Covid-19 Sürecinde Tüketicilerin Tarım ve Gıda Ürünü Tercihleri: Samsun İli Örneği, Türkiye

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 72 - 78, 28.02.2022

Osman Kılıç Gamze Aydın Eryılmaz

https://doi.org/10.19159/tutad.1053386

Cited By: 3

Öz

Çin’de başlayıp kısa zamanda dünyadaki bütün ülkeleri etkisine alan Covid-19, insanlar arasında hızla yayılmış ve ciddi oranda can kayıplarına neden olmuştur. Bu küresel salgın sadece insan sağlığı üzerinde etkili olmamış, aynı zamanda ekonomik ve sosyal açıdan yeni bir dünya düzenini beraberinde getirmiştir. Türkiye’de sağlık sektörü başta olmak üzere, tarım ve sanayi sektörlerinde de salgının etkisi zamanla kritik boyutlara ulaşmıştır. Bu araştırmanın amacı, Covid-19 öncesi ve sürecinde tarım ve gıda ürünlerine yönelik tüketici tercihlerinin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesidir. Araştırmanın materyalini, Samsun ili kentsel alanda ikamet eden 384 tüketiciden elde edilen veriler oluşturmaktadır. Araştırma sonuçları salgın sürecinde; son kullanma tarihi, fiyat, marka, üretim tarihi ve firma adı gibi tarım ve gıda ürünleriyle ilgili en fazla dikkat edilen kriterlerde sıralamanın salgın öncesine göre değişmediğini, ancak kriterlerin önem derecelerinin arttığını göstermektedir. Araştırma sonuçlarına göre, salgın öncesine kıyasla en fazla tüketim artışı % 57.1 ile sarımsakta olup, bunu bulgur (% 45.8) ve havuç (% 42.3) takip etmektedir. Salgın sürecinde de tarım ve gıda ürünleri satın almada en etkili faktörlerin, ürünlerdeki fiyat indirimlerinin (% 49.7) ve satın alınan ürünle ilgili deneyimin (% 28.1) olduğu tespit edilmiştir. Tarım ve gıda ürünü satın alırken en fazla ürünlerdeki fiyat indirimlerin dikkate alınması, salgın sürecinde de tüketiciler açısından ekonomik kaygıların hala belirleyici bir kriter olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, salgın, tüketici davranışı, tarım ve gıda ürünü

Agricultural and Food Product Preferences of Consumers during the Covid-19 Period: The Case of Samsun Province, Turkey

Öz

Covid-19, which started in China and affected all countries in the world in a short time, spread rapidly among people and caused serious losses of lives. This global pandemic has not only been effective on human health but has also brought a new economic and social order to the world. In Turkey, the impact of the pandemic reached critical dimensions in time, especially in the health sector, as well as in the agriculture and industry sectors. The purpose of this research is to comparatively evaluate consumer preferences for agricultural and food products during and before the Covid-19 period. The material of the research consists of the data obtained from 384 consumers residing in the urban area of Samsun. The results of the research showed that the ranking of the most important criteria related to agricultural and food products such as expiration date, price, brand, production date, and company name during the pandemic did not change compared to the pre-epidemic period, but the importance of the criteria increased. According to the results of the research, the highest consumption increase was in garlic with 57.1% compared to the pre-pandemic period, followed by bulgur (45.8%) and carrots (42.3%). It has been determined that the most effective factors in purchasing agricultural and food products during the pandemic period are price reductions (49.7%) and experience with the purchased product (28.1%). The fact that price reductions are taken into account when purchasing agricultural and food products show that economic concerns are still a determining criterion for consumers during the pandemic period.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, pandemic, consumer behavior, agriculture and food product

