İSLAMİ FİNANS ENDÜSTRİSİNDE DENETLEME, GÖZETİM VE STANDARTLAŞMA: TKBB DANIŞMA KURULU VE AAOIFI STANDARTLARI ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 27, 30.06.2022

Fatih Güçlü

https://doi.org/10.52736/ubeyad.1071231

Cited By: 1

Öz

TKBB Danışma Kurulu, kuruluş yılı olan 2018’den bu yana, Pay Senedi İhracı ve Alım Satımı, Teverruk, Murabaha ve Kefalet başlıklarında dört adet standart yayınlamıştır. Bu çalışmanın amacı, söz konusu dört standardın AAOIFI standartlarındaki karşılıklılarıyla aralarındaki ortak ve farklı yönlerin ortaya konulmasıdır. Çalışmada standartlar, içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışma sonucunda, TKBB Danışma Kurulu ve AAOIFI standartlarının özü itibariyle benzer hükümleri içerdiği, tali konularda aralarında kısmi farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. TKBB Danışma Kurulu tarafından yayınlanan standartların AAOIFI standartlarına göre konuları daha ayrıntılı olarak incelediği çalışmanın bulguları arasındadır. Hisse senetleri, kefalet ve özellikle de murabaha ile ilgili standartların çok benzeştiği, bununla birlikte teverruk işlemiyle ilgili TKKB Danışma Kurulu standardının daha katı bir tutumla konuyu ele aldığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İSLAMİ FİNANS, İSLAM FİNANS STANDARTLARI, KATILIM BANKALARI, TKBB DANIŞMA KURULU, AAOIFI

Kaynakça

• AAOIFI. (2015). Faizsiz Finans Standartları. İstanbul: TKBB Yayınları.
• AAOIFI. (2022). Standards. 1 Şubat 2022 tarihinde http://aaoifi.com/e-standards/?lang=en adresinden erişildi.
• Ahmad, E. F., Shihama, M., Mohamad Tarmizi, N. A., Jibril, S. M., Djama, S. I. ve Muneeza, A. (2017). Tawarruq as a Product for Financing within the Islamic Banking System: A Case Study of Malaysian Islamic Banking System. International Journal of Management and Applied Research, 4(1), 31–43. doi:10.18646/2056.41.17-004
• BDDK. (2019). Faizsiz Bankacılık İlke ve Standartlarına Uyuma İlişkin Tebliğ. Resmi Gazete Sayı: 30888.
• Canbaz, M. F. (2020). İslam İktisadı ve Finansında Temel Sorunlar. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 244–257. doi:10.33707/akuiibfd.727380
• Çeker, O. (2006). İslâm Hukukunda Akidler. İstanbul: A.H.İ. Yayıncılık.
• Çınar, F. (2021). Regulatory landscape and Shariah governance in Turkey. IFN 2021 Annual Guide, 144–145.
• Dinç, Y. (2016). Katılım Bankalarının Danışma Kurullarının Kurumsal Yönetim Unsuru Olarak Değerlendirilmesi. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 2(2), 83–103.
• El-Halaby, S., Aboul-Dahab, S. ve Bin Qoud, N. (2021). A systematic literature review on AAOIFI standards. Journal of Financial Reporting and Accounting, 19(2), 133–183. doi:10.1108/jfra-06-2020-0170
• Esen, A. ve Karabacak, S. (2014). National Shariah Boards: Global Applications and the Case of Turkey. Afro Eurasian Studies Journal, 3(2), 5–16.
• Eser, E. (2015). İslam Hukuku Açısından Hilenin Meşruiyeti (İslami Finans Kurumlar Örneği). İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, (25), 225–250.
• Grais, W. ve Pellegrini, M. (2006). Corporate Governance in Institutions Offering Islamic Financial Services Issues and Options. World Bank Policy Research Working Paper 4052.
• Grassa, R. (2013). Shariah supervisory system in Islamic financial institutions: New issues and challenges: a comparative analysis between Southeast Asia models and GCC models. Humanomics, 29(4), 333–348. doi:10.1108/h-01-2013-0001
• Güney, N. (2015). İslami Finansta Şer’i Yönetim Uygulamaları ve Konuyla İlgili Tartışmalara Genel Bir Bakış. Türkiye İslam İktisadı Dergisi, 2(2), 45–69.
• Halitoğlu, İ. (2021). Organize Teverruk Üzerine Bir Analiz ve TKBB Danışma Kurulu ve AAOIFI Standartlarının Mukayesesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(2), 661–695. doi:10.46353/k7auifd.997443
• Kartal, M. T. (2019). Katılım Bankacılığında Danışma Komiteleri: Faizsiz Bankacılık İlke ve Standartlarına Uyuma İlişkin Tebliğ (Tebliğ) Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası Bankacılık, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 93–108.
• Muneeza, A. ve Mustapha, Z. (2020). Practical application of Kafalah in Islamic banking in Malaysia. PSU Research Review, 4(3), 173–187. doi:10.1108/prr-01-2019-0001
• TKBB. (2020). Standart No:1 - Pay Senedi İhracı ve Alım Satımı. TKBB Danışma Kurulu Katılım Finansı Standartları.
• TKBB. (2021a). Standart No:2 - Teverruk. TKBB Danışma Kurulu Katılım Finansı Standartları.
• TKBB. (2021b). Standart No:3 - Murâbaha. TKBB Danışma Kurulu Katılım Finansı Standartları.
• TKBB. (2021c). Standart No:4 - Kefalet. TKBB Danışma Kurulu Katılım Finansı Standartları.
• TKBB Danışma Kurulu. (2021). TKBB. 10 Ocak 2022 tarihinde https://tkbbdanismakurulu.org.tr/uploads/belgeler/TKBB_DANISMA_KURULU_TR_SUNUM.pdf adresinden erişildi.
• Yanık, R. ve Erden, B. (2019). Katılım Bankalarının Faizsiz Bankacılık Prensiplerine Göre Denetimi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. International Journal of Academic Value Studies, 5(1), 186–198.
• Yılmaz, H. S. ve Şencal, H. (2022). İslam Politik Ekonomisi Açısından Merkezi Fetva Kurullarının Yapısına Dair Bir Değerlendirme. Journal of Islamic Economics, 2(1), 92–105.