Öğretim Elemanlarının Teknoloji Öz Yeterlik Düzeylerine Göre Teknoloji ve Uzaktan Öğretim İhtiyaçlarının Belirlenmesi

Yıl 2023, , 279 - 291, 20.09.2023

Gizem Baran , Elif Taşlıbeyaz , Murat Tolga Kayalar

https://doi.org/10.32329/uad.1264747

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma öğretim elemanlarının Teknoloji Öz Yeterlik düzeylerine göre ihtiyaç duydukları dijital ve uzaktan eğitim konuları ile ilgili verilecek olan eğitimlerin belirlenmesine odaklanmıştır. Bunun için öncelikle öğretim elemanlarının teknoloji öz yeterlik düzeyleri tespit edilmiştir. Bu düzeye göre öğretim elemanlarının dijital ve uzaktan eğitim okuryazarı olmaları için gerekli ihtiyaçları incelenmiştir. Daha sonra onlara verilecek eğitimler belirlenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın katılım grubunu Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi’nde 16 farklı fakültede görev yapmakta olan 243 öğretim elemanı oluşturmuştur. Araştırma süresince öğretim elemanlarına veri toplama aracı olarak Türkçeye uyarlanmış ve geçerlik, güvenirlik çalışmaları yapılmış olan “Teknoloji Öz-Yeterlik Ölçeği (Technology Proficiency Self Assessment Scale)” uygulanmış ve hangi dijital ve uzaktan eğitim eğitimlerini tercih ettikleri sorulmuştur. Çalışmanın sonunda ise öğretim elemanları, açık ders materyallerinin kullanımı, paylaşımı ve etkili canlı ders süreçleri üzerine yoğunlaşmışlardır. Ayrıca ölçek puanı yüksek olan akademisyenler, senkron/asenkron ders sürecinde etkileşimli ve kaliteli bir öğretim ortamı oluşturabilecekleri eğitimleri tercih etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji Öz Yeterliliği, Dijital Okuryazarlık, Uzaktan Eğitim

Determination of Technology and Distance Learning Needs of Academicians According to The Technology Self-Efficiency

Öz

This study aims to determine the current situation of academic staff by assessing their levels of technology self-efficacy. Additionally, the study seeks to identify the needs required for faculty members to become digitally and distance education literate based on their proficiency levels, and subsequently design training programs within the university accordingly. The participant group of the study consists of 243 faculty members from 16 different faculties at Erzincan Binali Yildirim University. The research utilized the “Technology Proficiency Self-Assessment Scale,” which was adapted to Turkish and underwent validity and reliability studies, as the data collection tool administered to the teaching staff. The research process was completed over a period of three months. A survey model, one of the quantitative research methods, was employed in this study. The findings reveal that faculty members prioritize the use of technologies and digital media, as well as the utilization and sharing of open course materials, to meet their needs in becoming digitally and distance education literate. Moreover, it is noteworthy that instructors, particularly those with high scale scores, show a preference for training programs focused on enhancing their basic internet skills and proficiency in conducting synchronous/asynchronous courses, with the aim of creating a more interactive and high-quality teaching environment.

Anahtar Kelimeler

Technology Self-Efficacy, Digital Literacy, Distance Education Literacy, Distance Education

