrolsüz ve kapasitesinin üzerinde yapılan otlatma sayılabilir.

Anahtar Kelimeler

İstilacı bitkiler, taksonomi, çayır-mera, Muş

A Study on Weed Flora of Meadow Pasture Areas: Pastures of Muş Province, Turkey

Öz

With this study, it was aimed to scientifically detect the weeds that pose a problem in the meadow-pasture areas of Muş province. For this purpose, field studies were carried out in 37 meadow pasture areas in Muş province. The information such as location, habitat, and altitude of the plant samples collected as a result of the field studies was recorded. For the identification of plant taxa, "Flora of Turkey and the East Aegean Islands" has been used. The determined taxa were evaluated at the species level, and the damage patterns of weed species were categorized according to the relevant literature. As a result of this study, 211 weed species belonging to 22 families were determined throughout the Muş province. The families with the most taxa were Asteraceae (50 species), Lamiaceae (36 species), Cyperaceae (21 species), and Ranunculaceae (18 species). Damage patterns of each weed species were determined in meadow pasture areas. As a result, it has been determined that harmful species are dense in some areas. Among the most important reasons for this is early spring grazing, uncontrolled and over-capacity grazing can be counted.

Anahtar Kelimeler

Invasive plants, taxonomy, meadow-pasture, Muş

Kaynakça

• Açıkbaş, S., Özyazıcı, M.A., 2021. Yem bitkilerinde bulunan toksik maddelerin kaba yem kalitesi açısından değerlendirilmesi. International Hazar Scientific Research Congress-II, 10-12 Nisan, Bakü, Azerbaycan, s. 853-864.
• Altın, M., Gökkuş, A., Koç, A., 2005. Çayır Mera Islahı. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Anonim, 2021. Türkiye’nin Damarlı Bitkileri Türkçe İsimleri. (https://bizimbitkiler.org.tr), (Erişim tarihi: 10.11.2021).
• Anonim, 2022. Muş İli Büyükbaş, Küçükbaş Hayvan Sayısı. Türkiye İstatistik Kurumu, (https:// biruni.tuik.gov.tr/ilgosterge/?locale=tr), Erişim tarhi: 08.02.2022).
• Anonymous, 2021. WFO Plant List. (http://www. worldfloraonline.org), (Erişim tarihi: 10.11.2021).
• Balabanlı, C., Albayrak, S., Türk, M., Yüksel, O., 2006. Türkiye çayır-meralarında bulunan bazı zararlı bitkiler ve hayvanlar üzerindeki etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 7(2): 89-96.
• Çaçan, E., Balkan, H., 2021. Elazığ ili Karakoçan ilçesi Bulgurcuk köyü merasının botanik kompozisyonu ile mera durumu ve sağlığının belirlenmesi. Türkiye Ormancılık Dergisi, 22(3): 271-276.
• Davis, P.H., 1965-1985. Flora of Turkey and the East Aegean lslands (Vol 1-9). Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Davis, P.H., Mill, R.R., Tan, K., 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Vol 10). Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Demirhan, E., Özyazıcı, M.A., 2019. Determination of vegetation and soil properties of the floodplain rangeland in the continental climate zone of Turkey. Applied Ecology and Environmental Research, 17(6): 15531-15546.
• DiTomaso, J.M., 2000. Invasive weeds in rangelands: species, impacts, and management. Weed Science, 48(2): 255-265.
• Dönmez, H.B., Hatipoğlu, R., 2020. Çayır meralardaki zehirli bitkilerin etkileri ve hayvan zehirlenmelerine karşi önleyici tedbirler. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences, 49(7): 49-55.
• Ertuş, M.M., 2019. Hakkâri’de sürdürülebilir mera kullanımı ve yem bitkileri üretimi. Doğu Fen Bilimleri Dergisi, 2(1): 47-53.
• Ertuş, M.M., Pınar, S.M., 2019. Hakkâri ili Ördekli köyü merasının mera durumunun belirlenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(2): 543-549.
• Gençkan, M.S., 1985. Çayır-Mera Kültürü Amenajmanı Islahı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 483, İzmir.
• Gökkuş, A., 1999. Çayır ve Meralarda Yabancı Bitki Savaşı, Çayır-Mera Amenajmanı ve Islahı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Matsa Basımevi, Ankara.
• Juteau, F., Masotti, V., Bessière, J.M., Dherbomez, M., Viano, J., 2002. Antibacterial and antioxidant activities of Artemisia annua L. essential oil. Fitoterapia, 73(6): 532-535.
• Karagüllü, O., Kendüzler, M., 2008. CORINE Sınıflandırması Raporu. Orman Genel Müdürlüğü, Orman Harita ve Fotogrametri Müdürlüğü, Ankara.
• Maral, H., Türk, M., Çalışkan, T., Kırıcı, S., 2017. Chemical composition and antioxidant activity of essential oils of six Lamiaceae plants growing in Southern Turkey. Natural Volatiles and Essential Oils, 4(4): 62-68.
• Mollica, A., Zengin, G., Locatelli, M., Picot-Allain, C.M.N., Mahomoodally, M.F., 2018. Multidirectional investigations on different parts of Allium scorodoprasum L. subsp. rotundum (L.) Stearn: Phenolic components, in vitro biological, and in silico propensities. Food Research International, 108: 641-649.
• Paşa, C., Kılıç, T., Selvi, S., Özer Sağır, Z., 2019. Satureja cuneifolia Ten. (Lamiaceae) türünün farklı kurutma yöntemleri uygulanarak uçucu yağ oranlarının ve uçucu yağ bileşenlerinin tespit edilmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(4): 2330-2335.
• Seydoşoğlu, S., Kökten, K., 2018. Batman ili Beşiri ilçesi mera vejetasyonlarının bazı özellikleri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 55(4): 131-140.
• Sürmen, M., Yavuz, T., Sürmen, B., Kutbay, H.G., 2015. Samsun ili çayır ve mera alanlarında istilacı türlerin tespiti ve yoğunluklarının belirlenmesi. Turkish Journal of Weed Science, 18(1): 1-5.
• Şener, K., Andiç, C., 1992. Van yöresinde doğal ve meralarda sorun oluşturan yabancı otlar üzerinde araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(2): 101-109.
• Tepe, I., 2014. Yabancı Otlarla Mücadele. Sidas Medya Ltd. Şti., İhlas Gazetecilik Yayınları, Yayın No: 031, İzmir. Tosun F., Altın, M., 1981. Çayır-Mer’a-Yayla Kültürü ve Bunlardan Faydalanma Yöntemleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 1, Samsun.
• Turan, N., Özyazıcı, M.A., Özyazıcı, G., Açıkbaş, S., 2017. Adverse effects of some harmful substances in meadow and pasture plants on animal feeding and solution proposals. I. International Conference on Multidisciplinary, Engineering, Science, Education and Technology (IMESET’17 BAKU), Book of Abstracts, July 12-14, Baku, Azerbaijan, p. 71.
• Yıldırım, H., Bekircan, Ç., Bektaş, E., 2019. Antifeedant effects of essential oil of Mentha longifolia subsp. longifolia L. HUDSON (Lamiaceae) on Subcoccinella vigintiquatuorpunctata L. (Coleoptera: Coccinellidae). Biological Diversity and Conservation, 12(2): 103-108.
• Yıldız, A., Özyazıcı, M.A., 2017. Karasal iklim kuşağında bulunan bir meranın farklı yöneylerinde botanik kompozisyonun, ot verimi ve ot kalitesinin belirlenmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 4(3): 218-231.