Modern Olimpiyat Oyunlarının Politik, Ekonomik, Sosyal, Teknolojik, Yasal, Çevresel ve Sürdürülebilirlik Açısından Bir Çerçevesi

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 3, 118 - 131, 31.12.2023

Yusuf Aydın Aygül Çağlayan Tunç Bekir Erhan Orhan

Öz

Modern olimpiyat oyunları düzenlenmeye başladığı 1896 tarihinden itibaren ev sahibi ülkeler açısından oldukça önem arz etmektedir. Olimpiyat oyunlarına ev sahipliği yapmanın ilk etapta maddi kazanç sağlamak gayesiyle olduğu düşünülmektedir. Ancak konu düşünüldüğü kadar basit ve sığ değildir. Olimpiyat oyunları gibi büyük organizasyonlar ev sahibi ülkeler açısından birçok açıdan kazanç sağlama aracı olarak görülmekte ve oyunlar esnasında bu yönde faaliyet gerçekleştirilmektedir. Ev sahibi ülkeler adeta olimpiyatları ülkelerinin güzelliklerini bütün dünyaya gösterme aracı olarak kullanma eğilim çerisindedirler. Her ülkenin kendi imajını düzeltmek, değiştirmek ve geliştirmek için bütün dünyanın yakından takip ettiği bir spor organizasyonunu bunun için araç olarak kullanmak istemesi son derece beklendik bir durumdur. Bu düşünceler ışığında çalışmanın amacı olimpiyatların düzenlendiği kent üzerindeki etkileri birbirinden farklı noktalardan değerlendirmek olmaktadır. Çalışma amaçları doğrultusunda farklı kaynaklardan alanyazın taraması yapılarak keşifsel bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla alanyazın taraması yapılmış ve olimpiyat oyunlarının etkileri; siyasal, ekonomik, sosyal, teknolojik, yasal, çevresel ve sürdürülebilirlik başlıkları altında değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler sonucunda; olimpiyat oyunlarını sadece ekonomik açıdan bir kazanç olarak görüp oyunlara talip olmak değil, o organizasyona ev sahipliği yapıldığında ekonomiden, sosyal hayata, çevresel etkilerden spor mirasına kadar çok geniş bir çerçevede değerlendirilmeli ve bu yönde planlar yapılmalıdır. Ayrıca olimpiyatlar düzenlendikten sonra
da aktif olarak kullanılabilecek tesis ve mekanların inşası olimpiyatlara ev sahipliği yapılma ihtimalini artırarak olimpik mirasa zemin hazırlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Olimpiyatlar, Olimpiyat Oyunları, Pestle, Pestle Analizi