Kaynakça

• Abbasy, M. B. & Quesada, E. V. (2017). Predictable influence of IoT (Internet of Things) in the higher education. International Journal of Information and Education Technology, 7(12), 914-920. https://doi.org/10.18178/ijiet.2017.7.12.995
• Adıgüzel, O., Batur, H. Z., & Ekşili, N. (2014). Kuşakların Değişen Yüzü ve y Kuşağı İle Ortaya Çıkan Yeni Çalışma Tarzı: Mobil Yakalılar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19), 165-182.
• Akkoyunlu, B. & Kurbanoğlu, S. (2002). Öğretmen adaylarına uygulanan bilgi okuryazarlığı programının etkililiği ve bilgi okuryazarlığı becerileri ile bilgisayar öz-yeterlik algısı arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 98-105. http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/handle/11655/10489
• Altbach, P. G., Reisberg, L. & Rumbley, L. E. (2009). Trends in global higher education: Tracking an academic revolution. The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. http://atepie.cep.edu.rs/public/Altbach,_Reisberg,_Rumbley_Tracking_an_Academic_Revolution,_UNESCO_2009.pdf
• Altunbay, M. & Bıçak, N. (2018). Türkçe eğitimi derslerinde “z kuşağı” bireylerine uygun teknoloji tabanlı uygulamaların kullanımı. Zeitschrift für die Welt der Türken (ZfWT), 10(1), 127-142. http://www.dieweltdertuerken.org/index.php/ZfWT/article/viewArticle/1015
• Astuti, Y. D. (2021). Digital Literacy Competence Of Indonesian Lecturers On Analysis Hoax In Social Media. Library Philosophy and Practice (e-journal), 5234. Retrieved from https://digitalcommons.unl.edu/libphilprac/5234
• Ayhün, S. E. (2013). Kuşaklar arasındaki farklılıklar ve örgütsel yansımaları. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 93-112. https://dergipark.org.tr/en/pub/eyad/issue/57423/813902
• Bakhov, I., Opolska, N., Bogus, M., Anishchenko, V., & Biryukova, Y. (2021). Emergency distance education in the conditions of COVID-19 pandemic: experience of Ukrainian universities. Education Sciences, 11(7), 364.
• Balyer, A. & Öz, Ö. (2018). Academıcians’ views on digital transformation in education. International Online Journal of Education and Teaching (IOJET), 5(4), 809-830. http://iojet.org/index.php/IOJET/article/view/441/295.
• Başıbüyük, B. (2015). Erzincan Üniversitesi öğretim elemanlarının teknolojik pedagojik alan bilgisi öz yeterlilik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi, Türkiye.
• Biesta, G. (2017). Karma Yöntemler [Mixed Methods]. In J. Arthur, M. Waring, R. Coe, & L. V. Hedges (Eds.), Eğitimde Araştırma Yöntemleri ve Metodolojileri [Research Methods and Methodologies in Education] (Çev. E. Büyüköksüz) (pp. 241-249). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bingimlas, K. A. (2009). Barriers to the successful integration of ICT in teaching and learning environments: A review of the literature. Eurasia Journal of Mathematics, science and technology education, 5(3), 235-245 https://doi.org/10.12973/ejmste/75275
• Bond, M., Marín, V. I., Dolch, C., Bedenlier, S., & Zawacki-Richter, O. (2018). Digital transformation in German higher education: student and teacher perceptions and usage of digital media. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 15(48), 1-20. https://doi.org/10.1186/s41239-018-0130-1
• Bozkurt, A. (2015). Kitlesel açık çevrimiçi dersler (Massive Open Online Courses - MOOCs) ve sayısal bilgi çağında yaşam boyu öğrenme fırsatı, Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 56-81. https://dergipark.org.tr/en/pub/auad/issue/3030/42090
• Brinkerhoff, J. (2006). Effects of a long-duration, professional development academy on technology skills, computer self-efficacy, and technology integration beliefs and practices. Journal of research on technology in education, 39(1), 22-43.
• Brown, C. & Czerniewicz, L. (2010). Debunking the ‘digital native’: beyond digital apartheid, towards digital democracy. Centre for Educational Technology, 26(1), 357–369, https://doi.org/10.1111/j.1365-2729.2010.00369.x.
• Bryant, P. (2012). The modern university in the digital age. Education Development Unit, Greenwich University, London, UK, 5-21. http://eprints.lse.ac.uk/56219/
• Creswell, J. W. (2017). Karma Yöntem Araştırmalarına Giriş (Çeviri Ed.: M. Sözbilir). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Creswell, J. W. & Plano Clark, V. L. (2015). Karma Yöntem Araştırmaları, Tasarımı ve Yürütülmesi (Çeviri Ed.: Y. Dede ve S. B. Demir). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çakır, R., & Akıncan, E. (2021). Uzaktan Eğitim Sürecinde Görev Alan Öğretim Elemanlarının Performanslarını Arttırmaya Yönelik Görüş ve Öneriler. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 7(2), 134-165.
• Çetin, C. & Karalar, S. (2016). X, Y ve Z kuşağı öğrencilerin çok yönlü ve sınırsız kariyer algıları üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 157-19. https://dergipark.org.tr/en/pub/comuybd/issue/43613/534079
