Ortaokul Öğrencilerinin Okulların Karakter Eğitimi Yetkinliği İle İlgili Görüşlerinin Belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 80 - 91, 30.08.2021

Dilek Yaliz Solmaz Gülsün Güven Meral Güven

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin okulların karakter eğitimi yetkinliği ile ilgili
görüşlerini belirleyerek çeşitli değişkenler doğrultusunda incelemektir. Bu çalışma katılımcılardan elde edilen
nicel verilere dayalı olarak tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırma 2018-2019 yılında Eskişehir ilindeki iki
adet devlet, iki adet özel ortaokulunun 7. ve 8. sınıflarında öğrenim gören toplam 333 öğrenci ile
gerçekleştirilmiştir. Çalışmada Aslan (2011) tarafından geliştirilen “Okulların Karakter Eğitimi Yetkinliği
Ölçeği Öğrenci Formu” kullanılmıştır. Okulların Karakter Eğitimi Yetkinliği Ölçeği Öğrenci Formu planlama ve
uygulama, etkileşim, psiko-sosyal ortam, paydaşların katılımı ve değerlendirme olmak üzere 4 alt boyuttan ve
toplam 22 maddeden oluşmaktadır. Araştırmanın amacına yönelik verilerin test edilmesinde frekans, yüzde,
aritmetik ortalama, standart sapma ile değişkenler arasında farklılık olup olmadığını belirlemek için t-testi ve
ANOVA kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilere göre, öğrencilerin en olumlu görüş belirttikleri
boyutun “psiko-sosyal ortam”, en olumsuz görüşün ise “paydaşların katılımı ve değerlendirme” boyutunda
olduğu ortaya çıkmıştır. “Planlama ve uygulama boyutunda” cinsiyet değişkenine göre istatistiksel açıdan
anlamlı farklılık bulunmuş fakat “psiko-sosyal ortam”, “etkileşim” ve “paydaşların katılımı ve değerlendirme”
boyutlarında ise anlamlı farklılık bulunamamıştır. Ayrıca sınıf düzeylerine göre “psiko-sosyal ortam”,
“paydaşların katılımı ve değerlendirme”, “planlama ve uygulama” boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı bir
fark ortaya çıkmıştır. Ancak anne-baba eğitim durumlarına göre öğrencilerin okulların karakter eğitimi yetkinliği
konusunda ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Karakter, Karakter Eğitimi, Okul Karakter Eğitimi Yetkinliği

Kaynakça

• Acat, M. B., Aslan, M. (2011). Okulların karakter eğitimi yetkinliği ölçeği (OKEYÖ). Değerler Eğitimi Dergisi, 9(21), 7-27.
• Ada, S., Baysal, Z. N. ve Korucu, S. (2005). Sınıf öğretmenlerinin sınıf içi olumsuz davranışlara gösterdikleri tepkilerin karakter eğitimi ve 2005 ilköğretim programı açısından değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 7-18.
• Alver, M. ve Kesicioğlu, S. (2019). Karakter ve değer eğitimi yaklaşımları ve uygulamaları. Kağan, M. ve Yılmaz, N., Karakter ve değer eğitimi içinde (ss. 155-173) Ankara: Pegem Akademi.
• Aslan, M. (2011). İlköğretimde Karakter Eğitimi ve Öğrencilere Kazandırılması Gereken Değerler (Yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, Eskişehir.
• Arslan, K. ve Özbey, S. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin karakter eğitimi yetkinlik inançları üzerine bir inceleme. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 106-119.
• Ereş, F. (2015). Vatandaşlık eğitimi ve karakter eğitimi politikalarının değerlendirilmesine yönelik nitel bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 120-136.
• Gündoğdu, F. B. (2010). Ortaöğretim Kurumlarında Karakter Eğitimi Sorunu (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, Kayseri.
• Izzati, U. A., Bachri, B. S., Sahid, M. ve Indriani, D. E. (2019). Character education: gender differences in moral knowing, moral feeling, and moral action in elementary schools in Indonesia. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 7(3), 547-556.
• Jeynes, W. H. (2019). A meta-analysis on the relationship between character education and student achievement and behavioral outcomes. Education and Urban Society, 51(1), 33-71.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler teknikler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kızmaz, Z. (2004). Öğrenim düzeyi ve suç: suç-okul ilişkisi üzerine sosyolojik bir araştırma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 291-319.
• Özbey, S., Türkoğlu, D. ve Büyüktanır Buldur, A. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin karakter eğitimi yetkinlik inançlarının öğretmenlerin çocuk sevme düzeyleri ve bazı değişkenler ile ilişkisinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 323-344.
• Sapsağlam, Ö. (2016). Karakter ve değer. Ömeroğlu, E., Okul öncesi dönemde karakter ve değerler eğitimi teoriden uygulamaya içinde (ss. 3-18) Ankara: Pegem Akademi.
• Turan, F. ve Ulutaş, İ. (2016). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin etkinliklerde kullandıkları resimli öykü kitaplarının karakter eğitimi açısından incelenmesi. Millî Eğitim, 209, 208-222.
• Ulusoy, K. (2007). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih ve ahlak eğitimi ilişkisi üzerine görüşleri (Sakarya il örneği). Değerler Eğitimi Dergisi, 5(13), 155-177.
• Üstünyer, F. (2009). Karakter Eğitimi ile İlgili Eğitimcilerin Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Varış, F. (1998). Eğitim bilimlerine giriş. İstanbul: Alkım Yayınları.
• Weston, R. ve Gore, P. A. (2006). A brief guide to structural equation modeling. The Counseling Psychologist, 34, 719-751.
• Wynne, E. A. (1995). Transmitting character in schools-some common questions and answers. Clearing House, 68(3), 151-154.
• Yıldırım, G. (2007). İlköğretim Düzeyinde Bir Karakter Eğitimi Programı Model Önerisi ve Uygulanabilirliği (Doktora tezi) Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi Teftişi Ekonomisi ve Planlaması Bilim Dalı, Ankara.