BIST KATILIM SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİ İMALAT SEKTÖRÜ ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSININ ENTROPİ AĞIRLIKLI TOPSIS VE PES YÖNTEMLERİYLE İNCELENMESİ

Yıl 2023, , 112 - 135, 31.12.2023

Fatih Güçlü , Furkan Göktaş

https://doi.org/10.52736/ubeyad.1394258

Öz

Bu çalışmada BIST Katılım Sürdürülebilirlik Endeksinde listelenen ve imalat sektöründe faaliyet gösteren on bir firmanın finansal performansı, 2022 yıl sonu finansal tabloları kullanılarak analiz edilmiştir. Analizlerde TOPSIS ve Göktaş ve Güçlü (Baskıda) tarafından önerilen Olabilirlik Değerlendirme Sistemi (PES) yöntemleri kullanılmıştır. Kriter ağırlıkları entropi ile belirlenmiştir. Çalışmanın sonuçlarına bakıldığında her iki yönteme göre de finansal performansı en yüksek ilk dört şirket AKSA (1), TUPRS (2), SUNTK (3) ve AKCNS (4) iken, en düşük performansa sahip şirketler KARSN (9), VESBE (10) ve VESTL (11) şeklinde sıralanmıştır. Yöntemlerin sonuçları 5 ile 8’inci sıradaki şirketler için farklılık göstermiş, TOPSIS yönteminde sıralama EREGL (5), ISDMR (6), KRDMD (7), PNSUT (8) şeklindeyken, PES yönteminde ISDMR (5), EREGL (6), PNSUT (7), KRDMD (8) olarak bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

İSLAMİ FİNANS, SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK, KATILIM ENDESKİ, SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİ, FİNANSAL PERFORMANS, İMALAT SEKTÖRÜ, TOPSIS, ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME

