Karate Antrenörlerinin Liderlik Yönelimlerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 10 - 25, 31.12.2020

Yasin Çetintaş Mutlu Türkmen

Öz

Araştırma, karate antrenörlerinin liderlik yönelimlerinin belli değişkenlere göre incelenmesi amacıyla
yapılmıştır. Araştırmada, mevcut durumu ortaya çıkartmayı amaçlayan betimsel taramaya yönelik bir yöntem
kullanılmıştır. Araştırmanın birinci aşamasında, katılımcı olan karate antrenörlerinin liderlik yönelim düzeyleri
belirlenmiştir. Antrenörlerin cinsiyet, yaş, eğitim durumu, antrenörlük kademesi, antrenörlük meslek yaşı,
antrenörlük milliliği, aylık ortalama geliri ve antrenörlük yaptığı kurum değişkenlerine göre liderlik
yönelimlerinin farklılaşıp farklılaşmadığı çeşitli istatistiksel işlemler ile değerlendirilmiştir. Araştırmaya 219
karate antrenörü katılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, a
“Demografik Bilgi Formu”, Bolman ve Deal (1990) tarafından geliştirilen, Türkçe uyarlama ve geçerlik
güvenirliği Dereli’nin (2003) yaptığı “Liderlik Yönelim Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde,
katılımcıların kişisel özelliklerini betimleyici frekans ve yüzde dağılımları çıkarılmış, ölçeğe verilen cevapların
aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanarak, liderlik yönelim düzeylerine ilişkin dağılımlar
belirlenmiştir. Antrenörlerin ölçek puanları demografik değişkenlere göre karşılaştırılmadan önce normal
dağılım gösterip göstermediği incelenmiştir. Yapılan One Sample Kolmogorov-Smirnov testi sonucunda
verilerin normal dağılım göstermediği tespit edilmiştir. Bu nedenle non*parametrik analizler kullanılmıştır.
Antrenörlerin cinsiyetleri, milli antrenör olup olmama durumları ve çalıştıkları kulüp türüne göre ölçek
puanlarının karşılaştırılmasında Mann Whitney U testi kullanılırken, yaş grupları, eğitim durumları, antrenörlük
kademeleri ve antrenörlük sürelerine göre ölçek puanlarının karşılaştırılmasında ise Kruskal Wallis H testi
kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, cinsiyet değişkeni ile Liderlik Yönelim Ölçeği alt boyutlarından
sembolik liderlik, politik liderlik ve toplam puanları arasında istatistiksel anlamlı farklılık bulunmuştur. Yaş
değişkeni ile liderlik yönelimleri alt boyutlarından politik liderlik, yapısal liderlik, insan kaynaklı liderlik ve toplam puanlarında anlamlı farklılık bulunmuştur. Eğitim durumu bulunmuştur ile Liderlik Yönelim Ölçeği alt boyutlarından olan sembolik liderlik ve insan kaynaklı liderlikte anlamlı farklılık bulunmuştur. Antrenörlük
meslek yaşına bağlı ise sadece insan kaynaklı liderlik alt boyutunda anlamlı farklılık bulunmuştur. Antrenörlük
kademesi, antrenörlük milliliği ve aylık ortalama gelir değişkenlerine bağlı olarak tüm alt boyutlarda ve toplam
puanlar arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Sonuç olarak; karate antrenörlerinin liderlik yönelimlerinin
birçok değişkenden etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Karate, Antrenör, Liderlik Yönelimi

Kaynakça

• Atçı, H. B. (2018). Ortaokul öğretmenlerinin liderlik ve rol çatışmaları üzerine bir araştırma Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aydın, R. (2016). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında eğitim gören bireysel ve takım sporlarıyla uğraşan öğrencilerin liderlik özelliklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Bartın.
• Aygün, M. (2018). Buz hokeyi sporcularının duygusal zekâ ve liderlik özelliklerinin sportif sürekli kendine güven üzerine etkisi Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Dereli, M. (2003).A survey research of leadership styles of elementary school principlesYüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara.
• Erçetin, Ş. (2000). Lider Sarmalında Vizyon. İstanbul: Nobel Yayınevi.
• Güllü, M. ve Arslan, C. (2009). Beden eğitimi öğretmenlerinin liderlik stilleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 353-368.
• Gün, P. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin duygusal zekâ yeterlikleri ile öğretimsel liderlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Gaziantep ili örneği) Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştirma Yöntemi. (25. Baskı) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılınçarslan, S. (2013). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (İzmir ili Karabağlar ilçesi örneği) Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Kiriş, İ. (2013). İlkokul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özelliklerini gösterme düzeylerine ilişkin öğretmen görüşleri (Adana ili örneği) Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi, Mersin.
• Koca, A. (2016). Shotokan karate-do kata el kitabı. İstanbul: Spor Dünyası Yayıncılık.
• Köksal, F. (2008). Antrenörlerin liderlik tarzları ile öz yeterlikleri arasındaki ilişki.Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kul, M., Şı̇̇pal, O., Aksoy, Ö. F. & Boz, E. (2020). Sporcu Algılarına Göre Halter Antrenörlerinin Etik Liderlik Davranışlarının İncelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 247-256.
• Mcardle, M. K. (2008). Leadership orientations of community college presidents and the administrators who report to them: a frame analysis Unpublished doctoral dissertation, University of Central Florida College of Education, Florida.
• Öz, N. (2018). Beden eğitimi öğretmenlerinin iletişim becerilerinin liderlik davranışlarına olan etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi,Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Özdenk, S. (2015). Bireysel ve takım sporuyla uğraşan sporcular ile spor yapmayan bireylerin duygusal zeka ve liderlik özelliklerinin incelenmesi Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Senger, K. (2014). Öğretmenlerin liderlik yönelim algılarının incelenmesi (Kars ili örneği) Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Serin, K. (2016). Boks antrenörlerinin liderlik tarzlarının belirlenmesi.Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Şişman, M. (2002). Öğretim Liderliği. Ankara: Pegem Akademi, 1.
• Sönmez, S. (2010). Örgütlerde duygusal zekanın dönüşümsel liderlik üzerindeki etkisi Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Toklu, O. (2010). Tenis antrenörlerinde liderlik özellikleri ve öz yeterlilik arasındaki ilişkinin belirlenmesi.Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Turan, E. (2010). Yelken kulüplerinde görev yapan antrenörlerin liderlik davranışlarının sporcular ve antrenörler tarafından değerlendirilmesi Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Türk Dil Kurumu Resmi İnternet Sitesi,http://www.tdk.gov.tr, Erişim Tarihi: 27.12.2020.
• Weinberg, R. S. & Gould, D. (1999).Foundations of Sport and Exercise Psychology.(2nd Ed.).Champaign: Human Kinetics.
• Yarımkaya, E., Akandere, M. & Baştuğ, G. (2014). Effect of self-confıdence levels of 12- 14 years old students on their serving aiılity in volleyball. Niğde University Journal of Physical Education And Sport Sciences 8, 242-50.
• Yurt, O. (2009). Tekvando antrenörlerinin liderlik tarzları. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.