Beden Eğitimi ve Spor Öğretmeni Adaylarının Çocuk Katılım Farkındalıklarının İncelenmesi: Bayburt Üniversitesi Örneği

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 14, 31.08.2022

Miraç Makul Emre Boz

Öz

Bu araştırma, beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının çocuk katılım farkındalık düzeylerinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda nicel bir araştırma olan bu çalışmada, amaç ile tutarlı olarak genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Bayburt Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi’nde beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 41’i kadın ve 68’i erkek olmak üzere toplam 109 beden eğitimi ve spor öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Araştırma grubunun seçiminde olasılıklı olmayan örnekleme yaklaşımlarından birisi olan kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak ise iki ayrı anket formu kullanılmıştır. Anket formunun ilk bölümünde “Kişisel Bilgi Formu”, ikinci bölümünde ise “Çocuk Katılımı Farkındalık Ölçeği” araştırma grubuna yöneltilmiştir. Verilerin analizi sürecinde ilk olarak veri toplama araçları ile elde edilen ham verilerin öncelikle veri türü göz önünde bulundurularak tanımlayıcı istatistikleri hesaplanmıştır. Daha sonra istatistiksel tekniklerden t-Testi, ANOVA ve Korelasyon testlerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda; beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının cinsiyet, ikamet edilen
yerleşim yeri ve aktif spor yapma durumlarına bağlı istatistiki açıdan farklılığa ulaşılmazken, sınıf değişkenine bağlı katılımda zorlama alt boyutunda anlamlı farklılık tespit edilmiştir ve bu farklılık 2. sınıf öğrencilerinin ortalama puanlarının 4. sınıf öğrencilerine oranla daha yüksek olmasından kaynaklanmıştır. Korelasyon analizi sonuçlarına göre ise; katılımda dekorasyon alt boyutu ile yaş değişkeni arasında pozitif yönde ilişki olduğu tespit edilmiştir. Dahası kişisel gelir ve aile geliri değişkenleri ile “Katılımda Zorlama” alt boyutu arasında negatif yönde ilişki olduğu ve aylık ortalama kişisel gelir ile “Katılımda Çocuğun Görüşüne Saygı” alt boyutu arasında
pozitif yönde ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak, katılımcıların internet ortamında ve sosyal medyada geçirdikleri zaman dilimlerine ilişkin “Katılımda Zorlama” alt boyutu ile negatif yönde, sosyal medyada geçirilen zaman değişkenine bağlı “Katılımda Çocuğun Görüşüne Saygı” alt boyutu ile aralarında pozitif yönde ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi ve Spor, Öğretmen Adayı, Çocuk Katılımı