• Dağhan, G., Kibar Nuhoğlu, P., Çetin, N.M., Telli, E. & Akkoyunlu, B. (2017). Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının bakış açısından 21.yüzyıl öğrenen ve öğretmen özellikleri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(2), 215-235. https://doi.org/10.17943/etku.305062
• Deperlioğlu, Ö., & Yıldırım, R. (2009). Mesleki eğitimin uzaktan eğitim ile desteklenmesi ve örnek uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 9(1), 61-70.
• Durak, H. & Seferoğlu, S. (2016). Türkiye’de sosyal medya okuryazarlığı ve sosyal ağ kullanım örüntülerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(46), 526-526.
• Elkatmış, M. (2014). Sınıf öğretmenlerinin eğitsel amaçlı internet kullanım öz yeterlikleri. Milli Eğitim, 43(203), 193-204. https://doi.org/10.21666/muefd.846281
• Faizi, R., El Afia, A., & Chiheb, R. (2013). Exploring the potential benefits of using social media in education. International Journal of Engineering Pedagogy (iJEP), 3(4), 50-53.
• Fischer, G. (2000). Lifelong learning—more than training. Journal of Interactive Learning Research, 11(3), 265-294.
• Fisher, K. & Newton, C. (2014). Transforming the twenty-first-century campus to enhance the net-generation student learning experience: using evidence-based design to determine what works and why in virtual/physical teaching spaces. Higher Education Research & Development, 33(5), 903–920. https://doi.org/10.1080/07294360.2014.890566
• Gardner, C., & Amoroso, D. L. (2004). Development of an instrument to measure the acceptance of Internet technology by consumers. In Proceedings of the 37th Annual Hawaii International Conference on System Sciences (pp. 10 pp.-). Big Island, HI, USA. https://doi.org/10.1109/HICSS.2004.1265623
• Gençtürk, E., Gökçek, T. & Güneş, G. (2010). Reliability and validity study of the technology proficiency self-assessment scale. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(1), 2863–2867. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.03.429
• Gerasimova, V. G., Melamud, M. R., Tutaeva, D. R., Romanova, Y. D., & Zhenova, N. A. (2018). The adoption of e-learning technology at the faculty of distance learning of plekhanov russian university of economics. Journal of Social Studies Education Research, 9(2), 172-188.
• Gökmen, Ö. F., Duman, İ., & Horzum, MB (2016). Uzaktan eğitimde kuramlar, değişimler ve yeni geçişler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 2(3), 29-51.
• Güleç, İ., Çelik, S. & Demirhan, B. (2012). Yaşam boyu öğrenme nedir? Kavram ve kapsamı üzerine bir değerlendirme. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 34-48. https://dergipark.org.tr/en/pub/suje/article/219952
• Güler, Ç. & Sayın, E.E. (2017). EBA platformundaki ders materyallerinin eğitsel yazılım değerlendirme ölçütlerine göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 657-678. https://dergipark.org.tr/en/pub/kefad/issue/59268/851466
• Gümüşoğlu, E. K. (2017). Yükseköğretimde dijital dönüşüm. Açık öğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(4), 30-42. https://dergipark.org.tr/en/pub/auad/issue/34247/378482
• Güneş, E. P. U. (2016). Toplumsal değişim, teknoloji ve eğitim ilişkisinde sosyal ağların yeri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 2(2), 191-206.
• Gürol, M., & Sevindik, T. (2004). Uzaktan eğitimin teknoloji boyutu. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 308-314. Halimi, K., Seridi-Bouchelaghem, H., & Faron-Zucker, C. (2014). An enhanced personal learning environment using social semantic web technologies. Interactive Learning Environments, 22(2), 165-187. https://doi.org/10.1080/10494820.2013.788032
• İnci, M. A., Akpınar, Ü. & Kandır, A. (2017). Dijital Kültür ve Eğitim. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 493-522. https://dergipark.org.tr/en/pub/gefad/issue/30949/310728
• Jones, C., Ramanau, R., Cross, S. & Healing, G. (2010). Net generation or digital natives: Is there a distinct new generation entering university?. Computers & Education, 54(1), 722–732. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2009.09.022
• Kagima, L. K., & Hausafus, C. O. (2000). Integration of electronic communication in higher education: Contributions of faculty computer self-efficacy. The Internet and Higher Education, 2(4), 221-235. https://doi.org/10.1016/S1096-7516(00)00027-0
• Karaağaçlı, M. (2008). Internet teknolojileri destekli uzaktan eğitimde sosyal kazanımlar gereksinimi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 1(2), 61-73.
• Karaman, S., Kurşun, E. (2020). Uzaktan eğitimde canlı ders uygulama ilkeleri ve örnekleri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi (12. Basım), Ankara: Nobel Yayınları.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Karatepe, F., Küçükgençay, N., & Peker, B. (2020). Öğretmen adayları senkron uzaktan eğitime nasıl bakıyor? Bir anket çalışması. Journal of social and humanities sciences research, 7(53), 1262-1274. https://doi.org/10.26450/jshsr.1868