Kaynakça

• Akbulut, R. ve Rençber, Ö. F. (2015). BİST’te İmalat Sektöründeki İşletmelerin Finansal Performansları Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (65), 117-136. doi:10.25095/mufad.396520
• Ali, Md. Y., Sultan, A. ve Khan, A. F. M. K. (2016). Comparison of Fuzzy Multiplication Operation on Triangular Fuzzy Number. IOSR Journal of Mathematics, 12(4), 35-41. doi:10.9790/5728-1204013541
• Andreica, M. E., Dobre, I., Andreica, M. I. ve Resteanu, C. (2010). A New Portfolio Selection Method Based on Interval Data. Studies in Informatics and Control, 19(3), 253-262. doi:10.24846/v19i3y201005
• BIST. (2023). Sürdürülebilirlik Endeksleri. Borsa İstanbul. 20 Ekim 2023 tarihinde https://www.borsaistanbul.com/tr/sayfa/165/bist-surdurulebilirlik-endeksleri adresinden erişildi.
• Brescia, V., Sa’ad, A. A., Alhabshi, S. M. B. S. J., Hassan, R. B. ve Lanzalonga, F. (2021). Exploring sustainability from the Islamic finance perspective. European Journal of Islamic Finance, (19), 45-53. doi:10.13135/2421-2172/6107
• Chakraborty, S. (2022). TOPSIS and Modified TOPSIS: A comparative analysis. Decision Analytics Journal, 2, 100021. doi:10.1016/j.dajour.2021.100021
• Dubois, D. (2006). Possibility theory and statistical reasoning. Computational Statistics & Data Analysis, 51(1), 47-69. doi:10.1016/j.csda.2006.04.015
• Franzoni, S. ve Ait Allali, A. (2018). Principles of Islamic Finance and Principles of Corporate Social Responsibility: What Convergence? Sustainability, 10(3), 637. doi:10.3390/su10030637
• Galletta, S. ve Mazzù, S. (2023). ESG controversies and bank risk taking. Business Strategy and the Environment, 32(1), 274-288. doi:10.1002/bse.3129
• Göktaş, F. ve Güçlü, F. (2024). Yeni bir çok kriterli karar verme yaklaşımı “olabilirlik değerlendirme sistemi”: Katılım fonları üzerine bir uygulama. Black Sea Journal of Engineering and Science, 7(1). doi:10.34248/bsengineering.1341340
• Güçlü, F. (2019). The Rise of Environmental Consciousness in Islamic Finance: Green Sukuk. C. Aydin ve B. Darici (Ed.), Handbook of Energy and Environment Policy içinde (ss. 245-259). Berlin: Peter Lang. doi:10.3726/b16350
• Güçlü, F. (2022). İslami Duyarlılık Portföy Performansını Etkiler Mi? İslami Hisse Senedi Yatırımlarına Farklı Bir Bakış Açısı. TESAM Akademi Dergisi, 9(1), 105-128. doi:10.30626/tesamakademi.1022807
• Karami, A. ve Johansson, R. (2014). Utilization of multi attribute decision making techniques to integrate automatic and manual ranking of options. Journal of Information Science and Engineering, 30(2), 519-534.
• Kılıçarslan, A. (2022). Borsa İstanbul Katılım Sürdürülebilirlik Endeksi Şirketlerine Yönelik Finansal Performans Analizi. Y. Akay (Ed.), İktisadi ve İdari Bilimler: Araştırma, Metodoloji ve Değerlendirme içinde (ss. 1-28). Lyon: Livre de Lyon.
• Lam, W. S., Lam, W. H. ve Jaaman, S. H. (2021). Portfolio Optimization with a Mean–Absolute Deviation–Entropy Multi-Objective Model. Entropy, 23(10), 1266. doi:10.3390/e23101266
• Li, H., Cao, Y. ve Su, L. (2022). Pythagorean fuzzy multi-criteria decision-making approach based on Spearman rank correlation coefficient. Soft Computing, 26(6), 3001-3012. doi:10.1007/s00500-021-06615-2
• LSEG. (2023a). The history of LSEG. London Stock Exchange Group. 10 Eylül 2023 tarihinde https://www.lseg.com/en/about-us/history adresinden erişildi.
• LSEG. (2023b). Environmental, social and governance scores from LSEG. LSEG Data & Analytics. 13 Eylül 2023 tarihinde https://www.lseg.com/content/dam/data-analytics/en_us/documents/methodology/lseg-esg-scores-methodology.pdf adresinden erişildi.
• Meydan, C., Yıldırım, B. F. ve Senger, Ö. (2016). BIST’te İşlem Gören Gıda İşletmelerinin Finansal Performanslarının Gri İlişkisel Analiz Yöntemi Kullanılarak Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (69), 147-171. doi:10.25095/mufad.396668
• Morea, D. ve Poggi, L. A. (2016). Islamic finance and renewable energy: An innovative model for the sustainability of investments. 2016 AEIT International Annual Conference (AEIT) içinde (ss. 1-7). 2016 AEIT International Annual Conference (AEIT), sunulmuş bildiri, Capri, Italy: IEEE. doi:10.23919/AEIT.2016.7892766
• Ömürbek, N. ve Mercan, Y. (2014). İmalat Alt Sektörlerinin Finansal Performanslarının TOPSIS ve ELECTRE Yöntemleri İle Değerlendirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 237-266.
• Paltrinieri, A., Dreassi, A., Migliavacca, M. ve Piserà, S. (2020). Islamic finance development and banking ESG scores: Evidence from a cross-country analysis. Research in International Business and Finance, 51, 101100. doi:10.1016/j.ribaf.2019.101100
• Passas, I., Ragazou, K., Zafeiriou, E., Garefalakis, A. ve Zopounidis, C. (2022). ESG Controversies: A Quantitative and Qualitative Analysis for the Sociopolitical Determinants in EU Firms. Sustainability, 14(19), 12879. doi:10.3390/su141912879
• Saldanlı, A. ve Sırma, İ. (2014). TOPSİS Yönteminin Finansal Performans Göstergesi Olarak Kullanılabilirliği. Öneri Dergisi, 11(41), 185-202. doi:10.14783/od.v11i41.5000011412
• Sarea, A. M. (2020). The Impact of Islamic Finance on Sustainability Reporting: A. M. A. M. Al-Sartawi, K. Hussainey, A. Hannoon ve A. Hamdan (Ed.), Practice, Progress, and Proficiency in Sustainability içinde (ss. 262-269). IGI Global. doi:10.4018/978-1-7998-0062-0.ch017
• Souliotis, G., Alanazi, Y. ve Papadopoulos, B. (2022). Construction of Fuzzy Numbers via Cumulative Distribution Function. Mathematics, 10(18), 3350. doi:10.3390/math10183350
• Uygurtürk, H. ve Korkmaz, T. (2012). Finansal Performansın TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi İle Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2), 95-115.