Özel ve Devlet Okullarında Öğrenim Gören Ortaokul Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersi Algı ve Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 3, 108 - 126, 31.12.2022

Yusuf Yavrucu Hacı Ahmet Pekel

Öz

İnsanlar daha sağlıklı bir vücut ve düşünce yapısına sahip olmak adına yeme-içme alışkanlıkları ve spor yaşantılarına dikkat etmektedirler. Eğitim, ailede yaşantısı ile başlayan ve ömür boyu devam eden bir süreci kapsamaktadır. Sağlıklı yaşam adına kişilerin bakış açıları erken yaşlardan itibaren ailenin tutumu ile paralel olarak gelişmektedir. Bu tutum, okullarda verilen dersler ile şekillenmekte, beden eğitimi dersi de bu derslerin başında gelmektedir. Öte yandan, ömür boyu kazanılan tecrübeler, örgün eğitim ile alınan dersler ve iş yaşantısında birey kendini eğitmektedir. Bu süreçler kişinin eğitimi ile birlikte, tutumlarının da şekillenmesine sebep olmaktadır. Bu nedenle, araştırmacılar ve eğitimciler öğrencilerin beden eğitimi ve spor derslerine olan yaklaşımlarının nelerden etkilenerek geliştiğini sorgulayarak, bu yönde araştırmalar yapmışlardır. Ele alınan bu çalışmada devlet okullarında ve özel okullarda eğitimine devam eden ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersi algı ve tutumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ankara’nın merkez ilçelerinden Sincan, Etimesgut, Yenimahalle, Çankaya, Pursaklar ve Mamak ilçelerinde bulunan toplamda 318 kız, 365 erkek ve 5-8. Sınıflarda eğitim gören 683 ortaokul öğrencisine ulaşılarak beden eğitimi ve spor derslerine karşı tutumların değerlendirilmesi hedefiyle anket çalışması yapılmıştır. Çalışma sonunda toplanan veriler SPSS 21.0 programı ile analiz edilmiştir. Beden eğitimi tutum ölçeği (BESTÖ) skorları tüm katılımcılar için hesaplanmış ve normal dağılıma uygunluk gösterip göstermediği Kolmogrov Smirnov testi ile değerlendirilmiştir. Verileri normal dağılımı uygun olduğu tespit edilmiştir. Değişkenlere ilişkin karşılaştırmalı analizlerde, Bağımsız Örneklemler tTesti ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) gibi istatistiksel tekniklerden faydalanılmıştır. Tek yönlü varyans analizi sonucunda anlamlı farklılık gözlemlenmesi durumunda bu farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını tespit etmek amacıyla, TUKEY testi uygulanmıştır. Uygulanan bu anket çalışmasının sonucunda literatür ile uyumlu sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Algı, Spor, Beden Eğitimi, Tutum

