TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE KREDİ BÜYÜMESİ VE SORUNLU KREDİ GELİŞİMİNİN ANALİZİ: 2012-2022 DÖNEMİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 19 - 39, 03.07.2024

Hamdullah Yuca

https://doi.org/10.52736/ubeyad.1395657

Öz

Son yıllarda çok sayıda yeni ürün çıkmasına rağmen kredi verme işlemi halen bankaların en önemli fonksiyonu olma özelliğini korumaktadır. Krediler banka finansal tablolarında ağırlıklı bir yere sahip olduğundan aktif kalitesinin bozulmaması için verilen kredilerin sorunsuz şekilde geri dönüşünün sağlanması oldukça önemlidir. Aksi takdirde oluşacak sorunlu kredi rakamı banka açısından önemli riskleri ortaya çıkartacaktır. Çalışmamızda, Türk bankacılık sektörü tarafından verilen toplam nakdi krediler ile bu krediler karşılığında oluşan sorunlu kredilerin gelişim trendinin tespiti ve karşılaştırılması amacıyla; 2012-2022 arası dönem oran analizi yöntemi ile analize konu edilmiştir. Ülkemizde 2018 yılında kur kaynaklı yaşanan finansal kriz ile 2020 yılında başlayan covid-19 pandemisinin de söz konusu kalemlere olan etkisi çalışma kapsamında incelenmiştir. 2018 yılında yaşanan kur krizi sonucunda 2018 ve 2019 yılsonlarında kredi büyümesi yavaşlarken bunun karşılığında sektörün takipteki krediler oranı yükselmiş ve 2019 yılsonunda maksimum orana çıkmıştır. Pandemi sürecinde ise kredi büyümesi devam ederken takipteki krediler oranının düşüş eğilimine girdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, hem 2018 kur krizinde hem de pandemi döneminde kredi büyümesi ve takipteki krediler oranı bakımından kamu bankalarının diğer banka gruplarına göre daha olumlu bir performans gösterdikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

BANKACILIK SEKTÖRÜ,, KREDİ,, KREDİ BÜYÜMESİ,, SORUNLU KREDİLER,, KREDİ RİSKİ

Kaynakça

• Aktaş, R. (2000). Sorunlu Kredilerde Erken Uyarı Modelleri. TBB Eğitim ve Tanıtım Grubu Seminer Notları, İstanbul.
• Babuşçu, Ş., Hazar, A., Sunal, O. ve Sezgin Alp, Ö. (2016). Bankaların Takipteki Kredilerini Varlık Yönetim Şirketlerine Satışlarının Verimliliğe Etkisi. Journal of Economics, Finance and Accounting, 3(4):345-354.
• BDDK, Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete, 22 Haziran 2016, Sayı. 29750.
• BDDK, Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeler, Aralık 2022-2021 (https://www.bddk.org.tr/Veri/EkGetir/8?ekId=131)
• BDDK, Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeler, Aralık 2022, sh.1-2.
• Berger, A. N., & De Young, R. (1997). Problem Loans and Cost Efficiency in Commercial Banks. Journal of Banking & Finance, 21(6), 849-870.
• Beybur, M., & Çetinkaya, M. (2021). Covıd-19 Pandemisinin Türk Bankacılık Sektörü Kredileri ve Tahsili Gecikmiş Alacakları Üzerindeki Etkileri. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(28), 181-210.
• Bodur, G. (2009). Problemli Kredilerin Yapılandırılması, TBB Eğitim ve Tanıtım Grubu Seminer Notları, İstanbul.
• Demirel, S. (2021). Covid-19 Pandemisinin Kredi ve Mevduata Etkisi 2019- 2020. Bankacılık Ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, 5(12), 22-37.
• Kavcıoğlu, Ş. (2003). Ticari Bankalarda Sorunlu Kredilerin Yönetimi Çözüm Yolları ve Takibi, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Koyuncu, C. ve Saka, B. (2011). Takipteki Kredilerin Özel Sektöre Verilen Krediler ve Yatırımlar Üzerindeki Etkisi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31. s.113-124.
• Macit, F. ve Keçeli, B. (2012), Takipteki Kredi Oranını Etkileyen Faktörler: Türkiye’de Katılım Bankaları Örneği, Avrasya İncelemeleri Dergisi, 1,1, ss. 193-207.
• Polat, E. (1995). Türk Bankacılık Sisteminde Problemli Kredileri Önceden Belirleyecek Model Geliştirilmesi İçin Bir Çalışma, Pamukbank T.A.Ş. Eğitim Yayınları, İstanbul.
• Selimler, H. (2006). Türk Bankacılık Sektöründe Sorunlu Kredilerin Varlık Yönetim Şirketlerince Tasfiyesi, Seçilmiş Ülkeler ve Türkiye Uygulaması, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, BSE, İstanbul.
• Seval, B. (2000). Sorunlu Krediler, TBB Eğitim ve Tanıtım Grubu Seminer Notları, İstanbul.
• Sezal, L. (2023). Covid-19’un Takipteki Kredilere Etkisinin Araştırılması: Ekonometrik Bir Analiz. İktisadi İdari Ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 8(20), 54-68.
• Sezal, L. (2020). 2018 Ağustos Krizinin Türk Bankacılık Sektörüne Etkisi. Journal of Economics and Research, 1(1), 17-32.
• Skarica, B. (2014). Determinants of Non-Performing Loans in Central and Eastern European Countries, Financial Theory and Practice, 38,1, pp. 37-59.
• Sahbaz, N. ve İnkaya, A. (2014). Türk Bankacılık Sektöründe Sorunlu Krediler ve Makro Ekonomik Etkileri, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Sayı 1-1, s. 69-82.
• Takan, M. (2002). Bankacılık Teori Uygulama ve Yönetim, 2. Baskı, Ankara, Nobel yayın Dağıtım. TBB, Bankacılık, Banka ve Sektör Bilgileri, İstatistiki Raporlar, Seçilmiş Rasyolar (https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59)
• Uzunoğlu, S. (1996). Bankacılık. Ekonomik Araştırmalar Merkezi Yayınları: 2, Ankara.
• Yıldıran, T. (2007). Finansal Piyasalarda Düzenleyici Otoritelerin Entegrasyonu, SPK Yayını: 207, Ankara.
• Yuca, H. (2012). Bankacılık Sektöründe Takipteki Krediler-Teminat İlişkisi: Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Doktora Tezi, Kadir Has Üniversitesi, SBE, İstanbul.
• Yücememiş, B.T. ve Sözer, İ.A. (2010). Türk Bankacılık Sektöründe Takipteki Krediler: Mukayeseli Kriz Performansı, Avrupa Araştırmaları Dergisi, 18/l-2, s. 89-119.
• Yüksel, S. (2016). Bankaların Takipteki Krediler Oranını Belirleyen Faktörler: Türkiye İçin Bir Model Önerisi”, Bankacılar Dergisi, 98, s.41-56