Kamu Diplomasisi ve Siyasi Propoganda: Kavramsal Bir Tartışma

Yıl 2023, , 66 - 77, 30.04.2023

Haluk Karadağ

https://doi.org/10.52792/tws.1277477

Öz

1965 yılında Tufts Üniversitesi Dekanı Edmund Gullion tarafından isimlendirilen “kamu diplomasisi” 20. Yüzyıl siyasi tarihinde önemli bir pay sahibi olmuştur. Bahis konusu kavram özellikle Soğuk Savaş döneminde Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) arasında cereyan eden rekabette kullanılan bir dış politika tekniği olarak ortaya çıkmıştır. Yumuşak güç kavramını literatüre kazandıran Joseph S. Nye’ın 2004 yılında yayımladığı “Dünya Siyasetinde Başarının Rolü: Yumuşak Güç” adlı eserinde yer verdiği ve çok kısa olarak akılların ve gönüllerin fethedilmesi şeklinde ifade edilebilen kamu diplomasisi kavramı ise söz konusu ilgiyi giderek artırarak kavramın Uluslararası İlişkiler disiplininde daha fazla zikredilmesine yol açmıştır. Genel olarak insan faaliyetlerini manipülasyon yoluyla etkileme tekniği şeklinde ifade edilebilen propaganda kavramı hakkında da yazılmış epey miktarda eser mevcuttur. Bununla birlikte, II. Dünya Savaşı sürecinde Hitler Almanya’sının propaganda bakanlığı ihdas etmesiyle birlikte kurumsallaşmada zirve yaparak uygulamaya soktuğu yöntemlerle bahse konu literatürün zenginleşmesine katkı sağladığı bir vakıadır. Fakat günümüzde henüz görece yeni ortaya çıkan kamu diplomasisi kavramı zaman zaman Uluslararası İlişkiler disiplini çalışanları tarafından propaganda kavramsallaştırması ile bir birine karıştırılır hale gelmiştir. Bu makale, söz konusu kavramları hem etimolojik, hem de tarihsel bağlamları içerisinde karşılaştırmak suretiyle analiz ederek benzerliklerini ve farklı taraflarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Böylece her iki kavramın doğru biçimde kullanılmasını sağlayarak ortaya çıkan anlamsal karmaşıklıkların önüne geçmeyi hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Propaganda, kamu diplomasisi, yumuşak güç, psikolojik harp

Kaynakça

• “Guide to the Edmund A. Gullion Personal Papers (#354)”, John F. Kennedy Presidential Library and Museum, Son güncelleme 25 Mart 2023, https://www.jfklibrary.org/asset-viewer/archives/EAGPP
• Ana Britannica, 15. Baskı, XVIII. Cilt, (İstanbul: Ana Yayıncılık, 2004).
• Anadolu Ajansı, “Uluslararası yardım ekiplerinin deprem bölgelerindeki faaliyetleri sürüyor”, Son güncelleme 3 Nisan 2023. https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/uluslararasi-yardim-ekiplerinin-deprem-bolgelerindeki-faaliyetleri-suruyor/2813414
• Aron, Raymond. Peace and War: A Theory of International Relations, (News Brunswick: Transaction Publishers, 2003).
• Barkan, Ömer Lütfü. “İstila Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zaviyeler”, Vakıflar Dergisi, 2. Sayı, (1942), 279-304.
• Bernays, Edward L. Propaganda, (New York: Horace Liveright, 1928).
• Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, XVIII. Cilt, (İstanbul: Milliyet Gazetecilik A.Ş., 1986).
• Cull, Nicholas J. Culbert David ve Welch, David. Propaganda and Mass Persuasion: A Historical Encyclopedia, 1500 to the Present, California: ABC-CLIO Inc., 2003.
• Develioğlu, Ferit. Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara: Doğuş Matbaası, 1970.
• Domenach, J.M. Siyasi Propaganda, çev.Cevdet Perin, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1961.
• Gray Truda ve Martin, Brian. “Backfires: White, Black and Grey”, Journal of Information Warfare, Vol. 7/I, (2007), 7-16.
• Gustave Le Bon, Kitleler Psikolojisi, İstanbul: Hayat Matbaası, 2009.
• Harold D. Laswell, “Propaganda”, Propaganda, ed.Robert Jackall, Londra: MacMillan Yayınları, 1995.
• House of Commons Foreign Affairs Committee (FCO), “FCO Public Diplomacy: The Olympic and Paralympic Games 2012”, son güncelleme 2 Nisan 2023. https://publications.parliament.uk/pa/cm201011/cmselect/cmfaff/581/581.pdf
• İnalcık, Halil. Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi: 1300-1600, I.Cilt, çev. Halil Berktay, (İstanbul: Eren Yayıncılık, 2000).
• John F. Kennedy Presidential Library and Museum, “Guide to the Edmund A. Gullion Personal Papers (#354)”erişim 25 Mart 2023, https://www.jfklibrary.org/asset-viewer/archives/EAGPP
• Karadağ, Haluk. “Forcing the Common Good: The Significance of Public Diplomacy in Military Affairs”, Armed Forces & Society, 43/I, (2017): 72-91.
• Karadağ, Haluk. Uluslararası İlişkilerde Yeni Bir Boyut Kamu Diplomasisi, Ankara: Nobel Yayıncılık, 2022.
• Krause, Peter ve Van Evera, Stephen. “Public Diplomacy: Ideas For The War of Ideas”, Middle East Policy, Vol. XVI/3, (2009): 106-134.
• Lippmann, Walter. Public Opinion, New York: Macmillan, 1922.
• Mattelart, Armand. İletişimin Dünyasallaşması, İstanbul: İletişim Yayınları, 2001.
• Meydan Larousse, XVI. cilt, Sabah Gazetecilik A.Ş.
• Meydan Larousse Büyük Lügat ve Ansiklopedi, VI. Cilt, İstanbul: Meydan Yayınevi, 1979.
• Nye, Joseph S., Soft Power: The Means to Success in World Politics, New York: Public Affairs, 2004.
• Roberts, Jeremy ve Goebbles, Joseph: Nazi Propaganda Minister, New York: The Rosen Publishing, 2000.
• The Nobel Prize, “Nomination and Selection of Nobel Prize Laureates”, son güncelleme 3 Nisan 2023, https://www.nobelprize.org/nomination/
• Temel Britannica, XIV. Cilt, İstanbul: Ana Yayıncılık A.Ş., 1993.
• Thucydides, Peloponnesos’lularla Atina’lıların Savaşı, 1. Kitap, çev. Halil Demircioğlu, Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayımları, 1972.
• Yeğin Abdullah, Badıllı Abdülkadir, Hekimoğlu İsmail ve Çalım İlham. Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Büyük Lûgat, İstanbul: Türdav Yayınları, 1993.