Kaynakça

• Aktaş, L.P. ve Mirzeoğlu, D.E. (2009). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin öğrenme stillerinin okul başarılarına ve beden eğitimi dersine yönelik tutumlarına etkisi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-8.
• Alpar, R. (2001). Spor Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik. Ankara: Nobel Yayınları, s. 45.
• Altay, F. ve Özdemir, Z. (2006). Ankara İli Merkez İlçelerinde İlköğretim Birinci Kademesinde Öğrenim Gören 4. Ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Beden Eğitimi ve Spor Dersine İlişkin Tutumlarının Karşılaştırılması. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi. 3-5 Kasım, Muğla Üniversitesi, Muğla.
• Aracı, H. (2004). Öğretmenler ve Öğrenciler İçin Okullarda Beden Eğitimi (İkinci Baskı). Ankara: BağıranYayınevi.
• Arslan, O., Keskin, N. (2004). Gazi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi 4. sınıf öğrencilerinin gen klonlama konusunu öğrenmelerine poster sunumu etkinliğinin etkisi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, Cilt: III, Ankara. Gazi Üniversitesi,
• Balcıoğlu, B., Özbek, A., Sungur, N. ve Sivrikaya, K. (2003). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin değer sistemleri ve problem çözmedeki yeterliliklerinin incelenmesi. 3. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Olimpik Eğitim ve Spor Kültürü Sempozyumu Kitabı, 13.
• Bilgiçli, İ. ve Altınkaynak, F. (2016). Turizm Endüstrisinin Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri Ve Önemi. 560-580.
• Cüceloğlu, D. (1996). İnsan ve Davranışı. 7. Baskı. Remzi Kitabevi. İstanbul. Çetin, M. (2007). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir. s. 65-70.
• Çetin, Ş. (2006). Öğretmenlik mesleği tutum ölçeğinin geliştirilmesi geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 28-37.
• Demirel, Ö. ve Kaya, Z. (2006). Eğitim bilimlerine giriş. Ankara: Pagema Yayıncılık, 16. Demirhan, G. ve Altay, F. (2001). Lise birinci sinif öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutum ölçeği II. Spor Bilimleri Dergisi, 12(2), 9-20.
• Doğan, N. (2011). Niğde ilinde bulunan farklı statüdeki liselerde eğitim gören öğrencilerin beden eğitimi dersine karşı tutumları ve fiziksel uygunluk düzeylerinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Ekici, S., Bayrakdar, A. ve Hacıcaferoğlu, B. (2011). Lise öğrencilerinin beden eğitimi dersi tutumlarının değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 829-839.
• Erkuş, A. (1994). Psikolojik terimler sözlüğü. Ankara: Doruk Yayınları. 56. Feldman, R. S. (1999). Understanding psychology. McGraw-Hill College.
• Gürbüz, A. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumlarının belirlenmesi (Muğla il örneği) (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Gürbüz, A. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Muğla Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Holoğlu, O. G. (2006). İlköğretim İkinci kademede öğrenim gören kız öğrencilerin beden eğitimi dersine karşı tutumları. Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bursa, 9-12.
• Hünük, D. (2006). Ankara ili merkez ilçelerindeki ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin beden eğitimine ilişkin tutumlarının sınıf düzeyi, öğrenci cinsiyeti, öğretmen cinsiyeti ve spora aktif katılımları açısından karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 53.
• İmamoğlu, Ç. (2011). Aktif olarak spor yapan ve yapmayan lise öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine karşı tutumlarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara,40-45.
• İnceoğlu, M. (2010). Tutum algı iletişim. İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınevi, 26. Justin, L. ve George, R. (1980). Genel Pedagoji, (Çeviren. Nejat Yüzbaşıoğulları), 1. baskı, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi, 36.
• Kağıtçıbaşı, Ç. ve Cemalcılar, Z. (2014). Dünden bugüne insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi, 45.
• Kaya, Y. K. (1995). Kalkınmada eğitimin rolü. Abece, 102, 60-68.
• Kaya, Z., Demirel, Ö., Can, G. ve Gelbal, S. (2002). Öğretmen adayları için konu anlatımlı kms. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Kır, R. (2012). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutum ve davranışları. Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale. s.3.
• Kızılkaya, A. (2009). Lise öğrencilerinin spora katılımında ailenin etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Koca, C., Aşçı, F. H. ve Demirhan, G. (2005). Attitudes toward physical education and class preferences of Turkish adolescents in terms of school gender composition. adolescence, 40(158), 365-373.
• Koca, C. ve Demirhan, G. (2004). An examination of high school students’ attitudes toward physical education wiht regard to sex and sport participation. Perceptual &Motor Skills, 98(3), 754-758.
• Özer, D. ve Aktop, A. (2003). İlköğretim öğrencileri için hazırlanmış bir beden eğitimi dersi tutum ölçeğinin adaptasyonu. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 67-82.
• Özkan, R. (2011). Genel lise ve imam hatip lisesi öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. Ankara.
• Özyalvaç, N. T. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ile akademik başarı motivasyonlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya, s. 63.
• Papanastasiou, C. (2002). School, teaching and family influence on student attitudes toward science. Based On TIMSS Data For Cyprus, 28(1), 78-86.
• Pehlivan, Z. (1997). Beden eğitimi dersi tutum ölçeği ön çalışma raporu. Ankara: Bağırgan Yayınevi, s. 117–127.
• Pekel, A. Ö., Yazıcıoğlu, H. ve İlhan, L. (2019). A Study on gifted students' perceptions about concepts" sport" through drawing-writting methodology. Journal of Gifted Education and Creativity, 6(3), 219-231.
• Taşgın, Ö. ve Tekin, M. (2009). Çeşitli değişkenlere göre ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutum ve görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 457-466.
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Education Administration: Theory and Practice, 45, 109-127.
• Yıldırım, A. (2006). Sivas ilinde farklı eğitim düzeyindeki öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumlarının saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas, s. 6-10.