İlkokul Ders Kitaplarında Spor Temalı İçerik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 46 - 58, 30.04.2024

Arzu Özkan Ümit Öz Ali Özkan

Öz

İlkokul yıllarında millî ve kültürel kavram eğitiminin temellerinin ders kitaplarıyla atılması oldukça önemlidir. Çocukların eğitiminde önemli yere sahip olan kitaplar onların hayata hazırlanmasına da yardımcı olur. İlk öğrenim seviyesindeki kitaplarda yer alan temalar, temaların özellikleri ve bu temsil eden kahramanların yaptıkları meslekler çocukların ileride mesleklere karşı tutumlarını belirlemede etkili olmaktadır. Öğrenmeleri temellendiği ve desteklendiği dönemlerde çocuklarla buluşan kitaplar, onların örnek alabileceği modeller yaratarak toplumsallaşma sürecine katkı sağlamaktadır. Bu yüzden kahramanların üstlendikleri meslekler ve bu meslekleri ifade eden temaların nasıl dağıldığı son derece önemlidir. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı ilkokullarda okutulan ders kitaplarının içinde yer alan spor temalı içerikler açısından incelenmesidir. Araştırmada ilkokul ders kitaplarında yer alan spor temalarını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Bu kapsamda Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı 2022-2023 Eğitim Öğretim yılında Bakanlığa Bağlı okullardaki 1., 2., 3. 4. sınıflarında okutulan ders kitaplar incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı 2022- 2023 Eğitim Öğretim yılında Bakanlığa Bağlı ilkokullarda kullanılan MEB ilkokul 1, 2, 3, 4. sınıf ders kitapları oluşturmaktadır. Bu çalışmada, ders kitaplarındaki tema metinleri ve bunlara ait görseller incelenmiştir. Araştırmanın yöntemi nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi olarak belirlenmiştir. Verilerin analizinde frekans ve yüzde kullanılmıştır. Sonuç olarak, çocuklar için hazırlanan kitaplarda spor aktivitelerine yönelik çeşitlilik görülse de sportif aktivitelerini anlatan metinlere düşük düzeyde yer verildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İlkokul, Ders Kitapları, Spor

Kaynakça

• Aydın, B. (2021). İlkokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde meslek analizi. OPUS International Journal of Society Researches, 17(34), 1047-1062.
• Ayten, B. K. (2021). İlkokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde kültürel değerler. OPUS International Journal of Society Researches, 18(40), 2168-2190.
• Bulut P., ve Kuşdemir Y. (2013). Tübitak tarafından yayınlanan çocuk kitaplarının içerik özelliklerinin incelenmesi. Turkish Studies, 8(12), 215-226.
• Karsak, H. G. O., ve Özenç, E. G. (2019). Türkçe ders kitaplarında millî ve kültürel kavramların incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 709-735.
• Kasa, B. (2015). İlkokul dördüncü sınıf Türkçe dersinde kültürel değerler ve eğitimi: Bir durum çalışması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kılıç, L. K., ve Bircan, E. (2011). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında ortaya çıkan toplumsal cinsiyet rolleri üzerine bir inceleme. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(3), 129-148.
• Kırbaşoğlu Kılıç, L., ve Eyüp, B. (2011). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında ortaya çıkan toplumsal cinsiyet rolleri üzerine bir inceleme. ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(3), 129-148.
• Kırmızı, F. S. (2014). 4. sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinde yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 217-259.
• Tel, M., Karakaya, Y. E., ve Gür, E. (2021). Çocuk hikâye kitaplarında spor ve sağlıklı yaşam temasının incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 509-517.
• Özenç, E. G., ve Orhan-Karsak, H. G. (2019). İlkokul birinci ve ikinci sınıf Türkçe ders kitaplarında milli ve kültürel kavramlara yer verilme durumu. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 349-379. Yılar, Ö., ve Kaka, M. H. (2020). İlkokul Türkçe ders kitaplarında nasreddin hoca ve fıkraları. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 399- 415.