Kaynakça

• Abel, J. R. (2012). Japan's sporting diplomacy: the 1964 Tokyo olympiad. The International History Review, 34(2), 203-220.
• Arnaud, P., & Riordan, J. (Eds.). (2013). Sport and international politics: Impact of Facism and Communism on Sport. Routledge.
• Basu, R. (2004). Tools for analysis-PESTLE analysis in implementing quality: a practical guide to tools and techniques. London: Thomson Learning, 98-100.
• Beıjıng Olympıc Games Organızatıon Commıttee. (2008). Pekin 2008 Olimpiyat Oyunları. Erişim adresi: https://library.olympic.org/Default/digital-viewer/c-23655 Erişim tarihi: 23.01.2023 International Olympic Committee Marketing Report Rio (2016). https://library.olympics.com/Default/digital-viewer/c-166381 Erişim tarihi: 23.01.2023
• Brent Ritchie, J. R. (1984). Assessing the impact of hallmark events: Conceptual and research issues. Journal of travel research, 23(1), 2-11.
• Brunet, F. (1995). An economic analysis of the Barcelona’92 Olympic Games: resources, financing and impact. The Keys of success: the social, sporting, economic and communications impact of Barcelona, 92, 250-285.
• Camkıran, N. , Sersan, V. & Yıldız, K. (2021). Spor Ortamında Teknoloji Kullanımına Yönelik Bir Derleme Çalışma. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(2), 162-177. DOI: 10.31680/gaunjss.913352
• Cebecı, K., & Zülfüoğlu, Ö. (2023). Beyaz Fil Sendromu Çerçevesinde Olimpiyatların Ekonomik ve Mali Boyutu Üzerine Değerlendirmeler. Third Sector Social Economic Review, 58(3), 1895-1916.
• Çolakoğlu, T., & Peçenek, A. C. (2020). Olimpiyat Oyunlarının Ülke Ekonomilerine Etkileri ve Ekonomik Olarak Karşılaştırılması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 25(1), 1-11.
• Coşkun, A. (2007). Ulus-Devletin Dönüşümü ve Meşruluk Sorunu. (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• DCMS (2008). Before, During and After: Making the Most of the London 2012 Games. London: DCMS.
• dos Santos, A. L. P. (2018). The educational program of the Olympic Games—Rio 2016. The International Journal of Sport and Society, 9, 19-35.
• Duygu, A. K. (2015). Olimpiyat oyunlarının ev sahibi kente etkileri açısından değerlendirilmesi. Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 2(1), 1-19.
• Düzen, A. Ç., Kargün, M., & Çelik, T. (2022). Mega Spor Etkinliklerinin Sosyo-Ekonomik Etkileri. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2).
• Effects of the Olympic Announcement and the Actual Event on Property Values: The Case of the 2018 PyeongChang Winter Olympic Games. Sustainability, 14(14), 8687.
• Erten, S. (2005). Büyük ölçekli kentsel projeler ve olimpiyat oyunları: Atina 2004 olimpiyatları deneyimi. Planlama Dergisi, 2, 45-52.
• Essex, S., & Chalkley, B. (1998). Olympic Games: catalyst of urban change. Leisure studies, 17(3), 187-206.
• Georgiadis, K. (2010). The implementation of Olympic education programs at world level. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(5), 6711-6718.
• Girginov, V., Parry, J., & Parry, S. J. (2005). The Olympic Games explained: a student guide to the evolution of the modern Olympic Games. Psychology Press.
• Giulianotti, R. (2015). Sport: A critical sociology. John Wiley & Sons. Grix, J. (2013). Sport Politics and the Olympics. Political Studies Review, 11(1), 15– 25. https://doi.org/10.1111/1478-9302.12001
• Guttmann, A. (1988). The cold war and the Olympics. International Journal, 43(4), 554-568.
• Güzel, P. , Çoknaz, D. & Noordegraaf, M. A. (2009). Sürdürülebilir Kalkınmanın Çevre Boyutunda Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) Uygulamaları ve Olimpiyat Organizasyonları Kapsamında İncelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 20 (2) , 24-34 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/sbd/issue/16389/171407
• Han, S. J., Lee, W. J., Kim, S. H., Yoon, S. H., Ryu, W. S., Pyun, H., & Kim, D. (2022). Effects of the Olympic Announcement and the Actual Event on Property Values: The Case of the 2018 PyeongChang Winter Olympic Games. Sustainability, 14(14), 8687.
• Hashmi S., Mohsin, F. B. ve Ahmad, A. A. (2008). Economic impact studies of Beijing 2008 Olympic Games.
• Hill, C. R. (1992). Olympic politics. Manchester University Press.
• Huijuan, C., Fujii, H., & Managi, S. (2013). Environmental Impact of the 2008 Beijing Olympic Games (No. 2013-30). Economics Discussion Papers.
• IOC Guide to Sport, Environment and Sustainable Development, (2007). Erişim tarihi: 26.01.2023
• Irklı Eryıldız, D. & Aydın, A. (2013). Yeşil Olimpiyat Tasarım Anlayışına Bir Örnek: Sidney 2000 Projesinin İrdelenmesi ve Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 20(1). Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/gazimmfd/issue/6663/88885
• Kahriman, C., & Yıldırım, H. M. (2019). Etkinliklerin Öteki Yüzü: Olimpiyat Oyunları Örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 1304-1319.
• Kassens-Noor, E., & Fukushige, T. (2018). Olympic technologies: Tokyo 2020 and beyond: the urban technology metropolis. Journal of Urban Technology, 25(3), 83-104.
• Kessler, M. (2011). Only Nazi Games? Berlin 1936: The Olympic Games between Sports and Politics. Socialism and Democracy, 25(2), 125-143.
• Koryürek, C. (2003). Olimpiyatlar. İstanbul: Akbank Yayınları.
• Mestre, A. (2008). The legal basis of the Olympic Charter. International Sports Law Journal, 1, 100.
• Nye, J. S. (1990). Soft power. Foreign policy, (80), 153-171.
• Oeffner, J., & Lauder, G. V. (2012). The hydrodynamic function of shark skin and two biomimetic applications. Journal of Experimental Biology, 215(5), 785-795.
• Olympic Charter. International Olympic Committe (2023), https://olympics.com/ioc/olympiccharter. Erişim Tarihi: 26.01.2023
• Öncel, A. (2018). Uluslararası Spor Organizasyonlarının Sosyoekonomik Etkileri: 2012 Londra Olimpiyatları Örneği ve Türkiye İçin Bir Değerlendirme. Gümüshane University Electronic Journal of the Institute of Social Science/Gümüshane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 8(22).
• Perera, R. (2017). The PESTLE analysis. Nerdynaut.
• Raj, R., & Musgrave, J. (Eds.). (2009). Event management and sustainability. Cabi. s.5.
• Rocha, C. M., & Fink, J. S. (2017). Attitudes toward attending the 2016 Olympic Games and visiting Brazil after the games. Tourism Management Perspectives, 22, 17-26.
• Şahin, Y. (2010). ―Olimpiyat Kenti‖nden ―Olimpiyat Devleti‖ne . Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (1), 73-80. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kmusekad/issue/10218/125607
• Séguin, B., Lyberger, M., O'Reilly, N., & McCarthy, L. (2005). Internationalising ambush marketing: a comparative study. International Journal of Sports Marketing and Sponsorship.
• Townley, S., Harrington, D., & Couchman, N. (1998). The legal and practical prevention of ambush marketing in sports. Psychology & Marketing, 15(4), 333-348.
• Tu, Y., Chen, B., Yang, J., & Xu, B. (2023). Olympic effects on reshaping urban greenspace of host cities. Landscape and Urban Planning, 230, 104615.
• Ward, D. (2005). An overview of strategy development models and the Ward-Rivani model. Economics Working Papers, 6, 1-24.
• Wolfe, S. D., Gogishvili, D., Chappelet, J. L., & Müller, M. (2022). The urban and economic impacts of mega-events: mechanisms of change in global games. Sport in Society, 25(10), 2079-2087.
• Yurdigül, Y. & Ayhan, N. (2018). Olimpiyat Oyunları Tanıtım Filmlerinde Aday Şehir İmajı (2016, 2020, 2024, 2028 Olimpiyat Oyunları). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
• Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20(35), 12-20 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kmusekad/issue/41837/494827
• Zelyurt, M. K. (2021). Spor Olgusuna ―Sınıf‖ ve ―Siyaset‖ Kavramlarından Bakan Marksist Bir Sosyal Bilimci: Kurthan Fişek. Sosyologca, (22).