• Kavalcı, K. & Ünal, S. (2016). Y ve Z kuşaklarının öğrenme stilleri ve tüketici karar verme tarzları açısından karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 1033-1050. https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunisosbil/issue/26967/283442
• Kelly, M. G., & McAnear, A. (2002). National Educational Technology Standards for Teachers: Preparing Teachers To Use Technology. International Society for Technology in Education (ISTE).
• Keskin, M., & Derya, Ö. (2020). COVID-19 sürecinde öğrencilerin web tabanlı uzaktan eğitime yönelik geri bildirimlerinin değerlendirilmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59-67.
• Kirschner, P. A., & De Bruyckere, P. (2017). The myths of the digital native and the multitasker. Teaching and Teacher Education, 67(1), 135-142.
• Livingstone, S. (2014). Developing social media literacy: How children learn to interpret risky opportunities on social network sites. Communications, 39(3), 283-303.
• Margaryan, A., Littlejohn, A. & Vojt, G. (2011). Are digital natives a myth or reality? University students’ use of digital technologies. Computers & Education, 56(2), 429-440. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2010.09.004
• Mücevher, M. H., & Erdem, R. (2018). X kuşağı akademisyenler ile y kuşağı öğrencilerin birbirlerine karşı algıları. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9(22), 60-74.
• Olson, K. E., O’Brien, M. A., Rogers, W. A., & Charness, N. (2011). Diffusion of technology: frequency of use for younger and older adults. Ageing international, 36(1), 123-145.
• Öz, R. (2021). Investigating University Students’ Views on Distance Education at Associate Degree Level. International Education Studies, 14(8), 67-75.
• Özkul, A. E., & Girginer, N. (2002). Uzaktan eğitimde teknoloji ve etkinlik. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(3), 107-117. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sakaefd/issue/11224/134156
• Özmen, E. (2018). Sosyal medya ve modanın dijitalleşmesi arasındaki ilişkiyi tanımlamaya yönelik bir durum çalışması: y kuşağı örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 0(29), 128-150. https://doi.org/10.31123/akil.382035.
• Petrides, L., Jimes, C., Middleton‐Detzner, C., Walling, J., & Weiss, S. (2011). Open textbook adoption and use: Implications for teachers and learners. Open Learning: The Journal of Open, Distance and e-Learning, 26(1), 39-49.
• Prensky, M. (2001). Digital natives digital immigrants. On the Horizon, 9(6), 1-5. https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/10748120110424843/full/html
• Redfern, S., & Galway, N. (2002). Collaborative virtual environments to support communication and community in internet-based distance education. Journal of Information Technology Education. Research, 1, 201-211. https://doi.org/10.28945/356
• Robson, C. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Çev: Ş. Çınkır ve N. Demirkasımoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Salar, H. C. (2016). Türkiye’de üniversite öğrencilerinin ve öğretim elemanlarının açık ve uzaktan öğrenmeye hazır bulunuşlukları, (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Türkiye.
• Sánchez, R. A., Cortijo, V. & Javed, U. (2014). Students’ perceptions of Facebook for academic purposes, Computers & Education, 70(1), 138-149. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2013.08.012.
• Sarsar, F., Başbay, M., & Başbay, A. (2015). Öğrenme-öğretme sürecinde sosyal medya kullanımı. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 11(2), 419-431.
• Shen, D., Cho, M. H., Tsai, C. L. & Marra, R. (2013). Unpacking online learning experiences: Online learning self-efficacy and learning satisfaction. The Internet and Higher Education, 19, 10-17. https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2013.04.001
• Starkey, L. (2012). Teaching and learning in the Digital Age. Routledge Taylor & Francis Group. https://www.routledge.com/Teaching-and-Learning-in-the-Digital-Age/Starkey/p/book/9780415663632
• Şerife, A. K., Gökdaş, İ., Öksüz, C., & Torun, F. (2021). Uzaktan eğitimde eğiticilerin eğitimi: Uzaktan eğitime yönelik öz yeterlik ve yarar algısına etkisi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 7(1), 24-44.
• Taşlıbeyaz, E. (2019). Z kuşağı ile ilgili araştırma eğilimlerinin ve eğitime katkıları. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 715-729. https://doi.org/10.16953/deusosbil.456533
• Thompson, P. (2013). The digital natives as learners: Technology use patterns and approaches to learning. Computers & Education, 65(1), 12-33. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2012.12.022
• Toplu, M., & Gökçearslan, Ş. (2012). E-öğrenmenin gelişimi ve internetin eğitim yansımaları: Gazi Üniversitesi örneği. Türk Kütüphaneciliği, 26(3), 501-535. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tk/issue/48846/622307
• Yıldırım, A., & Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.