Kaynakça

• Akyüz, E. (2015). Çocuk hukuku. Ankara: Pegem Akademi. Arın, S., ve Özsoy, A. (2015). Kentsel mekân tasarımında çocuk katılımı. İDEALKENT, 6(17), 182-201.
• Avcı, N., ve Akar Gençer, A. (2017). Ebeveynlerin gözünden çocuğun kendi yaşamına katılma hakkı. Journal of International Social Research, 10(53), 546-555.
• Berkün, S. (2019). Çocuk dostu kent yönetimlerinin çocuklar tarafından değerlendirilmesi: Bursa örneği. Business & Management Studies: An International Journal, 7(1), 135- 152.
• Chou, C. P., ve Bentler, P. M. (1995). Estimates and tests in structural equation modeling. ın structural equation modeling: concepts, ıssues and applications, Edited by R. H. Hoyle, 37-55. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Coşgun, G. (2019). Ebeveynlerin Çocuk Katılımı Hakkına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Çelik, B. (2017). Çocuk Katılımlı Eğitim Programının 60-72 Aylık Çocukların Öz Düzenleme Becerisi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dağ, H., Doğan, M., Sazak, S., Kaçar, A., Yılmaz, B., Doğan, A., ve Arıca, V. (2015). Çocuk haklarına güncel yaklaşım. Cukurova Medical Journal, 40(1), 1-5.
• Deleş, B., ve Kaytez, N. (2021). Çocuk gelişimci adaylarının aile içi şiddet ve çocuk haklarına ilişkin farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (26), 325-347.
• Doğan, Y., Torun, F., ve Akgün, H. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk haklarına ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 11(2), 503-516.
• Duygulu, S. (2019). Sosyal medyada çocuk fotoğrafları paylaşmanın mahremiyet ihlali ve çocuk istismarı açısından değerlendirilmesi. TRT Akademi, 4(8), 428-487.
• Erbay, E. (2013). Çocukların katılım hakkı üzerine bir türkiye değerlendirmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(1), 38-54.
• Ersoy, A. F. (2012). Vatandaşlık eğitiminde ihmal edilen bir alan: evde ve okulda çocuk haklarının eğitimi. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 359- 376. Flowers, N. (2010). Pusulacık çocuklar için insan hakları eğitimi kılavuzu. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• George, D., ve Mallery, P. (2010). In GEN (Ed.), SPSS for Windows Step by Step. A Simple Study Guide and Reference. Boston, MA: Pearson Education, Inc, 10.
• Hart, R. H. (2016). Çocukların katılımı: kuram ve uygulamada toplum gelişimi ve çevre korumasında genç yurttaşları içermek. (Çeviri: Kılınç, T. Ş.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• İnan, A. N. (1995). Çocuk haklarına dair sözleşme. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 44(1), 765-778.
• Kamiloğlu, F. ve Yurttaş, Ö. U. (2014). Sosyal medyanın bilgi edinme ve kişisel gelişim sürecine katkısı ve lise öğrencileri üzerine bir alan çalışması. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (21), 129-150.
• Karakaş, B., ve Çevik, Ö. C. (2016). Çocuk refahı: çocuk hakları perspektifinden bir değerlendirme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 887-906.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaya, S. Ö. (2011). Öğretmen adaylarının çocuk hakları ile ilgili görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Koran, N. (2015). Öğretmenlere yönelik çocuk hakları ve hak ihlalleri eğitiminin değerlendirilmesi üzerine nitel bir çalışma. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 3rd National Congress of Child Development and Education (International Participations) (Congress Book).
• Kozikoğlu, İ. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk hakları ve çocuk katılım hakkına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 7(4), 408-427.
• Mishal, L., Rizwan, A. L., ve Raja, A. S. (2018). Assessment of child rights awareness among pediatric doctors and nurses in tertiary hospitals, lahore. International Journal of Caring Sciences, 11(3), 1623-1630.
• Moroğlu, N. (2003). Ulusal ve uluslararası hukukta çocuk hakları, II. Eğitim Paneli. İstanbul: Alman Liseliler Kültür ve Eğitim Vakfı.
• Ogelman, H. G., ve Güngör, H. (2021). Çocuk gelişimi öğrencilerinin çocuk sevme düzeylerinin çocuk katılımı farkındalığı düzeylerini yordayıcı etkisi. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 7(1), 51-61.
• Öztürk, A. B. (2016). Çocuk katılımını oyunla sağlamak. Ankara: Nobel Yayıncılık. Pilatin, G., ve Ahmetoğlu, E. (2020). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk haklarına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 39(3 100. Yıl Eğitim Sempozyumu Özel Sayı), 117-136.
• Polat, B. D., Ersoy, Ö. A. ve Toran, M. (2017). Çocuk katılımı farkındalık ölçeği (ÇKFÖ): ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2), 186-215.
• Sop, A., ve Topcu Bilir, Z. (2021). Üniversite öğrencilerinin çocuk katılım hakkı farkındalıklarının incelenmesi. Interdisciplinary Journal of Child Rights Research, 1(1), 26-45.
• Şişlioğlu, M. (2022). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öğretmenlik Tutumları ile Eğitim Ortamlarında Çocuk Katılım Hakkına Yer Verme Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tatlı, S., Selimoğlu, H. ve Bademci, D. (2012). Çocukları okul öncesi eğitime devam eden annelerin aile hayatı ve çocuk yetiştirme tutumlarının incelenmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 101-114.
• Temel, C., Altınkök, M., ve Kayışoğlu, N. B. (2016). Pedagojik formasyon eğitimi uygulamasının beden eğitimi öğretmenliğine yansımaları. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1862-1872.
• Thomas, N. (2011). Towards a theory of children's participation. Boston: Martinus Nijhoff Publishers.
• Tomanovic, S. (2003). Negotiating children's participation and autonomy within families. The lnternational Journal of Children's Rights, 11(1), 51-71.
• Uğraş, S., ve Güllü, M. (2019). Beden eğitimi öğretmenliği bölümlerinin yeterliliği ile ilgili öğretmen görüşleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 57-65.
• Uğurlu, Z., ve Gülsen, İ. A. (2014). Çocuk hakları ve hukuki bağlamda çocuğun ihmal ve istismardan korunması. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-24.
• Yasak, H. (2022). Çocuk Hakları Bağlamında Orta Okul Çağı Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin Çocuklarının Yaşam Koşullarının Değerlendirilmesi: Turgutlu Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Yüksel, B., ve Yazıcı, Z. (2019). Öğretmen adaylarının çocuk katılım hakkına ilişkin farkındalıklarının değerlendirilmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 3(2), 457- 477.