Kaynakça

• Anonim, 2021. COVID-19 Bilgilendirme Platformu. Sağlık Bakanlığı, (https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.html), (Erişim tarihi: 01.12. 2021).
• Aytop, Y., Dağ, M.M., Çetinkaya, S., 2021. Covid-19 sürecinde tüketicilerin gıda güvenliği algısı. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 8(4): 1084-1093.
• Baltacı, A., Akaydın, H., 2020. Covid-19 pandemi sürecinin tüketicilerin gıda ürünlerini satın alma davranışları üzerindeki etkisi: Bir literatür taraması. Yüksek İhtisas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1: 57-64.
• Barlett, J.E, Kotrlik, J.W., Higgins, C.C., 2001. Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 19(1): 43-50.
• Biçen, C., Elver, Ö., Erdem, E., Kaya, C., Karataş, A., Dilek, M., Akpolat, T., 2012. Hipertansiyon hastalarında bitkisel ürün kullanımı. Journal of Experimental and Clinical Medicine, 29(2): 109-112.
• Cömert, M., Yeşilyurt, B., 2021. Covid-19 salgınının tüketici davranışları üzerinde neden olduğu değişikliklerin yiyecek içecek işletmelerine etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(3): 1622-1638.
• Danışmaz, A.T., 2020. Covid-19 Salgınının tüketicilerin online alışveriş tercihine etkisi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9(2): 83-90.
• Dilber, A., Dilber, F., 2020. Koronavirüs (Covid-19) salgınının bireylerin beslenme alışkanlıkları üzerindeki etkisi: Karaman ili örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3): 2144-2162.
• Dündar, A., Argun, M.Ş., 2021. Covid-19 pandemisinin gıda güvenliği konusunda tüketici tutum ve davranışlarında yaptığı değişikliklerin belirlenmesi: Bitlis Eren Üniversitesi örneği. Food and Health, 8(1): 1-11.
• Güreşçi, M., 2020. Covid-19 salgınında Türkiye’de kriz yönetimi iletişimi: TC Sağlık Bakanlığı. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5): 53-65.
• Güven, H., 2020. Covid-19 pandemik krizi sürecinde e-ticarette meydana gelen değişimler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5): 251-268.
• Hacıalioğlu, A., Sağlam, M., 2021. Covid-19 pandemi sürecinde tüketici davranışları ve e-ticaretteki değişimler. Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi, 3(1): 16-29.
• İnce, M., Kadıoğlu, C.T., 2020. Tüketicilerin Covid-19 (Korona) virüsüyle artan stoklama isteğinin online satın alma davranışına etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(29): 1875-1906.
• İri, R., 2021. Covid-19 Pandemi sürecinin Niğde ve yöresindeki tüketicilerin internet üzerinden satın alma davranışlarına etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(37): 570-602.
• Kaynak, İ., 2020. Koronavirüs (Covid-19) algısının online alışverişe etkisi. Turkish Studies, 15(4): 633-645.
• Keskin, S., 2020. Covid-19 salgını sürecinde kısıtlamaların ve endişelerin tüketici davranışına etkileri. Ahi Evran Akademi, 1(2): 69-82.
• Kocaman, E.M., Kocaman, M., Teyin, G., 2021. Covid-19 salgını döneminde yiyecek içecek sektöründe e-ticaret uygulamaları ve bir model önermesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(2): 1286-1301.
• Küçükcankurtaran, S., Özdoğan, Y., 2021. Koronavirüs hastalığının yetişkinlerin beslenme ve fiziksel aktivite durumuna etkisi; covid-19 ve beslenme. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(3): 318-324.
• Macit, M.S., 2020. Covid-19 salgını sonrası yetişkin bireylerin beslenme alışkanlıklarındaki değişikliklerin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(3): 277-288.
• Okat, Ç., Özer, S., Çakır, M.U., 2021. Koronavirüs Günlerinde X ve Y Kuşaklarının Gıda Tüketimlerinin İncelenmesi. Daha İyi Bir Dünya İçin Turizm. USF M3 Center Publishing, USA.
• Özay, M.A., 2021. Covid-19 etkisiyle tüketicilerin online satın alma davranışlarında yaşanan değişimlerin incelenmesi. Ekonomi, İşletme ve Yönetim Dergisi, 5(1): 1-25.
• Özer, S., Okat, Ç., 2021. Yeni koronavirüs (Covid-19) günlerinde bireylerin yeme tutumlarının incelenmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1): 84-102.
• Tekeoğlu, A.N.T., Yüksek, T., 2021. Covid-19 pandemisinde tüketici davranışları ve çevrimiçi gıda satın alma tercihlerinin incelenmesi. TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 13(51): 349-358.
• Tekin, İ.Ç., 2020. Pandemi sürecinde değişen tüketici davranışları. Business & Management Studies: An International Journal, 8(2): 2331-2347.
• Temizkan, V., Güven, E.Ö., Yılmazer, A., Andsoy, C., 2020. Covid-19 ile gerçekleşen tüketici davranışları ve eğilimlerine yönelik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(78): 1311-1327.
• Tolun, B.Ç., Bulut, N., 2021. Covid-19 pandemi sürecinde tüketicilerin gıda ürünleri satın alma davranışları üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 45: 15-31.
• Ünal, E., Özdemir, A., Kaçan, C.Y., 2020. Covid-19 pandemisinin hemşirelik öğrencilerinin beslenme ve hijyen alışkanlıklarına etkisi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 46(3): 305-311.