Spor Gönüllülüğü ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Gençlik ve Spor Gönüllüleri Derneği Örneği

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 202 - 210, 30.04.2021

Ümit Can Büyükakgül Damla Özsoy Şeniz Parlakkiliç Büyükakgül Cemal Özman

Öz

Bu araştırmada spor gönüllülüğü ve toplumsal cinsiyet eşitliği arasındaki ilişkiyi incelemek hedeflenmiştir. Bu
hedef doğrultusunda amaca yönelik örnekleme yöntemi ile belirlenen ve Gençlik ve Spor Gönüllüleri derneği
tarafından gerçekleştirilen Kadın ve Spor konulu panele katılan 278 kişi ile bu araştırma gerçekleştirilmiştir.
Katılımcıların Gözütok, Toraman ve Erdol (2017) tarafından geliştirilen Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeğine
verdikleri yanıtların cinsiyet, yaş, meslek grubu ve önceki gönüllülük deneyim değişkenlerine göre farklılık
gösterip göstermediğini belirlemek için t testi ve ANOVA testi yapılmıştır. Sonuçlara göre katılımcıların
cinsiyetleri ve yaşları toplumsal cinsiyet eşitliği algılarında farklılıklar yaratırken meslek grupları ve önceki
gönüllülük deneyimleri farklılık yaratmamıştır. Devamında katılımcıların gönüllü olmaları ile diğer değişkenler
arasında bir ilişki olup olmadığı irdelenmiştir. Bu doğrultuda yapılan ki-kare testi sonuçlarına göre yaş ve meslek
grubu değişkenlerinin gönüllü olma durumu ile arasında bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Bütün bu bilgiler
ışığında, toplumsal cinsiyet eşitliği algısının bireylerin cinsiyetlerinden bağımsız olarak değerlendirilmesi
gereken bir konu olduğu ancak buna rağmen ister gelişmiş isterse de gelişmekte olan ülkelerde olsun bu algının
erkeklerde kadınlara oranla daha düşük olduğu belirlenmiştir. Bu sebepten cinsiyet eşitliği algısının bireylerin
yaşı, cinsiyeti, mesleği, geliri, yaşadığı yer vb. unsurlardan bağımsız olduğunu kabul etmek ve buna göre ulusal
hatta uluslararası yeni bir anlayış getirmek gereklidir. Bu anlayışın yayılmasında da spor gönüllülüğünün
rolünün her zamankinden daha fazla olması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Spor Gönüllülüğü, Cinsiyet Eşitsizliği, Gençlik ve Spor Gönüllleri

Kaynakça

• Akın, A. (2007). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(2), 1- 9.
• Baron, R. A. ve Byrne, D. (1987). Social psychology: Understanding human interaction. Allyn & Bacon.
• Berber, S. ve Terekli, M. S. (2019). Spor Etkinliklerinde Gönüllü Yönetimi ve Motivasyonu. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism Recreation and Sports Sciences, 2(1), 95-121.
• Dökmen, Z. Y. (2004). Toplumsal cinsiyet, sosyal psikolojik açıklamalar. Sistem yayıncılık.
• Esen, E., Soylu, Y., Siyez, D. M. ve Demirgürz, G. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Toplumsal Cinsiyet Algısının Toplumsal Cinsiyet Rolü ve Cinsiyet Değişkenlerine Göre İncelenmesi. e-International Journal of Educational Research, 8(1).
• García-González, J., Forcén, P. ve Jimenez-Sanchez, M. (2019). Men and women differ in their perception of gender bias in research institutions. PloS one, 14(12), e0225763.
• Gözütok, F. D., Toraman, Ç. ve Erdol, T. A. (2017). Toplumsal cinsiyet eşitliği ölçeğinin (TCEÖ) geliştirilmesi. İlköğretim Online, 16(3), 1036-1048. Hoye, R., Cuskelly, G., Auld, C., Kappelides, P. ve Misener, K. (2019). Sport volunteering. Routledge.
• Karaçay Yıkar, S., Aydıngülü, N., Doğan, S. D., Arslan, S. ve Nazik, E. (2020). Hemşirelik Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Örneği. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(2), 104-113.
• Kavuran, E. (2011). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet eşitliğine bakışlarının belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Koray, M. (2011). Avrupa Birliği ve Türkiye’de “cinsiyet” eşitliği politikaları: Sol-feminist bir eleştiri. Çalışma ve Toplum Dergisi, 29, 13-53.
• McGregor-Lowndes, M., Crittall, M., Conroy, D., Keast, R., Baker, C., Barraket, J. ve Scaife, W. (2017). Giving Australia Report September 2017: Individual giving and volunteering.
• Özaydınlık, K. (2014). Toplumsal cinsiyet temelinde Türkiye’de kadın ve eğitim. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, (33).
• Packianathan, C. ve Kerwin, S. (2017). Human resource management in sport and recreation. Human resource management in sport and recreation., (Ed. 3).
• Segal, L. (1992). Ağır Çekim Değişen Erkeklikler Değişen Erkekler. İstanbul: Ayrıntı.
• Şimşek, H. (2011). Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin kadın üreme sağlığına etkisi: Türkiye örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(2), 119-126. Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (1996). Using Multivariate Statistics (3rd ed.). New York: Harper Collins.
• Yanıkkerem E., Topsakal Ö. ve Boz A. (2020). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Tutumlarının İncelenmesi. Journal of Duzce University Health Sciences Institute ISSN: 2146-443X
• Yılmaz, M., Sertbaş, K. ve Gümüş, H. (2019). Gönüllülerin Faaliyetlere Katilim Nedenleri ve Motivasyonel Faktörlerin Analizi: Gençlik Merkezleri Örneği. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(3), 117-127.
• Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da hemşirelik öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.